‘Koop deze vis niet’, luidt het advies. Ligt er straks geen makreel meer in de winkel?

Het gaat niet goed met de makreel. Vanaf dinsdag staat de vis op de Nederlandse Viswijzer in het rood. Het advies luidt: koop deze vis niet. Door jaren van overbevissing is de vangst van makreel niet meer duurzaam, concludeert de organisatie achter de Viswijzer.

De Visfederatie, een brancheorganisatie voor de visverwerkende industrie en visgroothandel, roept op het advies terug te draaien. Volgens de federatie is er inderdaad sprake van overbevissing, maar worden Europese vissers en consumenten de dupe van overbevissing door kuststaten die geen lid zijn van de Europese Unie zoals Noorwegen en de Faeröer eilanden.

„De makreel is een hartstikke mooi visje, gevangen volgens een hele mooie visserij”, zegt Margreet van Vilsteren, oprichter van Good Fish, de organisatie achter de Viswijzer. De Viswijzer is gelieerd aan het Wereld Natuur Fonds en is bedoeld om het consumenten „makkelijker te maken om voor duurzame vis te kiezen”. In het overzicht krijgt elke vissoort een groen, oranje of rood symbool.

Dat de makreel nu rood kleurt op de Viswijzer is geen verrassing, zegt Van Vilsteren. In 2019 verloor de vis al het MSC-certificaat, dat staat voor duurzame en goed beheerde visserij. De makreel wordt gevangen volgens de pelagische visserij – het vangen van grote scholen vis, met weinig risico op bijvangst en zonder dat sleepnetten de zeebodem verwoesten. Volgens Van Vlisteren „in essentie een duurzame manier van vissen” wanneer er „goede internationale afspraken” gemaakt worden over hoeveel er gevangen mag worden.

Visquota

Maar die internationale afspraken tussen kuststaten van de Noord-Atlantische oceaan zijn er al jaren niet, zegt ze. De Europese Unie hanteert een algemeen quotum; Noorwegen, IJsland, de eilandengroep Faeröer, Groenland en Rusland hebben ieder eigen visquota. Sinds 2010 worden er geen vangstafspraken meer gemaakt, waardoor de totale vangst een stuk hoger uitvalt dan het wetenschappelijk advies.

Volgens internationaal wetenschappelijk agentschap ICES, dat visstanden over de hele wereld bijhoudt, stevent de makreelpopulatie in de Noord-Atlantische oceaan af op een kritiek kantelpunt. Tim Heddema, voorzitter van de brancheorganisatie voor pelagische visserijbedrijven en lid van de Visfederatie, vindt het advies van de Viswijzer „voorbarig” en waarschuwt voor „een grote impact op de Nederlandse vissector”.

Het probleem ligt volgens Heddema bij de landen die zich niet aan de afspraken houden en de lopende multilaterale onderhandelingen over quota ondermijnen. De EU zou zich als enige duurzaam gedragen en het rode advies van de Viswijzer „straft dus alleen het braafste jongetje van de klas”, zegt Heddema. Namens de Visfederatie is hij in contact met collega’s van de visserijsector uit andere kuststaten, zoals Noorwegen, om te lobbyen voor striktere quota.

Op de vraag hoe Nederlandse consumenten om kunnen gaan met de dalende makreelpopulatie zegt hij: „Vooral makreel blijven eten.” Als consumenten het belangrijk vinden dat de vis duurzaam gevangen wordt, kunnen ze kijken op de verpakking of de vis in Noorwegen of in de Nederlandse Noordzee is gevangen. „Wij zeggen: zet een rood merkje op die landen die zich niet aan de afspraken houden.”

Alternatieven

Ligt er straks geen makreel meer in de supermarkt of bij de vishandelaar? Volgens een woordvoerder van Albert Heijn is 91 procent van de vis die AH verkoopt MSC of ASC gecertificeerd. De supermarktketen zegt naar aanleiding van het aangepaste Viswijzer-advies de huidige makreelvoorraad op te maken en in gesprek te zijn met leveranciers om te kijken naar alternatieven voor makreel. „Als ons dat niet lukt, stoppen wij met de verkoop van makreel”, aldus een woordvoerder.

Volgens Van Vilsteren van Good Fish maakt het niet uit of je vers bij de kraam een broodje makreelfilet haalt of het direct uit een conservenblik schept, bijna alle makreel die in Nederland verkocht wordt behoort tot de soort ‘Scomber scombrus’, die op de rode lijst staat. Haar advies blijft: niet kopen. Mensen die echt een alternatief zoeken kunnen volgens haar uitwijken naar de MSC-gecertificeerde Chileense horsmakreel: „Over smaak valt niet te twisten. Die is iets minder vet, maar ook een prima vis.”

Delen





Mail de redactie