Noord-Nederlandse bestuurders zijn boos over de eerste uitkomsten van de onderhandelingen over de Voorjaarsnota: de 3,4 miljard die gereserveerd was voor de Lelylijn, een snellere spoorweg tussen de Randstad en Groningen, wordt toch anders besteed.
Zo’n 1,9 miljard wordt uit het Lelylijn-potje overgeheveld naar de Nedersaksenlijn tussen Enschede en Groningen. Een ander deel wordt gebruikt voor werkzaamheden aan de N36 tussen Ommen en Almelo (115 miljoen), de N50 bij Kampen (365 miljoen) en het verbreden van de sluis bij het Friese Kornwerderzand (375 miljoen).
„Hoe onbetrouwbaar kun je zijn als politiek. Echt schandalig”, schrijft Avine Fokkens-Kelder, de burgemeester van Heerenveen op X. De treinen op het Lelylijn-traject zouden ook stoppen in de Friese stad.
„Je doet het Noorden geen plezier door de bank te beroven”, zegt René Paas, de commissaris van de Koning van Groningen tegen het Dagblad van het Noorden. De projecten die worden betaald met het geld voor de Lelylaan, vindt hij ook belangrijk voor de bereikbaarheid in Noord-Nederland, „maar het belangrijkste project is de Lelylijn”.
Wim van Wegen van de Initiatiefgroep Lelylijn stelt tegenover het ADdat de verschillende regio’s tegen elkaar zijn uitgespeeld. „Wat ik zie is dat de BBB ontzettend enthousiast doet over dit besluit […] en dan zie ik dat het oosten, waar die partij de meeste aanhang heeft, hier beter van wordt, en Flevoland en het noorden slechter.”
‘Niet geschrapt’
Op de eigen website noemt BBB het verbreden van de sluis in Kornwerderzand een „belangrijke impuls voor de regionale economie in Fryslân, Overijssel en Flevoland.” De boerenpartij schrijft woensdag dat de overheveling van het geld niet betekent dat de Lelylijn geschrapt wordt: “Er moet een andere reservering komen via de Ontwikkelingsstrategie Grootschalige Infrastructuur.”
Rene Paas, commissaris van de Koning in Groningen, tijdens een debat in Den Haag over het rapport van de Parlementaire Enquetecommissie Aardgaswinning. Foto Robin Utrecht
Ziet u een taalfout of een feitelijke onjuistheid?
U kunt ons met dit formulier daarover informeren, dat stellen wij zeer op prijs. Berichten over andere zaken dan taalfouten of feitelijke onjuistheden worden niet gelezen.
Om dit formulier te kunnen verzenden moet Javascript aan staan in uw browser.
Het voelde „rielie greet”, zei Mark Rutte, om de NAVO-top te hosten – en dat viel aan hem te merken ook. ’s Ochtends vroeg had de NOS al een filmpje online gezet met de titel: ‘Rutte grapt met Schoof in NAVO-zaal’. Een goed gekozen titel, want net zoals de zin intact was gebleven als je ‘met Schoof’ had weggelaten, speelde onze premier in de beelden geen noemenswaardige rol. Tijdens zijn rondleiding door de grote vergaderzaal hoorde je hem soms wat mompelen op de achtergrond terwijl de camera gericht bleef op zijn voorganger, die dan bijvoorbeeld de voorzittersmicrofoon naar zich toetrok om er de slagzin „Jazeker, de hypotheker” in te scanderen. Voor het eerst in lange tijd had ik het enigszins met Schoof te doen. Dit zou je bij mij ook niet moeten uithalen voor twaalf uur ’s middags.
Maar de secretaris-generaal van de NAVO heeft daar geen boodschap aan. Om kwart over elf had de NOS een nieuw clipje in de aanbieding, nu met de highlights van het interview met Rutte waar de top mee was afgetrapt. Dit filmpje droeg de (grammaticaal twijfelachtige) titel: ‘Rutte over Trump, situatie in Oekraïne en maakt grapje richting Schoof’. Je kon nu voorzichtig aan spreken van een patroon. Het grapje in kwestie was dat Rutte zijn interviewer vroeg wie de volgende spreker was, toen het interview dreigde uit te lopen. „De minister-president”, antwoordde de interviewer. „Oh”, zei Rutte – „den wie ken teek moor tajm.” Hij lachte zijn Rutte-lach: dichte oogjes, open mond, monter duimpje in de lucht. De camera draaide voor het idee in de richting van Schoof, maar die zat ergens in het donker, waardoor je niet wist waar je moest kijken.
