Drie weken geleden maakte de Leidse universiteitsbibliotheek bekend dat ze 400.000 buitenlandse proefschriften zou gaan vernietigen, maar dinsdag werd duidelijk dat er een streep gaat door dit voornemen. The Internet Archive neemt de dissertaties over en zal ze digitaliseren en online beschikbaar maken.
Het gaat om 400.000 buitenlandse proefschriften van na 1850. Vanaf haar oprichting in 1575 tot 2004 heeft de Leidse UB deelgenomen aan een uitwisselingsprogramma voor proefschriften met diverse buitenlandse universiteiten. De in die periode ontvangen dissertaties nemen 3,2 kilometer plankruimte in beslag (op een totaal van 125 kilometer).
De proefschriften waren niet gecatalogiseerd en daardoor in de praktijk nauwelijks bruikbaar. Om deze reden, en omdat ze schaarse ruimte in het depot bezetten, besloot de bibliotheek ze af te stoten. In de praktijk betekende dit dat ze tot pulp vermalen zouden worden.
Albert Einstein
Het besluit van de Leidse UB stuitte op onbegrip. Anton van de Lem, gepensioneerd conservator oude drukken van de Leidse UB en als Scaliger fellow nog altijd verbonden aan het instituut, zei in NRC dat hij jammer vond dat de bibliotheek koos voor „de gemakkelijkste oplossing”.
Een kleine steekproef voor een tentoonstelling in 2005 had dissertaties opgeleverd van onder meer Niels Bohr, Marie Curie, Emile Durkheim, Albert Einstein, Otto Hahn, Carl Jung, J. Robert Oppenheimer, Max Planck, Luigi Pirandello, Gustav Stresemann en Max Weber.
Jos Damen, hoofd van de Leidse African Library, was daarom ook kritisch op het plan. In het Leids Universitair Weekblad Mare zei hij: „Er kunnen nog veel meer verborgen schatten tussen zitten. En buitenlandse universiteiten zullen niet alles zelf meer hebben.”
Alvorens tot het besluit voor afstoting te komen, had de Leidse UB bij buitenlandse universiteiten gepolst of zij interesse hadden om (een deel) van de collectie over te nemen. Dat bleek niet het geval. De bibliotheek aan de Witte Singel is nu heel verheugd, aldus een woordvoerder van de universiteit, dat The Internet Archive „deze collectie een tweede leven kan geven”.
Alle menselijke kennis
The Internet Archive is een website en project dat tot doel heeft universele toegang te bieden tot alle menselijke kennis. Het bedrijf is gevestigd in San Francisco in de Verenigde Staten. De website bevat op dit moment 835 miljard webpagina’s, 44 miljoen boeken en teksten, 15 miljoen geluidsopnames (inclusief 255.000 live concerten), 10,6 miljoen video’s (inclusief 2,6 miljoen tv-nieuwsprogrammas’s), 4,8 miljoen afbeeldingen en 1 miljoen software-programma’s.
Daar komen nu dus de 400.000 Leidse proefschriften bij. „De boeken worden op dit moment ingepakt en gereed gemaakt voor verscheping naar de VS”, aldus de woordvoerder.
