N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/wp-content/uploads/2023/06/web-0206binebi.jpg)
Het kabinet heeft vrijdag ingestemd met een voorstel van minister Franc Weerwind (Rechtsbescherming, D66) voor extra maatregelen tegen zware criminelen in de gevangenis. Deze ‘Penitentiaire beginselenwet’ betekent onder meer dat sommige gevangenen nog minder of helemaal niet mogen communiceren met de buitenwereld. Naar verwachting komt het voorstel ook door de Tweede Kamer.
Minister Weerwind mag, als de wet wordt gewijzigd, bepalen dat gedetineerden die zorgen voor „zeer ernstige risico’s voor de veiligheid van de samenleving” geen contact meer kunnen hebben met de buitenwereld. Ook wordt „visueel toezicht” op gesprekken tussen gedetineerden en hun advocaat mogelijk. Onduidelijk is nog wat dit precies inhoudt. De wet moet gelden in de Extra Beveiligde Inrichting (EBI) en Afdelingen voor Intensief Toezicht (AIT).
Weerwind laat weten dat alleen de „kleine groep criminelen die Nederland – zelfs vanuit detentie – een stuk onveiliger maakt” wordt aangepakt. De wet moet volgens Veerwind ook voorkomen dat criminelen in detentie gevangenismedewerkers onder druk zetten om opgelegde beperkingen door de vingers te zien.
Maximaal twee advocaten
In het voorstel staat verder dat de gedetineerden maximaal twee advocaten mogen krijgen. Een Kamermeerderheid nam afgelopen november al een motie over deze wijziging aan. De maatregel moet de veiligheid van advocaten, die onder druk kunnen worden gezet door hun cliënten, vergroten. Recentelijk werd advocaat Inez Weski opgepakt omdat zij informatie van haar cliënt Ridouan Taghi, die vastzit in de EBI in Vught, zou hebben doorgespeeld, vermoedelijk onder druk. Inmiddels is Weski op vrije voeten.
De Nederlandse Orde van Advocaten (Nova) uitte afgelopen april kritiek op de wetswijziging. De organisatie ziet de maatregelen als „ernstige beperkingen van het vrij en vertrouwelijk verkeer tussen raadsman en cliënt”. Om die reden adviseerde de Nova minister Weerwind om af te zien van het voorstel. Ook de Raad van State twijfelt aan de maatregelen. De bestuursadviseur schreef afgelopen april dat sommige gedetineerden wel de nadelen ondervinden van de voorgestelde maatregelen „terwijl er geen aanwijzingen zijn dat deze groep misbruik zou maken van het contact met hun advocaat”.
De wetswijziging is onderdeel van een bredere aanpak tegen criminele activiteiten in gevangenissen. Zo krijgt Nederland vier justitiële complexen (in Lelystad, Schiphol, Vlissingen en Vught) waar vluchtgevaarlijke gedetineerden in één veilige omgeving worden gedetineerd en berecht. Daarnaast komt er een zittingszaal in de Penitentiaire Inrichting in Vught, net als een ruimte waar videoberechting kan plaatsvinden. Dat laatste moet het aantal gevaarlijke reisbewegingen van vluchtgevaarlijke gedetineerden terugdringen.
