Klaas Dijkhoff en Gert-Jan Segers starten een politieke podcast: ‘Lekker in de marge aan openbare therapie doen’

In de campagne voor de Provinciale Statenverkiezingen in maart verspreidde de ChristenUnie een filmpje waarin Gert-Jan Segers zich thuis zit te vervelen. Niemand belt hem nog. Segers was in januari afgetreden als partijleider, hij had de politiek verlaten. „Ik heb niet met mijn ziel onder de arm gelopen”, zegt hij nu. Maar ook: „De eerste paar weken dacht ik wel steeds: o ja, het is dinsdag. Nu hebben ze dus fractieoverleg, nu hebben ze dit, dan dat. En nu denk ik alleen: het is dinsdag, en morgen woensdag.”

Bij Klaas Dijkhoff, die in 2021 aftrad als VVD-fractievoorzitter, duurde het een paar maanden. „Ik werd nog heel lang elke zondagochtend wakker met een soort stress, op zoek naar de peiling van Maurice de Hond. Die nam ik eigenlijk niet serieus, maar in Den Haag wordt die wel serieus genomen. Een slechte peiling betekent: meer appjes, meer gedoe. De Telegraaf pikt dat dan op. Toen ik erachter kwam dat ik daar dus kennelijk al die jaren zo gestrest door was, vond ik dat best vervelend.”

Lees ook dit artikel: Bij het vertrek van een partijleider: de ideale opvolging bestaat niet

Loskomen van de politiek is moeilijk, zeker als je jarenlang een invloedrijke positie had. Segers ging aan een boek schrijven. Dijkhoff begon een adviesbureau, SUE & The Alchemists. Hij zet, voor dit gesprek, koffie met havermelk in zijn kantoor in Breda.

Dijkhoff en Segers beginnen een wekelijkse podcast over politiek, de eerste aflevering is deze vrijdag te beluisteren via podcastplatform Podimo. Dijkhoff had het idee en vroeg Segers een paar maanden geleden om mee te doen. De naam, Dijkhoff en Segers, is niet bijster origineel, geven ze toe. Ze hadden eerst Binnenhoffelijk bedacht, ze willen elke aflevering laten zien dat ze, hoe verschillend ze ook denken, hoffelijk met elkaar omgaan. En ook werd overwogen: Buitenhoffelijk, „omdat we weg zijn”. „We hebben gekozen”, zegt Klaas Dijkhoff, „voor optimale duidelijkheid.”

Als fractievoorzitters van een regeringspartij waren ze lange tijd steunpilaren van het kabinet-Rutte III, van partijen VVD, CDA, D66 en ChristenUnie. Ze waren het vaak oneens: over migratie, over bijzonder onderwijs, of over de dividendbelasting. Maar het is niet de bedoeling dat ze „het debatje van de week gaan naspelen”, zegt Dijkhoff. Ze willen over politiek praten vanuit hun verschillende ‘vertrekpunten’: bij Segers is dat „de sociaal-christelijke traditie”, bij Dijkhoff individuele vrijheid en „vooruitgangsoptimisme”. Hoewel, verbetert hij zich: „Ik zag bij de kapper net een poster hangen met daarop de tekst: ‘De uitvinder van het schip was tevens de uitvinder van het scheepswrak. Laat je niet indoctrineren door de propaganda van de vooruitgang.’”

Waarom zijn jullie gestopt met de politiek als jullie er zo graag over praten?

Lees ook dit artikel: Klaas Dijkhoff (VVD) verlaat de politiek: ‘Ik wil ook niet uitdoven hier’

Dijkhoff: „Ik heb een tijd gedacht: ik ga maar niks meer zeggen. Want dan ben je een keer op de radio en dan gaan politici van andere partijen je jouw uitspraken weer gebruiken. En nu ben ik gewoon weer zoals we op congressen zeggen, ‘het lid-Dijkhoff uit Breda’. Ik snap ook wel dat als ik iets zeg, het toch anders is dan een willekeurig ander lid uit Breda. Dus was ik er heel voorzichtig mee, en hield ik twee jaar afstand. Nu begin ik ook weer meningen te hebben.”

Segers: „Het wordt veel reflectiever dan de harde actualiteit. Het gaat over werk en privé in de politiek, hoe ingewikkeld het kan zijn om tot een politiek besluit te komen. Dat vind ik leuk. Maar er is nul aandrang om weer zelf mee te gaan doen. Nee, dat is gewoon klaar.”

Wat willen jullie met deze podcast?

