Juich niet te vroeg bij de dalende inflatie

Posted on March 14, 2024 by admin

N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.

Ja, de inflatie gaat naar beneden. Maar heel snel gaat dat niet, en misschien ook niet zo diep. Dat is de prijs die we gaan betalen als iedereen zich terugtrekt binnen de eigen grenzen.

14 maart 2024 om 12:39

Leestijd 3 minuten

Gehoord in de Starbucks van de economie: een grande inflatie graag, mét sommige voedingsmiddelen, maar niet allemaal. Skip de energie en huisvesting, enne: laat de tweedehandsauto’s ook maar weg. En dat allemaal op een driemaandsbasis in plaats van een jaar. Met dan een lopend gemiddelde om het een beetje strak te trekken.

De ruime keuze uit metingen van de inflatie begint te lijken op een bestelling bij een moderne koffietent. Ze zijn er in alle soorten en maten. Dat proces van verdere verfijning was al aan de gang, maar lijkt de afgelopen jaren versneld. Economen zijn – sommigen voor het eerst van hun leven – geconfronteerd met de ongebruikelijk hoge inflatie van de afgelopen jaren.

Iedereen is sindsdien bezig met de vraag wanneer de inflatie nu weer daalt tot de 2 procent die de meeste centrale banken als doel hebben. Pas als die daling geloofwaardig is ingezet en het doel in zicht is, beginnen die laatste met het verlagen van de rentes die zij verhoogden toen de inflatie ruim twee jaar geleden zo steil opliep. En van die renteverlaging hangt veel af: beurskoersen, overheidsfinanciering, huizenmarkt – noem maar op. De financiële markten lopen er al flink op vooruit.

Dus: gaat de inflatie snel genoeg naar beneden, en diep genoeg om de centrale bankiers gerust te stellen?

Tijdens de recente inflatiehausse werd vooral gekeken naar maatstaven waar energie of voeding uit was gelaten. Deze ‘kerninflatie’ weerspiegelde de onderliggende trend, zonder verstoring door de heftige prijsstijging van voedsel of brandstoffen. Er zijn zelfs ‘superkerninflaties’ die nog meer tot de kern doordringen. Dan wordt, in de VS, huisvesting weggelaten en worden, in de eurozone bijvoorbeeld, alleen de meest beweeglijke voedselprijzen uitgesloten.

Maar zo geruststellend als de kernvarianten een jaar geleden waren (het is allemaal zo erg nog niet), zo verontrustend zijn ze nu. Voeding en vooral energie vertekenen nu de inflatie naar beneden, zoals ze destijds naar boven deden. Als ze worden weggelaten, blijkt het inflatiecijfer nu veel enger. Deze kerninflatie is de laatste tijd juist hoger dan het algemene inflatiecijfer. Kijk maar mee:

Dinsdag schokte het nieuwe Amerikaanse inflatiecijfer over februari de markten: gestegen van 3,1 procent naar 3,2 procent. Dat was al onwelkom nieuws. Maar de kerninflatie is er nog veel hoger, en de superkerninflatie nóg weer hoger. En dan komt de vraag op hoe dat kan. Waarom is de meest ‘pure’ inflatie zo hardnekkig?

Daar zijn tal van redenen voor. Sommige zijn binnenlands van aard: de dynamiek tussen lonen en prijzen lijkt een beetje terug van weggeweest. Ook zijn veel redenen buitenlands. Onlangs publiceerden Guido Ascari, Dennis Bonam en Andra Smadu, drie economen die zijn verbonden aan De Nederlandsche Bank, daar een zeer inzichtelijk stuk over bij de denktank CEPR.

Een van hun grafieken is zó gaaf dat zij hier onverkort wordt gedupliceerd – aangevuld met de laatste cijfers. Zij zet een door de Amerikaanse centrale bank opgestelde index voor verstoringen in de mondiale productieketens af tegen de Europese kerninflatie, in dit geval zonder energie.

Als door geopolitieke oorzaken, (de angst voor) conflict, natuurrampen (de aardbeving in Fukushima), economische calamiteiten (de kredietcrisis) of pandemieën (Covid) de wereldhandel stokt, zie je dat vaak terug in een stijgende inflatie.

Denk aan de recente Houthi-aanvallen in de Rode Zee, waardoor schepen van en naar Azië nu omvaren via de zuidpunt van Afrika. Dat kost meer brandstof, meer schepen ook trouwens, en spullen komen later aan. Schaarste neemt op de korte termijn toe, en de kostprijs van vervoer loopt op.

