Te hoge prijzen, te weinig aanbod of onduidelijke informatie: bijna negentig procent van de Nederlandse jongeren tussen de 18 en 29 ervaart problemen bij hun woningzoektocht. Dat blijkt dinsdag uit een landelijk onderzoek van State of Youth NL een initiatief van kinderrechtorganisatie KidsRights in samenwerking met drie andere organisaties, waar bijna drieduizend jongeren aan meededen. „Ons onderzoek bevestigt het beeld dat jongeren de dupe zijn van de huidige crisis”, aldus de onderzoekers.
Volgens het onderzoek woont twee derde van de jongeren (ongewild) nog of weer bij hun ouders of verzorgers. Een groot deel stelt de levensplannen uit en bovendien gelooft het overgrote merendeel dat het (heel) moeilijk wordt om huisvesting te vinden. „Ik val overal net buiten en de gemeente helpt niet/slecht waardoor ik nog steeds in principe dakloos ben”, is een ervaring van een van de (anonieme) respondenten. Twee op de tien jongeren zegt zich eenzaam of sociaal geïsoleerd te voelen zonder eigen huisvesting.
Ook voor jongeren die al wel op zichzelf wonen is de situatie op de huizenmarkt stressvol. „Ik ben in 1 jaar 8 keer verhuisd, en heb hierdoor nooit een vaste woonplek. Dit heeft bij mij ook deels voor mentale problemen gezorgd, zoals depressie”, deelt iemand anders. Los van de hoge huurprijzen die stress veroorzaken – meer dan de helft van de jongeren benoemt de prijzen als stressfactor – zorgt ook de onzekerheid voor moeilijkheden. Angst voor huisbazen die het huurcontract beëindigen of dakloosheid na een studie zijn bijvoorbeeld problemen die jongeren ervaren. „Mijn kamer heeft een vergunning voor alleen studenten, en als ik niks anders vind vlak voordat ik klaar [met mijn studie] ben, word ik dakloos”, liet een van de respondenten weten.
Geen gehoor
Meer dan driehonderd mbo-studenten deden mee aan het onderzoek. Een op de vijf sprak van uitsluiting door huisvesters vanwege hun opleidingsniveau. Volgens een eerder gepubliceerd landelijk studenthuisvestingsonderzoek woont twintig procent van alle mbo’ers buitenshuis en slechts negen procent in een studentenwoning. Uit die inventarisatie blijkt wel dat het overgrote deel van de mbo’ers nog geen behoefte heeft om uit huis te gaan. Zo’n vijf procent geeft aan niet op zichzelf te wonen omdat ze geen geschikte woonruimte kunnen vinden.
In 2023 constateerden jeugdprofessionals al een groeiend wantrouwen onder jongeren richting de overheid. Die scepsis was mede ingegeven door de wooncrisis. Jongeren zagen een gebrek aan toekomstperspectief en voelden zich niet gehoord. Dit recente onderzoek wijst hetzelfde uit. Op een schaal van nul tot honderd geven jongeren gemiddeld een score van dertig voor de manier waarop ze gehoord worden.
Voor het eerst in decennia kreeg in 2021 het woonprotest weer brede steun. Toen kwamen in Amsterdam zo’n vijftienduizend mensen naar de betoging. Sindsdien zijn er regelmatig demonstraties die ook vaak door jongeren worden bezocht. In 2024 was er volgens de overheid een tekort van ongeveer 400.000 woningen.
Lees ook
Tienduizenden extra woonruimtes mogelijk binnen bestaande woningvoorraad corporaties
IVC Evidensia, eigenaar van ruim driehonderd Nederlandse dierenklinieken, heeft een „mooie uitdaging” voor zijn dierenartsen. Wie in het eerste kwartaal van 2025 minimaal 5 procent méér huisdieren doorverwijst naar een gespecialiseerd Evidensia-dierenziekenhuis dan in de laatste maanden van 2024, kan een bonus verwachten.
„Als we deze mijlpaal behalen, belonen we jullie inzet als team met 20 euro per persoon om te besteden aan een leuke teamactiviteit”, schrijft de operationeel directeur van Evidensia in een intern bericht dat NRC heeft ingezien. „Laten we samen groeien en successen vieren!”
Investeerder IVC Evidensia, gevestigd in het Engelse Bristol, kocht de afgelopen tien jaar in Nederland ruim driehonderd dierenartspraktijken op. Daarmee is het met afstand marktleider: grootste concurrent AniCura heeft in Nederland ruim honderd locaties. Evidensia bouwde daarnaast acht gespecialiseerde ‘dierenziekenhuizen’. De grootste aandeelhouders van het bedrijf zijn private-equityfondsen EQT (uit Zweden) en Silver Lake (uit de VS), en voedingsconcern Nestlé.
