Meldingen seksuele misdrijven flink gestegen in 2024 – onder andere omdat meer gedrag strafbaar is geworden

In de tweede helft van het afgelopen jaar werd bij de politie aanmerkelijk vaker melding gedaan van een seksueel misdrijf. Van juli tot en met december 2024 steeg dat aantal zelfs met 16 procent in vergelijking met die periode in voorgaande jaren.

Dit blijkt uit jaarcijfers van de Nationale Politie. In totaal registreerde de politie vorig jaar 14.802 meldingen van seksuele delicten, bijna 800 meer dan in 2023 (14.015). Meldingen kunnen afkomstig zijn van een slachtoffer dat aangifte doet van een strafbaar feit, maar ook van bijvoorbeeld een wijkagent, buurtbewoner of leerkracht die zich zorgen maakt. Het precieze aantal aangiften van seksueel geweld was vorig jaar 3.567. In 2023 werden 3.151 aangiften gedaan.

De stijging valt samen met de nieuwe Wet seksuele misdrijven, die op 1 juli vorig jaar in werking trad. Een belangrijk onderdeel is de wijziging van het aanrandings- en verkrachtingsdelict. Daarbij staat niet langer (het bewijzen van) dwang centraal, maar het ontbreken van wil. Iemand is nu strafbaar als diegene weet of zou moeten weten dat de ander geen seks wil. Seks moet vrijwillig zijn en plaatsvinden met wederzijdse consent.

Of de toename van gemelde seksuele misdrijven het gevolg is van de nieuwe wet, is volgens Caroline Monster, hoofd van het Landelijk Expertiseteam Seksuele misdrijven van de Nationale Politie, nog onduidelijk. De stijging kan volgens haar ook samenhangen met de maatschappelijke aandacht voor de invoering van de nieuwe wet. Zo begon op 1 juli 2024 een overheidscampagne en kregen seksueel geweld en grensoverschrijdend gedrag veel media-aandacht.

„Een vergelijkbare toename van meldingen zagen we in 2022 na de uitzending van BOOS over misstanden bij The Voice of Holland. Dat leidde toen tot grote maatschappelijke verontwaardiging en de start van het nationale actieprogramma Seksueel geweld en seksueel grensoverschrijdend gedrag. De huidige stijging zou dus ook te maken kunnen hebben met de voorlichtingscampagne en aandacht in de media”, aldus Monster.


Lees ook

Haar verkrachter woonde al die tijd om de hoek

De kindvriendelijke verhoorkamer in Centrum Seksueel Geweld (CSG), in Hoofddorp

Sexchatting

„Het Openbaar Ministerie beslist uiteindelijk of bepaalde gedragingen ook daadwerkelijk als een aanranding of verkrachting zonder dwang kunnen worden gekwalificeerd en vervolgd”, zegt Monster. De eerste strafzaken waarbij gebruik wordt gemaakt van de nieuwe zedenwetgeving worden dit voorjaar verwacht.

De toename in meldingen heeft er deels ook mee te maken dat sinds 1 juli 2024 meer gedragingen strafbaar werden gesteld. Zo is seksuele intimidatie nu strafbaar: iemand in het openbaar indringend seksueel benaderen met opmerkingen, gebaren, geluiden of aanrakingen op vreesaanjagende, vernederende, kwetsende of onterende manier. In 2024 zijn bij de politie 298 incidenten gemeld van seksuele intimidatie in het openbaar. Bij 63 meldingen ging het om online seksuele intimidatie en bij 235 om de offline variant, ook wel ‘straatintimidatie’ genoemd.

Een van de doelen van de nieuwe wet is om kinderen beter te beschermen tegen online seksueel misbruik

Caroline Monster
Expertiseteam Seksuele misdrijven

Ook een volwassene die kinderen seksueel benadert (sexchatting), is voortaan strafbaar. De politie kreeg 131 meldingen van sexchatting. „Een van de doelen van de nieuwe wet is kinderen beter beschermen tegen online seksueel misbruik”, vertelt Monster. „Door het strafbaar maken van sexchatting kunnen wij samen met het OM nu ook optreden tegen iemand die wel seksueel getinte berichten uitwisselt, maar niet probeert een kind of jongere te ontmoeten. Het gaat hierbij vaak om grotere zaken. Dan is er weliswaar één aangifte, maar heel veel slachtoffers.”

De zedenpolitie heeft, net als andere afdelingen van de politie, grote moeite om alle vacatures te vullen of gevuld te houden. De feitelijke bezetting neemt al jaren af. In 2022 werkten 672 agenten in zedenteams, nu 647: 60 minder dan het aantal toegestane formatieplaatsen.


Lees ook

Gisèle Pelicot veranderde van slachtoffer in feministisch icoon

Gisèle Pelicot verlaat donderdag met haar advocaten de rechtbank van Avignon, waar haar ex-man Dominique terechtstaat.