In het interview werd intussen nog een patroon zichtbaar: zo vrolijk als Rutte op de teentjes van de Nederlandse premier danste, zo eerbiedig likte hij de hielen van de Amerikaanse president. „Ik wil president Trump complimenteren met het doorbreken van de impasse”, zei Rutte over de oorlog in Oekraïne. „Toen hij verkozen werd, is hij de dialoog gestart met president Poetin. Dat heb ik altijd cruciaal gevonden.” ’s Middags maakte Trump wereldkundig dat Rutte hem privé ook al complimentjes had gestuurd. Op zijn eigen socialemediaplatform plaatste de Amerikaanse president screenshots van het appje, waarin Rutte hem onder meer bedankte voor de bommen op Iran en drie keer benadrukte hoe belangrijk Trump was. Hij rondde de boel nog net niet af met „XOXO”.
Dat is toch niet houdbaar, zulke onevenwichtige liefde. En waanzinnig pijnlijk om naar te kijken, bovendien: hoe de één duidelijk meer interesse heeft dan de ander. In de MTV-show Ex on the Beach: Double Dutch (een belangrijke kijktip voor Rutte) kun je zien dat zoiets zelden goed afloopt. De aflevering van dinsdag toonde onder meer het breekpunt van Chimene, die een nieuwe zwak had ontwikkeld voor haar ex Dani. Maar tot Chimenes verdriet bleef Dani telkens voorstellen om andere deelnemers in hun liefdesleven te betrekken, liefst zes man tegelijk. Ten einde raad huilde Dani uit in de sixpack van Nick; haar betraande gezicht frontaal op zijn platte buik. Dat had zo’n vernietigende werking op het collectieve libido dat de orgie uiteindelijk werd afgeblazen. Weg sfeer.
Bij de verslaggeving over de NAVO-top bleef de sfeer er dinsdag wel goed in zitten. Een beetje te goed, zou je haast zeggen. Zo besloot de NOS de top „live vanuit Madurodam” te bespreken, waar Nederland zich nog kleiner maakt dan het daadwerkelijk is. Dat bracht mijn gedachten toch weer naar Rutte en zijn scheefgegroeide verhouding tot „Mr. President”. Met die woorden had hij zijn appje aan Trump geopend. Een heel formele aanhef. En daarna had hij er – aftastend, hoopvol – nog een tweede, intiemere optie aan toegevoegd: „Dear Donald”. Trump mag zelf kiezen.
Het Verenigd Koninkrijk gaat twaalf Amerikaanse straaljagers kopen die kernwapens kunnen dragen. Dat maakte de Britse premier Keir Starmer woensdag bekend op de NAVO-top, schrijft The Guardian. Starmer sprak van „de grootste versterking van de Britse kernpositie in een generatie”.
Het gaat om F-35A-gevechtsvliegtuigen, die op een luchtmachtbasis in Norfolk worden gestationeerd. De vliegtuigen kunnen, naast reguliere wapens, worden uitgerust met Amerikaanse kernbommen die drie keer krachtiger zijn dan de atoombommen die de Amerikanen in 1945 op Hiroshima loslieten, en direct aan 78.000 mensen het leven kostten. Voor de inzet van die wapens is autorisatie nodig van de Britse premier, de Amerikaanse president en de Nuclear Planning Group van de NAVO.
Sinds de uitfasering van luchtgedragen bommen in de jaren negentig, na de Koude Oorlog, bestond het Britse arsenaal uitsluitend uit kernraketten op onderzeeërs. Samen met de VS en Frankrijk is het VK één van de drie NAVO-lidstaten die over eigen kernwapens beschikken. Zeven andere NAVO-landen leveren vliegtuigen voor de zogenoemde ‘nucleaire taak’ van het bondgenootschap, bedoeld ter afschrikking.
Starmer plaatste het besluit in het kader van een “tijdperk van radicale onzekerheid”. Secretaris-generaal van de NAVO Mark Rutte prees de “krachtige Britse bijdrage” aan de afschrikkende werking van de militaire alliantie. Verwacht wordt dat de NAVO-lidstaten zich dinsdag definitief committeren aan de nieuwe NAVO-norm van 5 procent.
Liveblog NAVO-top
Dag twee van de NAVO-top: vergadering defensie-uitgaven en Rutte prijst Trump
