In een spectaculaire operatie, in het diepste geheim uitgevoerd met kleine drones vanaf Russisch grondgebied, hebben de Oekraïense strijdkrachten zondag een massale aanval uitgevoerd op vier militaire vliegvelden diep in Rusland. Bij de drone-aanval werd de Russische luchtmacht volgens de Oekraïense Veiligheidsdienst (SBOe) een zware slag toegebracht: volgens Kyiv werden zeker 41 zware bommenwerpers geraakt.
De Oekraïense operatie is de meest opzienbarende aanval op Rusland tot nu toe in de oorlog, op plekken die het Kremlin niet voor mogelijk had gehouden. Een Russische gebruiker van Telegram noemde de aanval het „Russische Pearl Harbor”.
De Oekraïense Veiligheidsdienst werkte anderhalf jaar aan de voorbereidingen van de aanval – codenaam ‘Spinnenweb’. Een anonieme Oekraïense veiligheidsfunctionaris zei tegen de Kyiv Independent dat deze onder toeziend oog stond van president Volodymyr Zelensky zelf.
De Russische bommenwerpers spelen een belangrijke rol in de Russische oorlog tegen Oekraïne en vormen een cruciale schakel in Moskous nucleaire afschrikking. Een aantal van de bommenwerpers kan strategische kernwapens afvuren.
Volgens de Oekraïense Veiligheidsdienst bedraagt de schade van operatie Spinnenweb zo’n 7 miljard dollar. Bij de aanval werd volgens Kyiv een derde van de strategische bommenwerpers op Ruslands belangrijkste militaire bases geraakt.
:format(jpeg):fill(f8f8f8,true)/s3/static.nrc.nl/images/gn4/data133107820-3c13be.png|https://images.nrc.nl/LH-iyAkA6Rjevv4XerEFWE_8fmU=/1920x/filters:no_upscale():format(jpeg):fill(f8f8f8,true)/s3/static.nrc.nl/images/gn4/data133107820-3c13be.png|https://images.nrc.nl/qFyu-q6rphpXNUVtZ-x1bg4SkZo=/5760x/filters:no_upscale():format(jpeg):fill(f8f8f8,true)/s3/static.nrc.nl/images/gn4/data133107820-3c13be.png)
Vier luchtmachtbases
De Oekraïense drones richtten onder meer grote schade aan op de luchtmachtbasis Belaja in de regio Irkoetsk, in het zuidoosten van Siberië, vijfduizend kilometer van de frontlijn in Oekraïne. Op beelden die zondag op sociale media circuleerden waren enorme branden te zien bij het vliegveld.
Ook op drie andere vliegvelden werden Russische bommenwerpers aangevallen: luchtmachtbasis Olenja in de buurt van de noordwestelijke stad Moermansk, het militaire vliegveld van Djagilevo op zo’n tweehonderd kilometer ten zuidoosten van Moskou, en de basis Ivanovo, driehonderd kilometer ten noordoosten van de Russische hoofdstad.
Volgens de SBOe werden de drones, voorzien van een camera, in het diepste geheim in containers Rusland binnengesmokkeld, en daarna met vrachtwagens richting hun doelen vervoerd. „Op het grondgebied van de Russische Federatie werden de drones verborgen onder het dak van mobiele houten containers die al op de vrachtwagens waren geplaatst”, zei de veiligheidsfunctionaris tegen de Kyiv Independent. „Op het juiste moment werden de containers van afstand geopend, en de drones vlogen weg om de Russische bommenwerpers te raken.”
Vrachtwagen langs de weg
Op internet gingen niet geverifieerde beelden rond die toonden hoe kleine drones wegvlogen uit een container op de aanhanger van een vrachtwagen die langs een autoweg geparkeerd stond, volgens de bron in de regio Irkoetsk.
De aanval op luchtmachtbasis Oekrainka in het verre oosten van Rusland, zou zijn mislukt omdat de container met drones vroegtijdig in brand is gevlogen.
Het Russische ministerie van Defensie bevestigde de aanval op de vijf vliegvelden en sprak van een „terroristische aanslag”; Moskou erkent dat vliegtuigen zijn beschadigd en branden ontstonden op de bases in Belaja en Moermansk. De grote vraag is hoe het Kremlin zal reageren, een dag voordat Russische en Oekraïense regeringsfunctionarissen elkaar opnieuw zouden ontmoeten in Istanbul.
Eerder in de oorlog kreeg het Kremlin al enkele zware psychologische en militaire dreunen te verwerken, onder meer door de geslaagde Oekraïense aanvallen op de Moskva, het vlaggenschip van de Zwarte Zeevloot, en op de Krimbrug.
Rusland lanceert 472 drones
Eerder in het weekeinde waren er tal van aanvallen over en weer. Rusland voerde zondagochtend zijn grootste drone-aanval op Oekraïne uit in deze oorlog. Volgens Kyiv werd Oekraïne bestookt met 472 kamikazedrones en zeven raketten. Bij een Russische raketaanval op een militair oefenterrein in de buurt van de stad Dnipro kwamen zondagochtend elf Oekraïense militairen om het leven en raakten zeker zestig anderen gewond.
/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data133110876-d55a3c.jpg|https://images.nrc.nl/GRofuCb_Fey3k5nopJoLpl65Y0Q=/1920x/filters:no_upscale()/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data133110876-d55a3c.jpg|https://images.nrc.nl/s8ouU1F1N_ZHbWPK0hyaoWhA47A=/5760x/filters:no_upscale()/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data133110876-d55a3c.jpg)
Foto stringer/Reuters
Eerder zondag maakte de Oekraïense militaire inlichtingendienst bekend dat een Russische militaire trein was opgeblazen bij Melitopol, een grote stad in het door Rusland bezette gedeelte van de zuidelijke regio Zaporizja.
Enkele uren daarvoor was een Russische trein ontspoord in de zuidelijke Russische grensregio Brjansk, nadat een spoorbrug was ingestort. Bij die treinramp zouden zeker zeven mensen zijn gedood en 69 gewond geraakt. Wat de oorzaak van het instorten van de brug is, was zondagavond niet bekend.
De Oekraïense militaire inlichtingendienst heeft eerder toegegeven dat het sabotage-acties uitvoert aan het Russische spoorwegnet, maar over het incident in Brjansk gaf Kyiv geen commentaar.
