Schiphol gaat de luchtvaartmaatschappijen die vliegen op Amsterdam in 2025 fors meer havengeld in rekening brengen. Dat heeft het luchthavenbedrijf donderdagmiddag bekendgemaakt.
De havengelden die de luchthaven heft voor diensten als beveiliging en schoonmaak, en voor nieuwbouw en onderhoud, stijgen komend jaar 41 procent. Voor schonere en stillere vliegtuigen gelden aantrekkelijker tarieven. Vliegen in de nacht wordt nog duurder dan overdag.
KLM en easyJet, de grootste gebruikers van Schiphol, reageren ontstemd. Amsterdam wordt volgens de maatschappijen een van de duurste luchthavens van Europa. Passagiers zullen de stijging merken, zeggen ze. Vliegtickets worden duurder. Schiphol zelf gaat uit van een gemiddeld stijging met 15 euro per ticket.
De luchtvaartmaatschappijen vinden onder meer dat de luchthaven achterstallig onderhoud op hen afwentelt. Schiphol bevestigt dat de luchtvaartmaatschappijen deels extra onderhoud bekostigen. Daarnaast wijst het onder meer op hoge andere kosten, naast hoge inflatie en rente.
In 2026 stijgen de tarieven nog eens 5 procent; in 2027, als Schiphol de extra kosten als gevolg van de Covidpandemie heeft gecompenseerd, dalen ze 7,5 procent. De afgelopen drie jaar stegen de havengelden ook al fors, met in totaal 40 procent.
Correcties
De stijging van de havengelden werd verwacht. Bij de presentatie van de halfjaarcijfers, eind augustus, zei financieel directeur Robert Carsouw van de Schipholgroep al dat de tarieven van de havengelden „ruim onvoldoende” zijn om de kosten te dekken.
De huidige tarieven zijn vastgesteld in 2021 en bevatten geen correcties voor „de uitzonderlijk hoge inflatie, sterk gestegen rente en fors toegenomen operationele kosten in de afgelopen drie jaar”, aldus de luchthaven. Schiphol wijst ook op de gestegen personeelskosten, om werknemers betere arbeidsomstandigheden te bieden.
Volgens de luchthaven zijn de huidige tarieven (van 2022 tot en met 2024) ruim 550 miljoen euro te laag om de kosten te dekken die Schiphol maakt voor de dienstverlening aan de luchtvaartmaatschappijen. De luchthaven zelf legt 100 miljoen euro bij.
De havengelden vormen de belangrijkste bron van inkomsten voor Schiphol. In 2023 kreeg de luchthaven bijna 1,16 miljard euro aan havengelden binnen, ofwel 63 procent van zijn totale inkomsten. In 2022 was dat nog 901 miljoen euro.
De luchthaven mag de tarieven niet lukraak opvoeren; de verhoging wordt bepaald volgens een strikte procedure. Luchtvaartmaatschappijen kunnen in beroep tegen de stijging. In maart bepaalde het College van Beroep voor het bedrijfsleven (CBb) dat Schiphol volgens de wet had gehandeld bij de verhoging van de havengelden over 2022, 2023 en 2024.
Onredelijk en onverstandig
In een reactie stelt Marjan Rintel, president-directeur van KLM: „Schiphol schuift extra kosten van tegenvallers en budgetoverschrijdingen voor een groot deel af op de reiziger. Duurdere tickets zijn onvermijdelijk als je de havengelden zo sterk verhoogt. Dat is onredelijk en onverstandig.”
Volgens Rintel ondergraaft Schiphol zijn positie als internationaal knooppunt, „met alle risico’s van dien voor de hubfunctie, de verbondenheid van Nederland en onze economie”.
Budgetmaatschappij easyJet hekelt in een reactie het verschil tussen in Amsterdam vertrekkende passagiers en mensen die daar overstappen. De eerste groep, de klanten van easyJet, betalen meer havengelden en meer vliegbelasting. De tweede groep, een belangrijk segment klanten voor KLM, betaalt minder havengeld en geen vliegbelasting.
EasyJet vindt ook de investeringen in nieuwe infrastructuur op Schiphol „disproportioneel”. Die komen vooral ten goede aan transferpassagiers. Aan de pieren en de hallen waar de budgetmaatschappijen vertrekken, zou al tien jaar geen onderhoud zijn gepleegd. Schiphol is van plan de komende vijf jaar 6 miljard euro te besteden aan nieuwe infrastructuur.
