De Italiaanse vicepremier en minister van Transport en Infrastructuur Matteo Salvini is vrijgesproken in de zaak-Open Arms. Dat heeft een rechter in de Siciliaanse stad Palermo vrijdagavond bepaald. Salvini weigerde in 2019 dagenlang een schip met geredde migranten aan boord de toegang tot een veilige haven.
„Ik ben blij, het verdedigen van het vaderland is geen misdaad”, zei Salvini volgens Italiaanse media in eerste reactie. Op X schreef hij „het gezond verstand wint”. Premier Giorgia Meloni zegt dat de gerechtelijke uitspraak „toont hoe ongegrond en surrealistisch de beschuldigingen tegen hem waren”.
Analisten twijfelden of de aanklacht van ontvoering hard te maken zou zijn. In een eerdere soortgelijke zaak besloot de rechter om Salvini niet te vervolgen.
Toen Salvini vrijdagmiddag arriveerde bij de Pagliarelli-gevangenis, een maximaal beveiligde gevangenis in het Siciliaanse Palermo, waar in een bunker-rechtszaal het proces tegen hem plaatsvond, zei hij al „fier” te zijn. „Ik ga de rechtszaal binnen met opgeheven hoofd, gelukkig om de affectie die ik van veel Italianen heb gekregen.”
147 migranten
Matteo Salvini stond terecht in een zaak die teruggaat naar augustus 2019. Salvini was toen minister van Binnenlandse Zaken en verleende een schip met 147 geredde migranten aan boord geen toegang tot een veilige haven in Italië. Het schip, van de Spaanse ngo Open Arms, bracht in totaal 21 dagen door op zee. De omstandigheden aan boord werden zo uitzichtloos dat sommige migranten overboord sprongen.
Lees ook
Geweld aan boord van Open Arms, meerdere migranten ‘suicidaal’
Volgens het openbaar ministerie van Palermo beroofde Salvini met die actie 147 mensen van hun vrijheid, zonder dat daar een geoorloofde reden toe was. De aanklager vroeg daarom zes jaar gevangenisstraf tegen hem, wegens ontvoering. Ook werd namens een groep migranten meer dan 1 miljoen euro schadevergoeding tegen de minister geëist.
Salvini’s verdediging wees erop dat het reddingsschip in andere landen had kunnen aanleggen, maar geweigerd zou hebben dat te doen. Salvini zelf hield altijd vol dat hij de Italiaanse, en dus ook Europese buitengrenzen wilde beschermen, en in zijn woorden „massa-immigratie wilde afremmen”. Maar volgens het openbaar ministerie weegt eerbied voor de mensenrechten zwaarder dan de verdediging van de landsgrenzen.
24 zittingen
Het proces heeft drie jaar geduurd. Tijdens in totaal 24 zittingen zijn 45 getuigen gehoord. Matteo Salvini maakte vooraf al bekend dat hij in geval van een veroordeling geen ontslag zou nemen en hoger beroep zou aantekenen. De zaak heeft in Italië heel wat ophef veroorzaakt, omdat een minister terecht moest staan voor een actie die hij ondernam als lid van de regering. Giulia Bongiorno, Salvini’s advocaat en ook senator voor zijn rechtse Lega-partij, stelde dat haar cliënt namens de voltallige Italiaanse regering handelde toen hij het schip met migranten de toegang weigerde. In augustus 2019 was Giuseppe Conte, van de Vijfsterrenbeweging, premier.
De rechtszaak was voor Salvini ook een moment van publiciteit. Ooit was hij het stemmenkanon van de rechtse Lega, maar Salvini werd ingehaald door Giorgia Meloni van het radicaal-rechtse Broeders van Italië. Premier Meloni blijft na meer dan twee jaar aan het roer erg populair, en tussen haar en Salvini, haar concurrent op radicaal-rechts, botert het lang niet altijd.
Toch wachtte de Italiaanse regering dit vonnis tandenknarsend af. Salvini kreeg de steun van zijn coalitiegenoten. Antonio Tajani, minister van Buitenlandse Zaken en net als Salvini ook vicepremier namens het rechts-liberale Forza Italia, de meer gematigde partij in deze coalitieregering, zei vooraf dat Salvini het verdiende te worden vrijgesproken. „Justitie mag nooit om politieke redenen worden gebruikt, en hier rijst toch wel het vermoeden dat dit wel is gebeurd”, zei Tajani.