Zo worden prijsstijgingen, bij wijze van spreken, geïmporteerd. En dat vestigt de aandacht op een nóg structurelere verandering in de wereldeconomie die van betekenis kan worden voor de inflatie in Europa én de VS. Globalisering betekende dat spullen en halffabricaten steeds makkelijker dáár geproduceerd konden worden waar ze het meest efficiënt en het goedkoopst konden worden gemaakt. Door de sterk uitbreidende globalisering heeft het Westen dus sinds begin jaren tachtig te maken gehad met een structurele import van prijsdalingen, die de binnenlandse inflatie laag hielpen houden.

Die tijd lijkt voorbij: kijk maar mee naar de verhouding tussen wereldhandel en wereldeconomie hieronder:

Zoals je ziet: de vaart is er al langer uit, en de globalisering lijkt zich al enigszins terug te trekken. Dat is misschien niet vreemd nu de spanningen oplopen, en een hang ontstaat naar zelfvoorziening bij essentiële sectoren als energie, chips en defensie. Bedrijven zijn bovendien door de grootscheepse verstoringen van hun internationale productieketens na Covid gewezen op hun kwetsbaarheid.

Insourcen dus, in plaats van outsourcen, reshoren in plaats van offshoren? Het gevolg kan dus wel zijn dat de buitenlandse neerwaartse druk op de inflatie wegvalt. Producten maken binnen de landsgrenzen is duurder – tenzij eindelijk grootscheepse automatisering en robotisering wordt doorgevoerd.

Hoe dan ook: ga er niet van uit dat de tijd van ultralage inflatie, en dus ook ultralage rentes, zomaar terugkeert. De krachten achter inflatie moeten, zo suggereerde het IMF onlangs, weer meer binnen de landsgrenzen – of de Europese grenzen – worden gezocht. En dat is nieuw.

NIEUWS

Plastic is overal. Toch blijven oliereuzen maar produceren

admin
November 27, 2024
0

Deze week is in Zuid-Korea een VN-top over de groeiende plasticberg. Verslaggever Liza van Lonkhuyzen bezocht een nieuwe plasticfabriek van Shell in de Amerikaanse staat Pennsylvania, en zag daar de impact van de productie op milieu en gezondheid. Moet er een plasticplafond komen?

Gast:: Liza van Lonkhuyzen
Presentatie:: Egbert Kalse
Redactie:: Iddo Havinga & Tessa Colen
Montage:: Jeroen Jaspers
Foto:: Quinn Glabicki

Hoe Feyenoord in 14 minuten en 44 seconden een miraculeuze comeback maakte bij Manchester City

admin
November 27, 2024
0

Manchester City-coach Pep Guardiola zit met zijn armen over elkaar in de dug-out. Blik op het veld, tegelijkertijd druk in gesprek met assistent Juanma Lillo. Hij oogt ontspannen, met eindelijk weer zicht op een zege na vijf nederlagen op rij. City leidt in het eigen Etihad Stadium met 3-0 tegen Feyenoord in de Champions League. De 74ste minuut loopt, als de spanning ver te zoeken is. City hoeft niet meer, waar Feyenoord de indruk maakt de schade te willen beperken.

Guardiola heeft drie van zijn belangrijke spelers zes minuten eerder gewisseld – Phil Foden, Nathan Aké en Ilkay Gündogan. Ongetwijfeld om ze rust te geven met het oog op de clash tegen Liverpool FC, komende zondag op Anfield. En waarschijnlijk om het risico op het wegvallen van spelers te verminderen, dit seizoen heeft City te maken met veel blessures.

City was jarenlang de norm, met bijna perfect uitgevoerd voetbal, onder regie van Kevin De Bruyne en Bernardo Silva in combinatie met spits Erling Haaland. Vier keer op rij landskampioen, winnaar van de Champions League in 2023. Maar dit seizoen is anders. De ploeg is in fases kwetsbaar. In de Premier League heeft City al acht punten achterstand op Liverpool, gecoacht door Arne Slot. Zaterdag werd thuis nog met 4-0 verloren van Tottenham Hotspur.

Gebutst vertrouwen

De ontmoeting met Feyenoord lijkt voor City de ideale wedstrijd om het gebutste vertrouwen terug te winnen. Volgens dat scenario voltrekt City-Feyenoord zich lang, dinsdagavond in het oostelijk deel van Manchester. City combineert soepel, drukt Feyenoord ver naar achteren, doelman Timon Wellenreuther redt een paar keer knap.