De bonus voor de Nederlandse dierenartsen is een volgende stap in een ontwikkeling die in de sector al langer te zien is: een groeiende focus op financiële resultaten, als gevolg van de komst van commerciële investeerders. De prijzen voor een vergelijkbare behandeling liggen in een dierenziekenhuis hoger dan bij de gewone dierenarts, bevestigt Evidensia. Sommige specialistische behandelingen kunnen alleen worden uitgevoerd in een ziekenhuis. Het concern wil niet zeggen hoe groot de prijsverschillen precies zijn.
Lees ook
Een prikje voor de hond? Dat is dan 846 euro. Hoe de zorg voor je huisdier véél duurder is geworden
De KNMvD, beroepsorganisatie voor Nederlandse dierenartsen, reageert ontstemd op de bonus die Evidensia zijn tweeduizend dierenartsen in het vooruitzicht heeft gesteld. „Wij wisten hier niet van af.”
De beroepsorganisatie wil er binnenkort met het concern over in gesprek. „Dierenartsen moeten autonoom hun beroep kunnen uitoefenen, zonder last of ruggespraak”, zegt een woordvoerder tegen NRC. „Doorverwijzing moet altijd plaatsvinden in belang van het dier en de eigenaar. We kunnen niet vaststellen hoeveel dierenartsen zich door deze bonus laten beïnvloeden, we kunnen werkgevers er wel op wijzen dat dergelijke ontwikkelingen in onze ogen onwenselijk zijn en mogelijk in strijd met de Code voor de Dierenarts”, aldus de woordvoerder.
Volgens de ethische code van de sector moeten dierenartsen bij de uitoefening van hun beroep altijd van hun „onafhankelijk oordeel” uitgaan en moet „vermenging met professionele belangen te allen tijde worden vermeden”.
IVC Evidensia ontkent dat de bonus in strijd zou zijn met de ethische code: „We hechten veel waarde aan de onafhankelijkheid van onze dierenartsen”, schrijft een woordvoerder in een reactie. „De genoemde bonus is geen beloning voor het aantal doorverwijzingen, maar een teamgebonden stimulans om bewustwording te vergroten rondom het doorverwijsproces en de mogelijkheden in onze ziekenhuizen. Het oordeel van de dierenarts blijft altijd leidend. Het doel is betere zorg, niet financiële prikkels.”
Volgens Evidensia bieden de acht dierenziekenhuizen in Nederland „uitgebreide diagnostische en behandelmogelijkheden aan, die verder gaan dan wat mogelijk is in een reguliere praktijk. Door doorverwijzingen te stimuleren, zorgen we ervoor dat dieren toegang krijgen tot de meest geavanceerde zorg die beschikbaar is. Onze ziekenhuizen zijn uitgerust met geavanceerde apparatuur en worden bemand door een multidisciplinair team van ervaren specialisten.”
Stijgende tarieven
Over de stijgende tarieven bij Nederlandse dierenartsen is al langer veel te doen. Anders dan bijvoorbeeld bij huis- en tandartsen zijn tarieven in de sector niet gereguleerd – praktijken mogen die zelf vaststellen. Bureau Berenschot concludeerde eind 2022 dat het massaal opkopen van praktijken door commerciële investeerders een „opwaartse druk op de tarieven” veroorzaakt.
Het ministerie van Landbouw – waar dierenzorg onder valt – kondigde daarop extern onderzoek naar de prijsontwikkeling aan door Ecorys, waarvan de uitkomsten binnenkort worden verwacht. Uit onderzoek van NRC bleek afgelopen zomer dat de drie grootste commerciële ketens, waaronder Evidensia, grote invloed uitoefenen op dit onderzoek.
Vanwege de groeiende onrust onder huisdierenbezitters riep de Tweede Kamer het ministerie vorig jaar op de mogelijkheden te onderzoeken voor een prijsplafond bij medisch noodzakelijke behandelingen. De stichting Koninklijke Hondenbescherming vroeg in september om een prijsplafond voor basisbehandelingen.
Verantwoordelijk staatssecretaris Jean Rummenie (Landbouw, BBB) schreef in reactie hierop aan de Kamer dat hij de uitkomsten van het externe onderzoek en een ‘verkenning’ door zijn eigen ministerie wil afwachten voordat hij verdere maatregelen zal overwegen.
Diergeneeskunde is geen beleggingsartikel
Beleggingsartikel
„Los van de vraag of die bonus in strijd is met de Code voor de Dierenarts: het is zeer onfatsoenlijk”, zegt Jan Kooken, eigenaar van een zelfstandige praktijk met vijf dierenartsen in Budel. „Diergeneeskunde is geen beleggingsartikel. Ik vind het echt kwalijk dat ons vak gebruikt wordt als financiële generator.”
Volgens Kooken liggen de prijzen voor een behandeling in een dierenziekenhuis vijf tot tien keer hoger dan in een reguliere praktijk. „Veel tarieven zijn echt exorbitant hoog”, zegt hij. „Een keizersnede bij een hond in het weekend kost bij ons tussen de 350 en 500 euro. Bij een Evidensia-dierenziekenhuis betaal je al gauw 3.000 euro.”
