N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.
Sociale media Süeda Isik volgt de socials, op zoek naar memes die iets vertellen over de tijd waarin we leven. Deze keer: schoonheid vinden in het alledaagse dankzij de kerkgemeenschap van Lana Del Rey.
Rondom het verdriet in de muziek van Lana Del Rey bestaat al een decennium lang een online gemeenschap van melancholie adorerende meisjes. Ik sloot me in 2011 aan bij die American Beauty-esque droomwereld op nicheblogplatform Tumblr vanuit mijn computer in Schiedam. Haar debuutsingle op YouTube onder de titel Video Games was een lofzang op de schoonheid in het alledaagse; het bestond uit een aaneenschakeling van korrelige shots van motorrijdende, dansende, feestende Amerikanen en Lana Del Rey die vol verlangen in haar webcam zong: „Heaven is a place on earth with you. Tell me all the things you wanna do. I heard that you like the bad girls. Honey, is that true?”
De online kerkgemeenschap van Del Rey stroomde vol meisjes die Hollywood-glamour vonden in de meest gewone plekken, zoals openbare zwembaden en stedelijke leemtes. Dus ook bij het meertje achter de trambaan bij mijn middelbare school waar ik tijdens de pauzes nipte aan mijn blikje energy en meezong met: „Kiss me hard before you go, summertime sadness.”
Elizabeth Woolridge Grant, zoals Lana Del Rey in het echt heet, heeft een persona voor haar muziek gecreëerd die gekenmerkt wordt door zelfdestructie en heel veel hartzeer. En die persona houdt ze nog steeds vast in haar nieuwe album dat afgelopen vrijdag uitkwam genaamd Did you know there’s a tunnel under Ocean Blvd. Op dit negende studioalbum zingt ze je met haar zachte stem in slaap terwijl ze thema’s als familie en verlies aansnijdt. De geest van haar karakteristieke Hollywood sadcore-geluid vol melancholie en weemoed, ontstaan op haar eerste album uit 2012 Born To Die, spookt nog steeds rond.
Het verdrietige meisje dat neigt naar romantiek en zelfdestructie hoort bij de bredere soft grunge-esthetiek en heeft meerdere iconen, zoals Halsey, Lorde, Sky Ferreira, Fiona Apple. Maar het is specifiek de schoonheidsleer van Lana Del Rey die los is komen te staan van de artiest zelf. En zoals veel online fenomenen is ook de Del Rey-esthetiek een eigen leven gaan leiden.
Op TikTok wordt audio van iemand die „Dit is zo Lana Del Rey vinyl”, zegt, gebruikt bij vertoningen van elegante parfumflessen, rode lippenstift, kanten lingerie, strikjes – en ook vooral gestoorde vrouwen zoals de voor de liefde moordende Love uit de Netflix-serie You.
Feministische nachtmerrie
In 2012 werd Del Reys album Born To Die een „door en door losbandige feministische nachtmerrie” genoemd in een Guardian-recensie.Pitchfork vond het moeilijk om een nummer te vinden waarop Del Rey meer van haar zelf onthulde dan alleen een lustobject voor mannen.
In 2021 blikte Vulture terug op de vele keren dat de ster in opspraak kwam met als haakje haar zevende studioalbum Chemtrails Over the Country Club: „Del Reys verheven persona zorgde ervoor dat kritiek nooit escaleerde tot een volledige controverse,” schreef het platform. „Je kon niet boos blijven op Lana Del Rey. Het zou hetzelfde zijn geweest als boos worden op Betty Boop.”
Terwijl Lana Del Rey tien jaar terug wegens haar songteksten werd verweten zich welwillend te onderwerpen aan de ‘bad boy’ en zijn lusten, staat haar persona tegenwoordig op sociale media voor iets heel anders: een escapistisch en hartstikke vrouwelijke droom over een Californisch schijnparadijs.
Deze week is in Zuid-Korea een VN-top over de groeiende plasticberg. Verslaggever Liza van Lonkhuyzen bezocht een nieuwe plasticfabriek van Shell in de Amerikaanse staat Pennsylvania, en zag daar de impact van de productie op milieu en gezondheid. Moet er een plasticplafond komen?
Manchester City-coach Pep Guardiola zit met zijn armen over elkaar in de dug-out. Blik op het veld, tegelijkertijd druk in gesprek met assistent Juanma Lillo. Hij oogt ontspannen, met eindelijk weer zicht op een zege na vijf nederlagen op rij. City leidt in het eigen Etihad Stadium met 3-0 tegen Feyenoord in de Champions League. De 74ste minuut loopt, als de spanning ver te zoeken is. City hoeft niet meer, waar Feyenoord de indruk maakt de schade te willen beperken.
