Op een brug in het centrum van Tel Aviv, naast het hoofdkantoor van het Israëlische leger, staat zaterdagavond een tiental familieleden van gijzelaars. Met microfoons spreken ze een grote demonstrerende menigte beneden op straat toe. Hun woorden worden met luid tromgeroffel en gejoel beantwoord.
Op de brug staan ook de ouders van gijzelaar Tal Shoham (39), die op 7 oktober werd ontvoerd uit kibboets Be’eri. Ook zijn twee kinderen werden gegijzeld, maar afgelopen november vrijgelaten tijdens een gevangenenruil met Hamas.
„We hopen dat hij nog leeft”, zegt zijn moeder Nitza Korngold (63). Ze vertelt dat ze protest afwisselt met ontmoetingen met leden van de Knesset, het Israëlische parlement, om druk uit te oefenen om meer te doen voor de gijzelaars.
Mogelijke deal
De families wachten dezer dagen in spanning af of de indirecte, door Egypte en Qatar bemiddelde, onderhandelingen tussen Israël en Hamas dit keer wél zullen leiden tot een akkoord over een staakt-het-vuren en de vrijlating van de gijzelaars. „Israël moet het voorstel voor een deal onmiddellijk accepteren”, zegt Tals vader Gilad Korngold (63), die een internetbedrijf heeft.
Op het moment van het protest boog Israël zich over een voorstel, inmiddels ligt de Israëlische reactie daarop weer bij Hamasvertegenwoordigers, die deze maandag zijn afgereisd naar Caïro voor de besprekingen. Maandag werd ook bekend dat Israël bereid zou zijn om de vrijlating van 33 gijzelaars te accepteren in de eerste fase van een deal, in plaats van de eerder geëiste veertig. Ook zou er een voorstel liggen voor een wapenstilstand van veertig dagen en vrijlating van mogelijk duizenden Palestijnse gevangen in ruil voor Israëlische gijzelaars.
Tijdens eerdere, stukgelopen onderhandelingen eiste Hamas een permanent staakt-het-vuren, terugtrekking van het Israëlische leger uit Gaza, en de terugkeer van ontheemde Palestijnen naar het noorden van de Gazastrook. Israël vond deze eisen onacceptabel, en eiste op zijn beurt de vrijlating van alle gijzelaars.
Tekens van leven
Vorige week werden er door de militante Al-Qassam Brigades van Hamas twee video’s van gijzelaars gepubliceerd. In de eerste video was de Amerikaans-Israëlische 24-jarige Hersh Goldberg-Polin te zien, die werd ontvoerd op het Nova-muziekfestival. Hij verloor zijn onderarm op 7 oktober, en zegt medische hulp nodig te hebben. In de bewerkte video bekritiseert hij de Israëlische regering en zegt hij dat er door de Israëlische luchtaanvallen zeventig gijzelaars zijn omgekomen.
Afgelopen weekend verscheen er een nieuwe videoboodschap, van de zeer geëmotioneerde Keith Siegel (64) uit Kfar Azza en Omri Miran (47) uit kibboets Nahal Oz, gericht aan hun familie en het Israëlische publiek. In beeld verschijnt de tekst: „Militaire druk heeft gefaald om jullie gevangenen te bevrijden”. De gijzelaars zeggen dat ze hopen dat de demonstraties in Israël worden voortgezet, en dat de regering een deal sluit voor de gijzelaars.
De timing van de video’s is allerminst toevallig. Het Israëlische leger staat volgens diverse berichten paraat om te beginnen aan een grondoffensief in Rafah, in het zuiden van Gaza, een plan dat internationaal op afkeuring kan rekenen. Israël beweert dat veel Hamasstrijders zich daar ophouden. De Amerikanen dringen erop aan dat Israël eerst met een plan komt voor bescherming van de ruim 1,5 miljoen ontheemde Palestijnen in het zuiden van Gaza.
Maar ook zonder grondoffensief in Rafah is de bevolking allerminst beschermd: de Israëlische bombardementen op de Gazastrook gaan door, waaronder in Rafah en Gaza-Stad. Daarbij werden maandag volgens het Palestijnse gezondheidsministerie in Rafah zeker 27 mensen gedood. Het totale dodental in Gaza is opgelopen tot ruim 34.000.
Uit opiniepeilingen in maart bleek dat de meerderheid van de Israëliërs achter een grondoffensief in Rafah staat. De familieleden en demonstranten die zich in Tel Aviv verzameld hebben, zijn echter onverdeeld negatief. Volgens hen brengt een offensief in Rafah de levens van de gijzelaars in direct gevaar.
De demonstranten keren zich nadrukkelijk tegen „psychologische oorlogsvoering”, maar voelen door de video’s van Hamas wel extra urgentie om de druk op hun regering verder op te voeren.
„Met iedere dag die voorbijgaat, zijn de gijzelaars in gevaar”, zegt Ifat Kalderon (50) uit Tel Aviv, een stylist en de nicht van gijzelaar Ofer Kalderon (53) uit kibboets Nir Oz. „Als ze nu Rafah binnenvallen, zullen alle gijzelaars die nog leven, doodgaan.” Ze gelooft niet dat de Israëlische premier Netanyahu de gijzelaars werkelijk wil terugbrengen. „Hij wil vooral aan de macht blijven.”
„Netanyahu is bang dat een deal in plaats van een inval in Rafah het uiteenvallen van de regering en zijn einde als premier zal inluiden”, denkt demonstrante Naama Cohen (30), hoofd van een artsenvakbond. „Mensenlevens zouden de belangrijkste richtlijn moeten zijn voor onze regering, en dat is niet het geval”, zegt Cohen.
Gijzelaars van de regering
Het is onduidelijk hoeveel gijzelaars in Gaza nog in leven zijn. Volgens het Israëlische leger zijn zeker 31 van de 136 nog in Gaza verblijvende gijzelaars omgekomen. Bij een reddingsoperatie van twee gijzelaars in Rafah in februari werden zeker 67 Palestijnen gedood. De lichamen van elf dode gijzelaars zijn al uit Gaza gehaald, onder wie drie gijzelaars die door Israëlisch vuur zijn omgekomen.
Als een deel van de demonstranten in Tel Aviv verder trekt om verderop de snelweg te blokkeren, koopt Galya Chai (58), een kunstenares uit Tel Aviv, snel een kopje thee bij een café. Ze ziet geen reden waarom de oorlog nog voort zou duren.
„De doelen van de oorlog zijn niet bereikt. We winnen niet, maar verliezen iedere dag een deel van onze menselijkheid, en een deel van ons volk. En waarvoor, het uithongeren van een andere natie? Ieder van ons zal hiervoor de prijs betalen, voor de rest van ons leven.”
Haar boodschap is: „Stop de oorlog, stop het doden in Gaza, en breng onze mensen terug.” Optimistisch over een deal is ze niet. „We zijn allemaal gegijzeld door een gestoorde regering.”
