Na vijf maanden heeft de Britse Conservatieve Partij een nieuwe leider. Kemi Badenoch won zaterdag de leiderschapsstrijd en ze is daarmee de eerste vrouw met een migratieachtergrond aan de leiding bij een grote politieke partij in het Verenigd Koninkrijk. „Weer een glazen plafond aan gruzelementen”, zei de voorzitter van de commissie die toeziet op de leiderschapsverkiezingen.
Badenoch voerde de afgelopen maanden een vrij lichte campagne als het om beleidsplannen ging. Ze zei vooral dat de Conservatieven hun principes weer voorop moeten stellen. „We moeten onze politiek en ons denken resetten. Onze partij en het land de frisse start geven die ze verdienen”, zei ze zaterdag in haar overwinningstoespraak. De Tories verloren bij de Lagerhuisverkiezingen in juli een flink deel van hun zetels en zijn de komende jaren veroordeeld tot de oppositie.
‘Stomme, linksige, witte kinderen’
Kemi Badenoch (44) werd in Londen geboren als Olukemi Olufunto Adegoke, maar na haar geboorte verhuisden haar ouders terug naar Lagos, in Nigeria, waar ze haar jonge jaren doorbracht. Op haar zestiende verhuisde ze in haar eentje terug naar Londen om haar eindexamens te doen en daarna te gaan studeren. Vaak haalt Badenoch het bijbaantje aan dat ze als tiener had, bij McDonald’s. Dat bracht haar bescheidenheid bij: „Wc’s poetsen, hamburgers draaien, geld aannemen.”
Tijdens haar studies informatica en rechten kwam ze in aanraking met wat zij noemde „stomme linksige witte kinderen”. Die inspireerden haar juist om lid te worden van de Conservatieve Partij, in 2005. Na haar afstuderen werkte ze als analist bij enkele banken en in 2015 kwam ze bij het rechtse tijdschrift The Spectator terecht, als digitaal directeur.
Toenmalig hoofdredacteur Fraser Nelson vertelde onlangs aan de BBC dat Badenoch in die tijd al vaak aan zijn bureau stond om over de Brexit te praten, het vertrek van het Verenigd Koninkrijk uit de Europese Unie. „Ze begreep niet waarom wij de Brexit niet steunden.” Badenoch voerde van begin af aan campagne voor uittreding. Bij de verkiezingen na het referendum – Leave won – kwam ze voor de Conservatieve Partij in het Lagerhuis, dat was in 2017.
Fraser Nelson zei ook dat Badenoch over „immigrantenpatriottisme” beschikt. „Ze koos ervoor om hierheen te verhuizen en is veel positiever over het Verenigd Koninkrijk dan veel Britten.” En daar gaat Badenoch vrij ver in. Afgelopen september schreef ze een opinie-artikel voor het conservatieve dagblad The Sunday Telegraph waarin ze schreef dat niet alle culturen „even waardevol” zijn. Het VK moet volgens haar niet naïef zijn en denken dat immigranten hun „voorouderlijke etnische vijandigheden aan de grens zullen opgeven”. Ze bepleitte een immigratiebeleid waarbij immigranten „onze waarden delen en bijdragen aan onze samenleving.”
Flapuit
Als oppositieleider zal Kemi Badenoch nu weerwoord moeten bieden aan regeringspartij Labour. Ze staat er in Westminster om bekend dat ze eruit flapt wat ze denkt. Binnen de Conservatieve fractie zien ze dat als kracht én als risico. De afgelopen maanden moest Badenoch al een paar keer uitspraken verduidelijken of nuanceren. Zo leek het tijdens een interview alsof ze af wilde van betaald zwangerschapsverlof, dat noemde ze „excessief”. Een andere keer zei ze, half grappend, dat 5 tot 10 procent van de ambtenaren „zo slecht zijn dat ze in de gevangenis horen”, wat niet best viel bij die ambtenaren.
Vraag voor de Tories is dus of Badenoch huidig premier Keir Starmer en Labour effectief het politieke leven zuur gaat maken – of dat ze de aandacht te veel gaat afleiden met onhandige opmerkingen. Badenoch heeft „een tikkeltje Liz” in zich, zeiden anonieme Kamerleden tegen Britse journalisten en dat was niet bedoeld als compliment. Liz Truss genoot als partijleider in 2022 weinig steun binnen de fractie en moest binnen twee maanden weer aftreden, onder meer vanwege haar wilde plannen voor ongedekte belastingverlagingen.
Badenoch wordt wel vergeleken met Liz Truss en dat is geen compliment
De Conservatieven moeten onder Badenoch kiezen welke politieke kant ze op willen. Bij de verkiezingen in juli verloor de partij net zo hard stemmen aan de gematigde Liberaal-Democraten als aan het radicaal-rechtse Reform UK van Nigel Farage. Onder Badenoch ligt het voor de hand dat de Tories de rechterkant op bewegen, omdat ze zelf ook als vrij rechts bekend staat. „We hebben te lang rechts gepraat, en links geregeerd”, zei ze tijdens haar campagne.
Lees ook
Britten zijn duidelijk over Conservatieven: jullie tijd zit erop
