Meer boeren stappen over op biologisch, maar gaat het snel genoeg?

Biologische landbouw Het totale aandeel van biologische boeren in de landbouwsector steeg van 4,3 naar 4,4 procent. De cijfers roepen de vraag op of de transitie naar biologische landbouw snel genoeg gaat.

Biologisch land- en tuinbouwbedrijf in Strijen (Z-H). Biologische boeren worden harder geraakt door de huidige inflatie.
Biologisch land- en tuinbouwbedrijf in Strijen (Z-H). Biologische boeren worden harder geraakt door de huidige inflatie.

Foto Jeffrey Groeneweg / ANP

In 2022 zijn meer boeren begonnen met de overstap naar duurzaam ondernemen dan in eerdere jaren. Eind vorig jaar was ruim 6.500 hectare landbouwgrond in transitie naar een biologische aanpak, ruim 28 procent meer dan het jaar ervoor.

Dat blijkt uit cijfers die Skal, toezichthouder op de biologische landbouw in Nederland, woensdag bekend heeft gemaakt. Het totale aandeel van biologische boeren in de landbouwsector steeg van 4,3 naar 4,4 procent. Boeren die nog bezig zijn met de overstap naar biologisch zijn daarin niet meegeteld.

De cijfers roepen de vraag op of de transitie naar biologische landbouw snel genoeg gaat. Het kabinet maakte in december bekend dat 15 procent van de Nederlandse landbouwgrond in 2030 biologisch moet worden gebruikt. Om dat te bereiken moet elk jaar ruim 24.000 hectare grond overgaan van ‘gangbare’ naar biologische landbouw – bijna vier keer zo veel dus als in 2022 gebeurde.

Daar komt nog een moeilijkheid bij: de gestegen energie- en grondstofprijzen raken biologische boeren in de regel extra hard omdat hun verkoopprijzen minder hard meestijgen.

Michaël Wilde, directeur van ketenorganisatie voor biologische landbouw Bionext, heeft „een dubbel gevoel” bij de cijfers, zegt hij aan de telefoon. „Dat het aandeel biologische boeren toeneemt is positief, tegelijk zien we de markt nu stagneren. Veel van deze ondernemers hebben het knap lastig. Eigenlijk is de situatie op dit moment wat somberder dan normaal.”

Toch acht Wilde het streefcijfer van 15 procent biologische boeren in 2030 haalbaar. „Er komt snel meer aandacht voor en het prijsverschil tussen biologische en gangbare producten wordt steeds kleiner. Aan alle kanten zetten partijen zich er bovendien voor in om deze markt verder te ontwikkelen.”

Landbouwminister Piet Adema (ChristenUnie) werkt momenteel aan een Landbouwakkoord, waarin alle spelers in de landbouwketen zich zouden moeten committeren aan een duurzamere sector. Hij wil daarin onder andere banken en supermarkten bewegen meer te doen om de landbouw te helpen vergroenen.

Wilde wijst op een aantal grote bedrijven die onlangs al stappen in de goede richting zetten. Zo verkoopt Albert Heijn alleen nog biologische volkorenpasta en Plus alleen biologische drinkzuivel via het huismerk. Dinsdag kwam daar groenteverwerker Hak bij, marktleider in geconserveerde groenten. Hak maakte bekend binnen vijf jaar alleen nog biologische groenten te willen verkopen. „Als meer grote partijen dit soort stappen gaan zetten, dan kom je er wel.”

Het verleden leert bovendien dat biologisch boeren op de lange termijn weleens winstgevender zou kunnen zijn dan de meer gangbare aanpak.