N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.
Luchtvaart Elektrische drones moeten de taxi’s van de toekomst worden. ‘We moeten laten zien dat ze net zo veilig zijn als verkeersvliegtuigen.’
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data102240929-939809.jpg)
De demonstratievlucht valt op doordat hij totaal niet opvalt. Tijdens de jaarlijkse grote luchtvaartshow in Le Bourget in Parijs zijn gierende, brullende, duikende en stuntende straaljagers, helikopters en zelfs lijnvliegtuigen, vaste ingrediënten. Maar als de elektrisch vliegende Volocity het luchtruim kiest, is er alleen een zacht gebrom te horen. Hij vliegt een paar baantjes, en landt dan weer kalm.
Het vliegtuig oogt als een kruising tussen een drone, een helikopter en de vliegende auto’s uit The Jetsons: een kleine cabine met plaats voor twee inzittenden, met daarboven een 9,3 meter wijd, cirkelvormig frame. Daarop zijn 18 elektromotoren gemonteerd, met horizontale rotors.
„Het is bedoeld als een vliegende elektrische taxi voor in grote steden. In 2024, tijdens de Olympische Spelen in Parijs, verkopen we onze eerste vluchten”, zegt Sebastian Mores, Chief Technology Officer (CTO) van het Duitse bedrijf Volocopter, bouwer van de Volocity.
Het vliegtuig is puur elektrisch: achter de cabine is ruimte voor een batterij van 55 kilowattuur, genoeg voor maximaal 35 kilometer vliegen. Verwachte klanten: zakenmensen die liever niet in de file staan, maar toch aan de andere kant van de stad moeten zijn „Maar hij is niet alleen bedoeld voor superrijken”, haast Mores zich te zeggen. „Dit toestel is eenvoudig om te bouwen en te onderhouden, en dus goedkoper dan een helikopter. Uiteindelijk moet je denken aan prijzen van een taxirit, misschien iets meer”, belooft hij. Nu zit er nog een piloot in, op den duur zouden de Volocopter-modellen ook van afstand bestuurd moeten vliegen.
Bonte verzameling
De Volocity is lang niet het enige elektrische vliegtuig dat in Le Bourget te bewonderen is, al is het wel het enige model dat daar ook echt vliegt. Een halve tentoonstellingshal is gevuld met een bonte verzameling van soms buitenissig ogende elektrische vliegtuigjes. De meeste zijn elektrisch aangedreven, dus (lokaal) uitstootvrij, een vereiste dat de CO2-intensieve luchtvaartindustrie steeds sterker opgedrongen wordt. Allemaal kunnen ze verticaal opstijgen en landen. Hét modewoord op de luchtvaartshow is eVTOL, electrical Vertical Take Off and Landing.
Er zijn modellen zoals de Volocity, eigenlijk een buitenmodel hobbydrone: de horizontaal draaiende rotoren leven verticale lift. Om vooruit te komen moet het vliegtuig voorover kantelen. Heel anders werkt de Prosperity I van het Duitse Autoflight: een cabine met vijf zitplaatsen, met aan de bovenkant twee ranke vleugels, spanwijdte 14,5 meter. Haaks op die vleugels liggen vier horizontale balken met daarop in totaal 10 horizontale rotors.
Als de Prosperity daarmee eenmaal opgestegen is, is hun rol uitgespeeld, en schakelen drie verticaal draaiende propellers aan de achterkant in, om het vliegtuig naar een topsnelheid van 200 kilometer per uur te stuwen. „De vleugels geven lift zoals bij gewone vliegtuigen. Het is een lift and cruise-configuratie”, zegt Sebastian Wiinblad-Rasmussen, projectmanager bij Autoflight.
Daarmee is de actieradius zo’n 250 kilometer, zegt Autoflight dat in 2026 hoopt de markt voor zakenvluchten binnen metropolen en korter regionale vluchten te betreden, voor het eerst in China. „Daar kunnen we snel prototypes produceren”, zegt Wiinblad-Rasmussen, „en er is veel belangstelling.”
Schoepenraderen
Even verderop staat de Zero van het Duitse Lilium, met twee paar vleugels met in plaats van flappen rijtjes van elektrische straalmotoren: snel draaiende schoepenraderen in een buis die lucht naar achteren blazen. De kam-achtige rijtjes kunnen als geheel kantelen om de Zero zowel verticaal als horizontaal voort te stuwen. Tenminste, dat laat een illustratie in een folder zien, want Lilium stelt alleen de vleugelloze romp tentoon.
Wel compleet is de gedrongen ogende Midnight van het Amerikaanse Archer: brede vleugels, met haaks daarop vijf balken met ieder twee rotoren. De voorste rotoren kunnen na het opstijgen kantelen om horizontale voortstuwing te geven.
Hij is niet alleen bedoeld voor de superrijken
Het zijn nog maar een handjevol van de wereldwijd ruim driehonderd bedrijven en zevenhonderd eVTOL-concepten die de Vertical Flight Society telt, de in 2016 opgerichte eVTOL-branchevereniging.
„Dat zijn concurrenten die ook een deel van de taart willen”, zegt Wiinblad-Rasmussen. „maar het is ook goed dat ze er zijn. Om dit van de grond te krijgen moet er allerlei regelgeving aangepast worden, en dat lukt ons niet alleen.” De Europese luchtvaartveiligheidsorganisatie EASA is daarbij coöperatiever dan de Amerikaanse FAA, vindt hij, al lopen Chinese regelgevers het hardst.
Daarbij gaat het om geluidsoverlast, van belang voor vliegen boven steden, over standaarden voor infrastructuur zoals laders en landplatforms (Vertiports), maar vooral over veiligheid. „We moeten laten zien dat we net zo veilig zijn als verkeersvliegtuigen”, zegt Wiinblad-Rasmussen.
Eisen aan batterij-pakketten zijn dus strenger dan die voor elektrische auto’s, zegt Mores van Volocopter. „Die moet je zo samenstellen dat ook oververhitting van een enkele batterij niet overslaat naar de buren, met catastrofale gevolgen. Immers: een auto met een kapotte batterij kun je aan de kant zetten, maar in een vliegtuig moet je eerst nog even landen.”
