Kletsnatte Kerst is een stresstest voor de Nederlandse dijken

Zo’n 11.000 bewoners van Nijverdal in Overijssel kwamen met Kerst zonder stroom te zitten, omdat een schakelstation aan de IJssel onder water liep. De Utrechtse gemeente Vijfheerenlanden riep parkeerders op een parkeerplaats langs de Lek op hun auto’s zo snel mogelijk weg te halen. Fortmond, gelegen in een bocht van de IJssel, is al enkele dagen vrijwel onbereikbaar voor bewoners doordat de enige toegangsweg is ondergelopen, de gemeente zet een pontje in.

Vooralsnog levert de kletsnatte Kerst relatief klein ongemak op in Nederland. Maar de waterschappen en Rijkswaterstaat hebben wel uitzonderlijk drukke feestdagen. In Meersendijk, ook Overijssel, is een nooddijk van honderd meter aangelegd, omdat het water in de rivier de Regge bij een woning naar binnen liep. In tientallen gemeenten in Gelderland, Limburg, Brabant, Flevoland en Drenthe werken waterbeheerders om het water zo snel mogelijk af te voeren met extra gemalen, wegen af te sluiten, schotten en zandzakken te plaatsen.

Het hoogwater is een stresstest voor de Nederlandse dijken – én voor de waterberging om dijken heen. Volgens woordvoerder Jurjen Jongepier van de Unie van Waterschappen is door de aanhoudende regen „de spons helemaal vol” op veel plekken langs de rivieren. Dus hoewel geen acute problemen worden verwacht met de stevigheid van de dijken, kan er nog steeds veel overlast ontstaan door opgestuwd grondwater.

Stresstest

Op dinsdagmiddag waren elf waterschappen ‘opgeschaald’ om de extra inzet van mensen en middelen goed te coördineren. „Met name de waterschappen Drents Overijsselse Delta, Hunze en Aa’s, en Vechtstromen hebben verhoogde aandacht en inzet voor de situatie,” volgens Jongepier.

„We houden de situatie scherp in de gaten,” deelde demissionair minister-president Mark Rutte op X. Rijkswaterstaat kondigde tijdens de Kerst code oranje af voor de IJssel en Vecht, een staat van paraatheid die gemiddeld eens per vijf jaar voorkomt. In sommige kleinere rivieren, zoals de Dinkel en de Regge in Oost-Nederland, zijn de hoogste waterstanden in tien jaar tijd gemeten.

Onder meer in Deventer zal het woensdag spannend worden: daar zal de IJssel naar verwachting voor het eerst sinds 2011 over de kademuur stromen. Een noodplan is in werking gesteld om de schade en overlast te beperken.

woordvoerder RijkswaterstaatLisanne Verheijen Dit soort hoogwater komt vaker voor in de winter – daarom hébben we uiterwaarden

Ook rondom andere rivieren zal de komende dagen nog overlast zijn. Rijkswaterstaat meldt dat de waterstand in de Rijn tot veertien meter boven NAP (Normaal Amsterdams Peil) is gestegen. „Die stijging gaat, zo verwachten we nu, nog dóór tot zo’n 14,50 meter in de avond van woensdag 27 december,” volgens het laatste waarschuwingsbericht. Dat water stroomt in de loop van de volgende dagen verder het land in.

Het IJsselmeer, door waterbeheerders ook wel ‘de nationale regenton’ genoemd, is zo vol dat er nu extra water wordt afgevoerd in de Waddenzee, via de sluizen in de Afsluitdijk.

Overigens benadrukt Lisanne Verheijen, woordvoerder van Rijkswaterstaat, dat de waterveiligheid in Nederland niet in het geding is gekomen. „Dit soort hoogwater komt vaker voor in de winter – dat is de reden waarom we uiterwaarden hébben.”

Door sirenes gewekt

Over de grens in Duitsland zijn de afgelopen dagen grotere problemen geweest. In het plaatsje Rodenberg, in de deelstaat Nedersaksen, werden de inwoners in de nacht van zaterdag op zondag door sirenes en vrijwilligers van de gemeente gewekt, omdat het water buiten de oevers begon te treden.

In Leer, vlak bij het Groningse Winschoten, zijn op Tweede Kerstdag honderden hulpverleners bezig geweest met zandzakken om een dijk te stabiliseren. De dijk is „als pudding”, zei een brandweerwoordvoerder tegen het Duitse journaal Tagesschau, al is de situatie nu onder controle volgens de autoriteiten. Bewoners is wel gevraagd om zich voor te bereiden op een mogelijke evacuatie. In sommige andere dorpen in de regio werden al bewoners geëvacueerd.

Nieuwsmedium ARD meldt dat de autoriteiten in Nedersaksen op meer plekken vrezen voor dijkdoorbraken en verdere overstromingen. Ook in Duitsland is het ergste waarschijnlijk nog niet achter de rug: de komende dagen voorspellen de meeste weerbureaus opnieuw veel regen.

Een deel daarvan zal via Duitsland ook weer Nederland binnenstromen, onder meer via de Rijn. Pas rond Nieuwjaar verwacht Rijkswaterstaat een zichtbare daling van het waterpeil in de meeste rivieren. Het hoogwater piekt waarschijnlijk ergens tussen woensdagmiddag en donderdagavond.

Delen





Mail de redactie