Guardiola heeft drie van zijn belangrijke spelers zes minuten eerder gewisseld – Phil Foden, Nathan Aké en Ilkay Gündogan. Ongetwijfeld om ze rust te geven met het oog op de clash tegen Liverpool FC, komende zondag op Anfield. En waarschijnlijk om het risico op het wegvallen van spelers te verminderen, dit seizoen heeft City te maken met veel blessures.
City was jarenlang de norm, met bijna perfect uitgevoerd voetbal, onder regie van Kevin De Bruyne en Bernardo Silva in combinatie met spits Erling Haaland. Vier keer op rij landskampioen, winnaar van de Champions League in 2023. Maar dit seizoen is anders. De ploeg is in fases kwetsbaar. In de Premier League heeft City al acht punten achterstand op Liverpool, gecoacht door Arne Slot. Zaterdag werd thuis nog met 4-0 verloren van Tottenham Hotspur.
Gebutst vertrouwen
De ontmoeting met Feyenoord lijkt voor City de ideale wedstrijd om het gebutste vertrouwen terug te winnen. Volgens dat scenario voltrekt City-Feyenoord zich lang, dinsdagavond in het oostelijk deel van Manchester. City combineert soepel, drukt Feyenoord ver naar achteren, doelman Timon Wellenreuther redt een paar keer knap.
Feyenoord krijgt gaandeweg wel meer controle. Het heeft langer balbezit, creëert een kansje via aanvaller Igor Paixão. Maar City blijft gevaarlijk en kort voor rust valt de goal die niet kan uitblijven: Quinten Timber raakt Haaland onhandig en de Noor benut zelf de strafschop (1-0). Na de pauze loopt City uit door een schot van Gündogan en opnieuw Haaland, via een fraaie, razendsnelle aanval. 3-0 na 53 minuten.
De wedstrijd zit dan op slot. Ogenschijnlijk, want de wissels die rond de zeventigste minuut plaatsvinden zullen van groot belang zijn. En niet alleen die bij City.
Bij Feyenoord komt de talentvolle centrumverdediger Thomas Beelen voor linksback Gijs Smal, die het lastig heeft. Hancko, een van de pijlers van de ploeg, verhuist van de as naar de linkerflank. Rechtsback Bart Nieuwkoop wordt vervangen door Jordan Lotomba, die terug is na een blessure. Ook beoogde basisspits Santiago Giménez maakt zijn rentree na een hamstringkwetsuur, hij valt in voor Julián Carranza.
Deze omzettingen van coach Brian Priske zorgen ervoor dat Feyenoord – met de power van linksback Hancko en rechtsback Lotomba – meer dynamiek heeft op de flanken. En in de spits zorgt Giménez voor meer diepgang dan de vrij statische Julián Carranza.
Giménez is nog maar net in het veld, als hij meteen een bal in de diepte vraagt. Dat Feyenoord met drie goals achter staat, is niet aan Giménez af te lezen. Hij maakt een gretige indruk.
Woede en irritatie
De Mexicaan sprint in de 74ste minuut weg, als Hancko vanaf links achterin een lange bal naar voren geeft. City neemt simpel over, lijkt te controleren. Verdediger Josko Gvardiol krijgt de bal in de as. Hij wordt, en dat is cruciaal, meteen onder druk gezet door Giménez. Daardoor speelt Gvardiol een moeilijke, hoge bal terug op doelman Ederson.
Hadj Moussa, een 22-jarige talentvolle Algerijns-Franse rechtsbuiten, ziet dat het fout gaat bij City. Hij sprint meteen achter de bal aan, neemt die perfect aan, direct mee in de loop, omspeelt de uitkomende keeper Ederson en mikt vanuit een lastige, krappe hoek zonder te kijken binnen: 3-1, klokslag 74 minuten.
Woede, irritatie, zorgen – het is allemaal zichtbaar bij Guardiola. Secondenlang kijkt hij naar de grond, terwijl hij zijn handen boven op zijn hoofd houdt.
Feyenoord speelt met meer durf en overtuiging, jaagt op City. Onderlinge duels worden gewonnen, waar City aarzelt, broos als het vertrouwen is. Feyenoord bouwt geduldig op, probeert met korte passes de tegenstander te lokken, zo ruimtes te creëren en de creatieve pingelaar Moussa in stelling te brengen.
