N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.
Technologie Met behulp van kunstmatige intelligentie gaat Bing, de zoekmachine van Microsoft, de strijd aan met de marktleider. De manier waarop we zoeken op internet gaat ingrijpend veranderen.
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data96565800-47f870.jpg)
Beeld via Microsoft
Niet alleen heeft Microsoft dinsdag de aanval geopend op de dominante positie van de zoekmachine van Google. Beide bedrijven blijken ook hard op weg om – met behulp van kunstmatige intelligentie (AI) – de manier waarop we op internet naar informatie zoeken ingrijpend te veranderen.
Zoeken op het web wordt praten met het web, vatte een techjournalist van The Washington Post de verandering samen. Waarbij ‘praten’ opgevat moet worden als ‘chatten’: op het scherm vragen stellen en opdrachten geven aan de computer, die in goedlopende zinnen antwoord geeft, naar keuze in langere of kortere teksten, waarop je weer met vervolgvragen kan reageren, enzovoorts.
„De race begint vandaag”, zei Microsoft-topman Satya Nadella dinsdag bij de perspresentatie van een drastisch vernieuwde versie van de zoekmachine Bing. De zoekmachine van Google heeft een marktaandeel van ruim 90 procent, terwijl Bing tot nu toe niet verder komt dan zo’n 3 procent.
Maar Microsoft heeft de achtervolging ingezet, met behulp van OpenAI. Dat is vooral bekend van het in november gelanceerde computerprogramma ChatGPT, dat in antwoord op de meest uiteenlopende vragen geloofwaardige teksten kan genereren. Microsoft heeft in 2019 en 2021 al in OpenAI geïnvesteerd, en in januari nog eens een miljardenbedrag (volgens Amerikaanse media zou het gaan om 10 miljard dollar).
In het nieuwe Bing, dat de komende weken geleidelijk toegankelijk zal worden voor het publiek, is een nieuwe versie van een chatbot als ChatGPT geïntegreerd. Belangstellenden kunnen zich opgeven voor een wachtlijst.
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data95045168-6e57d2.jpg)
Lees ook: Wat is er open aan slimme chatbot-maker OpenAI?
Behalve de informatie die je gewend bent van een zoekmachine, legde Nadella uit, kan je nu over die informatie „een complete conversatie” aangaan. Anders dan bij ChatGPT vermelden de teksten die de nieuwe versie voortbrengt op welke bronnen zij zijn gebaseerd. Ook belooft Microsoft dat de informatie waarmee de kunstmatige intelligentie wordt getraind steeds geactualiseerd wordt.
Een verslaggever van The Wall Street Journal vroeg in een proefopstelling wie afgelopen zondag de grote winnaars van de Grammy’s waren. Het antwoord was (na een opmerkelijk lange wachttijd van een minuut) niet alleen een lijstje namen, maar ook de vermelding dat Beyoncé de meeste Grammy’s ooit op haar naam heeft staan. Op de vervolgvraag of Beyoncé op tournee is, kwam het antwoord dat de tournee in Noord-Amerika in juli begint. Maar een kaartje kopen was er niet bij: „Ik ben een chatbot, geen assistent.”
Winstgevendste branche
Gebruikers kunnen de chatbot vragen teksten op te stellen, waarbij ze onder meer kunnen kiezen of het een e-mail moet worden dan wel een langere tekst, of de toon enthousiast, professioneel, informeel of grappig moet zijn. Ook kan de bot gevraagd worden langere teksten samen te vatten.
Microsoft wil de nieuwe mogelijkheden voorlopig gratis aanbieden, met advertenties als basis van het verdienmodel. Zoekmachines zijn nog altijd de winstgevendste softwarebranche die er is, zei Nadella. Ook in de browser Microsoft Edge zullen de mogelijkheden van de kunstmatige intelligentie van Bing opgenomen worden.
Dat er grote publieke belangstelling bestaat voor informatie voortgebracht door kunstmatige intelligentie, kan afgeleid worden uit de populariteit van ChatGPT. In twee maanden tijd zouden daar 100 miljoen mensen gebruik van hebben gemaakt.
Google, geschrokken van het snelle succes van ChatGPT, kondigde maandag aan zelf „binnen enkele weken” ook met een dergelijke chatbot (genaamd Bard) te zullen komen. Ook de Chinese zoekmachine Baidou werkt aan zo’n computerprogramma, met de naam Ernie, dat volgende maand klaar moet zijn om in gebruik genomen te worden.
Risico voor reputatie
Volgens Amerikaanse media zijn de grote techbedrijven nu verwikkeld in „een wapenwedloop rond kunstmatige intelligentie”. Als de nieuwe versie van Bing erin slaagt ook maar één procent van het marktaandeel van Google af te snoepen, levert dat alleen al twee miljard dollar aan advertentie-inkomsten op, zou Microsoft aan investeerders hebben voorgehouden.
Tot voor kort waren de grote techbedrijven voorzichtig met het op de markt brengen van producten van kunstmatige intelligentie voor consumenten. De reden daarvoor was dat de programma’s getraind worden met teksten geplukt van internet, waarvan de betrouwbaarheid sterk kan verschillen en die vooroordelen en misinformatie kunnen bevatten. Baseren mensen zich daarop en blijkt de gebrekkigheid, dan kan dat grote problemen opleveren, niet in de laatste plaats voor de reputatie van het technologiebedrijf in kwestie.
Het is een fout om nu op ChatGPT te vertrouwen voor belangrijke dingen
In november twitterde Sam Altman, topman van OpenAI, nog over zijn eigen product: „ChatGPT is ongelooflijk beperkt, maar goed genoeg in sommige dingen om de misleidende indruk van grootsheid te wekken. Het is een fout om er nu voor belangrijke dingen op te vertrouwen. We moeten nog veel werken aan robuustheid en betrouwbaarheid.”
Een van de verslaggevers die dinsdag bij de presentatie van Microsoft waren, legde het systeem de schijnbaar simpele vraag voor wanneer Elon Musk het roer bij Twitter overnam. Maar het systeem kwam daar niet uit („De zoekresultaten zijn onbetrouwbaar”), mogelijk omdat er op internet zoveel grappen en onjuistheden over Musk en Twitter in omloop zijn.
Onduidelijk is nog of het massale gebruik van teksten om kunstmatige intelligentie te trainen gezien kan worden als inbreuk op auteursrechten.
/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data122211429-b84b7a.jpg|https://images.nrc.nl/nhXaWqPh70NsAV5BQ66vcWlrRqY=/1920x/filters:no_upscale()/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data122211429-b84b7a.jpg|https://images.nrc.nl/cPyPalvXqNUG-Yp-76GLq8Y2jGY=/5760x/filters:no_upscale()/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data122211429-b84b7a.jpg)