Evidensia schrijft op de site dat de dierenziekenhuizen voor een spoedconsult een ‘starttarief’ tussen 194 en 270 euro rekenen. De kosten voor onderzoek en behandeling komen daar bovenop. In veel regio’s zijn de dierenziekenhuizen overigens de enige plek waar huisdierbezitters in het weekend terechtkunnen.
De Nederlandse tak van Evidensia noteerde in 2023 (het laatste bekende boekjaar) circa 315 miljoen euro omzet, blijkt uit het jaarverslag van het Britse moederbedrijf. Dat was 16 procent meer dan in 2022, toen de omzet 271 miljoen euro bedroeg. Evidensia rekent erop in Nederland jaarlijks met 16,4 procent te kunnen groeien, staat in het jaarverslag. Dat kan via overnames, of verhoging van de omzet in bestaande praktijken.
AZ heeft voor de tweede keer in ruim een maand voor eigen publiek van Ajax gewonnen. De thuisploeg plaatste zich met een zege van 2-0 voor de kwartfinale van de KNVB-beker. De bezoekers uit Amsterdam kunnen zich de rest van het seizoen concentreren op de Eredivisie en de Europa League.
AZ hoefde niet eens een topprestatie te leveren om de rivaal uit de hoofdstad te verslaan. De thuisploeg viel vrij voorzichtig aan op het ritme dat de middenvelders Jordy Clasie en Sven Mijnans bepaalden. Ajax kreeg best veel ruimte, maar slaagde er nauwelijks in aanvallers gevaarlijk in stelling te brengen.
Beide teams creëerden voor rust geen grote kansen, maar toch was het AZ dat op voorsprong kwam. Doelman Remko Pasveer kon niet voorkomen dat Alexandre Penetra de bal richting Wouter Goes kopte. Hij had vervolgens geen antwoord meer op de inzet van de centrale verdediger (1-0).
De tweede helft begon zoals het eerste bedrijf eindigde. Ajax was veel aan de bal, zonder gevaarlijk te worden. AZ bleef vrij eenvoudig overeind en was met een schot van Mijnans op de lat dicht bij een tweede treffer. Ajax probeerde nog een slotoffensief in te zetten, maar dat mislukte volledig. De ingevallen AZ-speler Mexx Meerdink bepaalde in de negentigste minuut de eindstand (2-0).
De regering van Venezuela zet Nederlandse, Franse en Italiaanse diplomaten het land uit. Dat schrijft Venezolaans minister van Buitenlandse Zaken Yván Gil Pinto dinsdagavond in een bericht op Telegram. Gil Pinto noemt het uitzetten van de diplomaten een reactie op het „vijandige gedrag” van de regeringen van de drie Europese landen.
Op de ambassades en consulaire posten van Nederland, Frankrijk en Italië mogen voortaan nog maar drie diplomaten werken. Volgens een woordvoerder van het Nederlandse ministerie van Buitenlandse Zaken werken op de ambassade in Caracas, de hoofdstad van Venezuela, op dit moment zes Nederlanders. Daarvan moet de helft dus vertrekken. Andere diplomatieke posten heeft Nederland niet in Venezuela.
Nederlandse, Franse en Italiaanse diplomaten moeten daarnaast voortaan schriftelijk toestemming van de Venezolaanse regering hebben voor reizen verder dan 40 kilometer van het Plaza Bolívar in Caracas. Aan dat plein liggen de belangrijkste overheidsinstanties.
Westerse steun aan de oppositie
Gil Pinto verwijt de Europese landen steun te hebben gegeven aan extremistische groeperingen en zich te hebben gemengd in binnenlandse aangelegenheden.
Daarmee doelt de minister op de westerse steun aan de oppositie. Vrijdag werd Nicolás Maduro voor de derde keer beëdigd als president van het Zuid-Amerikaanse land, na zijn geclaimde overwinning bij de presidentsverkiezingen eind juli. Veel westerse landen, waaronder Nederland, trekken die uitslag in twijfel. Zij zien oppositieleider Edmundo González als de rechtmatige winnaar.
Nadat Maduro zichzelf in juli tot verkiezingswinnaar uitriep, vluchtte González naar Spanje. Nederland bood de oppositieleider toen kortstondig onderdak in de ambtswoning van de Nederlandse ambassadeur. Maduro heeft een prijs van honderdduizend dollar uitgeloofd voor informatie die leidt tot de arrestatie van González.
In een eerste reactie noemt minister van Buitenlandse Zaken Caspar Veldkamp (NSC) het uitzetten van de Nederlandse diplomaten een „escalatie van Maduro”, die een dialoog „nog ingewikkelder maakt”. Volgens Veldkamp zal Nederland zich samen met EU-partners beraden op een tegenreactie. Ook schrijft de NSC-minister dat hij de Venezolaanse zaakgelastigde – dat is een plaatsvervanger voor de ambassadeur – zal ontbieden en om opheldering zal vragen.
Lees ook
In Venezuela staat ‘operatie klop klop’ aan de deur