Feyenoord krijgt gaandeweg wel meer controle. Het heeft langer balbezit, creëert een kansje via aanvaller Igor Paixão. Maar City blijft gevaarlijk en kort voor rust valt de goal die niet kan uitblijven: Quinten Timber raakt Haaland onhandig en de Noor benut zelf de strafschop (1-0). Na de pauze loopt City uit door een schot van Gündogan en opnieuw Haaland, via een fraaie, razendsnelle aanval. 3-0 na 53 minuten.

Manchester City-spits **Erling Haaland** (in het midden) viert zijn 3-0 met Phil Foden en Matheus Nunes.

De wedstrijd zit dan op slot. Ogenschijnlijk, want de wissels die rond de zeventigste minuut plaatsvinden zullen van groot belang zijn. En niet alleen die bij City.

Bij Feyenoord komt de talentvolle centrumverdediger Thomas Beelen voor linksback Gijs Smal, die het lastig heeft. Hancko, een van de pijlers van de ploeg, verhuist van de as naar de linkerflank. Rechtsback Bart Nieuwkoop wordt vervangen door Jordan Lotomba, die terug is na een blessure. Ook beoogde basisspits Santiago Giménez maakt zijn rentree na een hamstringkwetsuur, hij valt in voor Julián Carranza.

Deze omzettingen van coach Brian Priske zorgen ervoor dat Feyenoord – met de power van linksback Hancko en rechtsback Lotomba – meer dynamiek heeft op de flanken. En in de spits zorgt Giménez voor meer diepgang dan de vrij statische Julián Carranza.

Giménez is nog maar net in het veld, als hij meteen een bal in de diepte vraagt. Dat Feyenoord met drie goals achter staat, is niet aan Giménez af te lezen. Hij maakt een gretige indruk.

Woede en irritatie

De Mexicaan sprint in de 74ste minuut weg, als Hancko vanaf links achterin een lange bal naar voren geeft. City neemt simpel over, lijkt te controleren. Verdediger Josko Gvardiol krijgt de bal in de as. Hij wordt, en dat is cruciaal, meteen onder druk gezet door Giménez. Daardoor speelt Gvardiol een moeilijke, hoge bal terug op doelman Ederson.

Hadj Moussa, een 22-jarige talentvolle Algerijns-Franse rechtsbuiten, ziet dat het fout gaat bij City. Hij sprint meteen achter de bal aan, neemt die perfect aan, direct mee in de loop, omspeelt de uitkomende keeper Ederson en mikt vanuit een lastige, krappe hoek zonder te kijken binnen: 3-1, klokslag 74 minuten.

Feyenoord-aanvaller **Hadj Moussa** is op weg naar de 3-1.

Woede, irritatie, zorgen – het is allemaal zichtbaar bij Guardiola. Secondenlang kijkt hij naar de grond, terwijl hij zijn handen boven op zijn hoofd houdt.

Feyenoord speelt met meer durf en overtuiging, jaagt op City. Onderlinge duels worden gewonnen, waar City aarzelt, broos als het vertrouwen is. Feyenoord bouwt geduldig op, probeert met korte passes de tegenstander te lokken, zo ruimtes te creëren en de creatieve pingelaar Moussa in stelling te brengen.

In de 81ste minuut komt hij aan de bal, rechts voorin, loopt zich dan vast. Ook dat is Moussa. Maar Feyenoord blijft hoge pressie uitoefenen. Weer geeft Gvardiol een moeilijke pass, Timber en zijn kompaan Hwang In-beom duiken erop, nemen over.

Het spel wordt verplaatst naar links, naar Paixão. Die slingert de bal naar de tweede paal, waar Lotomba opduikt. Die trekt de bal terug en gaat wonderlijk via de paal en het linkerbeen van Ederson richting de borst van de inlopende Giménez: 3-2 na 81 minuten en 12 seconden.

Guardiola klapt een paar keer, lijkt zijn defensie wakker te willen schudden. Spanning – of is het angst? – is te zien in zijn ogen.

Invaller **Santiago Gimenez** nadat hij de 3-2 heeft gemaakt.

Loeren op uitbraak

Feyenoord voetbalt zonder vrees. Lotomba ontdoet zich enkele keren soepel van Haaland, een beer van een aanvaller. Er is nog even tijd voor Feyenoord, in een wedstrijd die allang als verloren beschouwd werd.

