Zou het, een ‘nieuwe’ Chopin? Wel volgens Robinson McClellan, curator van de Morgan Library & Museum in New York. The New York Times maakte afgelopen weekend bekend dat McClellan tijdens zijn werk een oud stuk papier vond met een handgeschreven, onbekend muziekstuk erop. Bovenaan staat, in mooi cursief: Chopin.
Het manuscript kwam in de lente tevoorschijn bij het uitpluizen van een in 2019 geschonken collectie van A. Sherrill Whiton, een fervent autografieënverzamelaar. Als het een echte, onbekende Chopin is, is dat tamelijk bijzonder. De Poolse Frédéric Chopin (1810-1849) is misschien wel de populairste pianocomponist uit de westerse muziekgeschiedenis. Hij is alleen al bijzonder omdat hij zich in zijn korte leven louter richtte op pianomuziek. Daarin was hij erg productief: hij schreef meer dan tweehonderd nog steeds erg geliefde pianostukken.
Boven de ‘nieuwe’ Chopin, dat Morgan tussen 1830 en 1835 dateert, staat behalve zijn naam ‘Valse’: een wals. Maar geen wals voor balzaaldansjes; Chopin gaf muzikale diepte aan de driekwartsmaat. Hij zou er vijfentwintig hebben geschreven, maar die zijn niet allemaal overgeleverd.
Erg uitbundig
Pianist Lang Lang nam het herontdekte stuk op voor The New York Times. Het staat in toonsoort a klein en is opvallend kort, 48 maten inclusief herhaling die je in 80 seconden kunt spelen, en in die korte tijd voor Chopins doen erg uitbundig, met al een ‘fff’ (de luidste dynamische aanwijzing) in de zevende maat. Uit handschriftanalyse blijkt dat Chopin zijn naam er niet zelf boven heeft gezet en er staan een paar ritmische fouten in. Toch hoor je onmiskenbaar Chopins muzikale stijl.
McClellan en Jeffrey Kallberg, musicoloog aan de Universiteit van Pennsylvania, zien ook andere bewijzen voor de authenticiteit van het manuscript: het papier en de inkt zouden overeenkomen met bekende handschriften van Chopin, net als zijn specifieke manier van het noteren van de f-sleutel. Ook Lang Lang zegt in het The New York Times-artikel te geloven dat het om een echte Chopin gaat.
De muziekgeschiedenis staat bol van valse én authentieke herontdekkingen. Vorige maand nog klonk in Salzburg voor het eerst een herondekt strijktrio van Mozart. Musicologen zullen de komende tijd over elkaar heen buitelen om te bewijzen of ontkrachten dat het werkje echt van Chopin is. Het heeft ook wel eens jaren geduurd voor een namaak bewezen werd. Een wals in fis-klein, gepubliceerd als een Chopin in 1861 en bekend als de ‘Valse mélancolique’, werd pas in 2012 geïdentificeerd als een ingekorte versie van een stuk van een andere componist: Charles Mayer.
Lees ook
Muziekprofessor over de wals: De elegante Weense wals was vroeger de wulpse dans van rebelse tieners