In de 81ste minuut komt hij aan de bal, rechts voorin, loopt zich dan vast. Ook dat is Moussa. Maar Feyenoord blijft hoge pressie uitoefenen. Weer geeft Gvardiol een moeilijke pass, Timber en zijn kompaan Hwang In-beom duiken erop, nemen over.
Het spel wordt verplaatst naar links, naar Paixão. Die slingert de bal naar de tweede paal, waar Lotomba opduikt. Die trekt de bal terug en gaat wonderlijk via de paal en het linkerbeen van Ederson richting de borst van de inlopende Giménez: 3-2 na 81 minuten en 12 seconden.
Guardiola klapt een paar keer, lijkt zijn defensie wakker te willen schudden. Spanning – of is het angst? – is te zien in zijn ogen.
Loeren op uitbraak
Feyenoord voetbalt zonder vrees. Lotomba ontdoet zich enkele keren soepel van Haaland, een beer van een aanvaller. Er is nog even tijd voor Feyenoord, in een wedstrijd die allang als verloren beschouwd werd.
Na 88 minuten en 30 seconden begint het met de onderschepping van Hwang, als twee City-spelers elkaar in de weg lopen bij de middenlijn. Feyenoord-spelers loeren meteen op een uitbraak – waar liggen de ruimtes?
Er lijkt dan nog weinig aan de hand voor City, zoals eigenlijk de hele avond. Hwang kopt naar invaller Ramiz Zerrouki, die passt naar Moussa, die nog op eigen helft staat, zeker tien meter voor de middenlijn.
Voorin is Paixão dan aan het zwerven. De Braziliaanse linksbuiten duikt opeens diep in de rechterzone op. Daar ligt ruimte omdat Moussa zijn directe tegenstander – linksback Gvardiol – heeft weggelokt. Moussa ziet de loopactie van Paixão, geeft een splijtende bal tussen Gvardiol en Jack Grealish door.
De defensieve organisatie bij City is ontluisterend, zoveel ruimte krijgt Paixão. Noodgedwongen komt Ederson ver uit zijn doel om de aanvaller af te stoppen, meters buiten zijn strafschopgebied. Maar Paixão is hem net voor, springt iets hoger, kopt de bal vooruit, neemt hem mee, is de keeper kwijt, maar staat in een moeilijke hoek schuin rechts voor de goal.
Paixão heeft even tijd, kijkt, en doet wat je bijna niet ziet aankomen. Hij geeft een puike voorzet op de onvermoeibare, opstomende linksback Hancko. Die kopt in een leeg doel, langs de laatste overgebleven verdediger Rico Lewis. 88 minuten en 44 seconden en het staat 3-3.
In zijn enthousiasme valt Hancko even als hij naar het uitvak rent met 4.000 Feyenoord-fans. Het vak ernaast houden City-fans handen voor hun mond of ogen. De ontgoocheling compleet. Guardiola plukt even aan zijn neus, drinkt wat water.
Verbijstering is te zien bij Haaland – bij wie niet eigenlijk. Maar het zit zo dicht bij elkaar. Twee minuten later schiet Grealish via het been van Zerrouki nog op de paal – net niet de 4-3 dus.
Invaller De Bruyne staat druk te wijzen, met 94 minuten en 30 seconden op de klok. Dáár moet je lopen, zegt hij tegen een ploeggenoot, in een poging een opening te vinden in de Feyenoord-defensie. Maar verdediger Gernot Trauner poeiert de bal richting de tribune voor Haaland eraan kan komen.
Guardiola dirigeert zijn spelers in de laatste seconden met wilde armgebaren naar voren. En geeft dan, als na 96 minuten is afgefloten, vierde official Marcel Birsan met een zuinig lachje, waarin ongeloof verscholen zit, als eerste een hand.
Met mijn vriend was ik aan het wandelen over de Veluwe waar we een stop maakte in het Kröller-Müller Museum voor het toilet. Druk kletsend zaten daar groepen tieners hun A4’tjes in te vullen voor een schoolopdracht. De één wat luidruchtiger dan de ander. Dat viel ook een van de meiden zelf op, die haar vriendin in toom probeerde te houden: „Praat niet zo hard. We zijn in een museum…. En jij bent niet de kunst.”
Lezers zijn de auteurs van deze rubriek. Een Ikje is een persoonlijke ervaring of anekdote in maximaal 120 woorden. Insturen via [email protected]