Na 88 minuten en 30 seconden begint het met de onderschepping van Hwang, als twee City-spelers elkaar in de weg lopen bij de middenlijn. Feyenoord-spelers loeren meteen op een uitbraak – waar liggen de ruimtes?

Er lijkt dan nog weinig aan de hand voor City, zoals eigenlijk de hele avond. Hwang kopt naar invaller Ramiz Zerrouki, die passt naar Moussa, die nog op eigen helft staat, zeker tien meter voor de middenlijn.

Voorin is Paixão dan aan het zwerven. De Braziliaanse linksbuiten duikt opeens diep in de rechterzone op. Daar ligt ruimte omdat Moussa zijn directe tegenstander – linksback Gvardiol – heeft weggelokt. Moussa ziet de loopactie van Paixão, geeft een splijtende bal tussen Gvardiol en Jack Grealish door.

De defensieve organisatie bij City is ontluisterend, zoveel ruimte krijgt Paixão. Noodgedwongen komt Ederson ver uit zijn doel om de aanvaller af te stoppen, meters buiten zijn strafschopgebied. Maar Paixão is hem net voor, springt iets hoger, kopt de bal vooruit, neemt hem mee, is de keeper kwijt, maar staat in een moeilijke hoek schuin rechts voor de goal.

Paixão heeft even tijd, kijkt, en doet wat je bijna niet ziet aankomen. Hij geeft een puike voorzet op de onvermoeibare, opstomende linksback Hancko. Die kopt in een leeg doel, langs de laatste overgebleven verdediger Rico Lewis. 88 minuten en 44 seconden en het staat 3-3.

Feyenoord-verdediger **Hancko** kopt kort voor tijd de 3-3 binnen.

In zijn enthousiasme valt Hancko even als hij naar het uitvak rent met 4.000 Feyenoord-fans. Het vak ernaast houden City-fans handen voor hun mond of ogen. De ontgoocheling compleet. Guardiola plukt even aan zijn neus, drinkt wat water.

Verbijstering is te zien bij Haaland – bij wie niet eigenlijk. Maar het zit zo dicht bij elkaar. Twee minuten later schiet Grealish via het been van Zerrouki nog op de paal – net niet de 4-3 dus.

Invaller De Bruyne staat druk te wijzen, met 94 minuten en 30 seconden op de klok. Dáár moet je lopen, zegt hij tegen een ploeggenoot, in een poging een opening te vinden in de Feyenoord-defensie. Maar verdediger Gernot Trauner poeiert de bal richting de tribune voor Haaland eraan kan komen.

Guardiola dirigeert zijn spelers in de laatste seconden met wilde armgebaren naar voren. En geeft dan, als na 96 minuten is afgefloten, vierde official Marcel Birsan met een zuinig lachje, waarin ongeloof verscholen zit, als eerste een hand.

Wat vindt NRC | Slachtoffers van verkrachting hoeven zich niet te schamen

admin
November 27, 2024
0

Het slachtoffer van verkrachting kreeg de afgelopen maanden niet alleen een gezicht, maar zei ook luid en duidelijk dat ze wilde dat „de schaamte van kamp wisselt”. Niet zij, Gisèle Pelicot, hoeft zich immers te verbergen. Degenen die zich moeten schamen, zijn volgens haar degenen die ervan worden verdacht dat ze haar, terwijl ze gedrogeerd en dus buiten bewustzijn was, verkrachtten. Onder wie haar ex-man Dominique, die schuld bekent en tegen wie eerder deze week twintig jaar celstraf is geëist.

Met haar optreden, in de volle openbaarheid, en vooral haar weigering het slachtofferschap op zich te nemen, heeft Pelicot het denken over seksueel geweld, over verkrachting binnen een relatie, en over consent – wederzijdse instemming bij seks – een enorme dienst bewezen. Ongeacht wat de Franse rechter zal oordelen, en niet alleen in Frankrijk, waar duizenden vrouwen de afgelopen maanden de straat op gingen om Pelicot te steunen.

Het zou daarom jammer zijn als na deze geruchtmakende rechtszaak alleen overblijft dat deze zo geruchtmakend is vanwege het grote aantal verdachten, het door Pelicots ex-man gefilmde bewijs van de vijftig mannen die op zijn uitnodiging zijn vrouw verkrachtten, en de wereldwijde aandacht.

Luister naar

Related Posts