Dijkhoff: „Ik hoop dat mensen gaan luisteren en dat wij, al klinkt dat misschien raar, het goede voorbeeld kunnen geven. Dat je bij ons kunt horen hoe je het op een fatsoenlijke manier totaal oneens kunt zijn met elkaar. Dat je elkaar dan niet op identiteit of een andere mening in een hokje stopt en zegt: met jou kan ik niet praten. Het zal, gok ik, ook niet meteen een instant hit zijn, deze podcast, want in de media zie je hoe de flanken domineren. Ik krijg bij onderwerpen waar ik niks van weet, toch het idee dat ik een kamp moet kiezen. En dan is het andere kamp boos. En in jouw kamp zijn er steeds strengere regels waar je aan moet voldoen om er nog bij te horen. Van de week zag ik een tweet van BBB: dat je met een plastic broodtrommel niet zou moeten protesteren tegen subsidies voor de fossiele industrie. En ik zie hoe het andere kamp zichzelf feliciteert, omdat zij nooit zo’n onnozele tweet zouden sturen. En ondertussen gebeurt er niks, geen toenadering. Iedereen zit met een zelfvoldaan gevoel omdat ze het weer lekker hebben gezegd.”

Segers: „Ik denk dat we ook af en toe kunnen laten zien hoe moeilijk besturen kan zijn. Hoe moeilijk je soms tot keuzes komt. Ik denk dat wíj dat kunnen uitleggen. We hebben jarenlang elke maandagochtend in het coalitieoverleg moeizame gesprekken gehad. Dus daar kunnen wij uit putten.”

Elke podcastaflevering van de twee oud-fractievoorzitters, van drie kwartier, krijgt een vaste rubriek: de Gebeten Hond. „Een vondst van Klaas”, zegt Segers. „Over iemand die de pispaal van de week is, en de bedoeling is dat we gaan laten zien dat er ook een andere kant is. In de proefaflevering hadden we het over mijn partijgenoot, staatssecretaris voor Jeugdzorg Maarten van Ooijen. Hij had in een interview gezegd dat er wel heel veel aanspraak werd gemaakt op de jeugdzorg, en dus waren we met z’n allen boos. Maar hij had wel degelijk een serieus punt. Zoals het nu gaat, dat is niet vol te houden. Dus wij proberen dan te laten zien: welk punt wilde hij maken? Maar we gaan natuurlijk niet krampachtig mensen zitten verdedigen.”

Dijkhoff: „Het moet ook wel verdedigbaar zijn.”

Segers: „Ik dacht zelf ook aan de tweet van Mei Li Vos over Poetin.” In februari had Vos, fractievoorzitter van de PvdA in de Eerste Kamer, getwitterd: „We kunnen het wel!”, bij een nieuwsbericht over het feit dat het gasgebruik heel laag was geweest. En ook: „Dank Poetin, voor het inzicht.”

Dijkhoff: „Ik vond dat een heerlijke tweet, hij toont de complexiteit van het brein. Als je degene die zo’n tweet verstuurt vraagt, wat bedoel je eigenlijk, hoor je vaak: ja, dat weet ik eigenlijk ook niet.”

Is de boodschap van die vaste rubriek dat politici te hard worden aangepakt, in jullie ogen?

Segers: „Ik vind wel dat er soms kluitjesvoetbal is. Dat iedereen losgaat op iemand die een onhandige tweet stuurt of in een interview een domme opmerking maakt.”

Dijkhoff: „De gebeten hond is iemand die dat eigenlijk niet verdient – of misschien wel een beetje, maar niet zo overmatig.”

Als het de komende weken in Den Haag weer crisis wordt over asiel en migratie, en jullie gaan er een aflevering over maken, gaan jullie dan eerst bellen met Sophie Hermans (VVD-fractievoorzitter) en Mirjam Bikker (CU-fractievoorzitter?)

Lees ook dit artikel: CU-leider Gert-Jan Segers vertrekt: ‘Ik heb met hart en ziel in de politiek gewerkt, maar dit is niet mijn leven

Dijkhoff „Als ik iets niet snap.”

Segers: „Vanochtend had ik toevallig Mirjam aan de lijn. Maar ik vind het prettig om nu namens mezelf te kunnen spreken. Ik heb geen partij in mijn nek.”

Dijkhoff: „Wij zitten lekker in de marge aan openbare therapie te doen…”

Segers lacht.

Dijkhoff: „En dan kraait er geen haan naar. En als er wel veel naar geluisterd wordt, dan gaan ze ons zelf wel bellen. Dan kunnen we nog kiezen of we die wel of niet opnemen. Maar ik heb geen behoefte aan spin. Of dat we opkomen voor een partij. Zeker niet voor mijn eigen partij. Als ze van mij en onze podcast afhankelijk gaan zijn, dan kunnen ze beter de tent sluiten.”

In Den Haag zullen ze dat anders zien. Een podcast als deze kan wel degelijk invloed hebben, toch?

Dijkhoff: „Nee, je hebt gelijk. Ik ga me niet verschuilen achter het argument: ik ben maar één van de zeventien miljoen Nederlanders. Maar ik vind na twee jaar… (hij kijkt naar Segers) of na vier maanden, ook wel: ik ga niet de rest van mijn leven mijn mond zitten houden.”