Moeder: „Mijn zoon heeft dit jaar zijn havodiploma gehaald. Hij is 17 en weet niet wat hij wil gaan doen. Een tussenjaar in het buitenland bood uitkomst. Na ruim een halfjaar geeft hij aan eigenlijk nog niet terug te willen komen. Hij heeft geen zin om een vervolgstudie te gaan doen, en overweegt een extra tussenjaar. Ik ben bang dat dit betekent dat hij helemaal niet meer aan een studie gaat beginnen. Moet ik het laten gaan en wachten tot hij tot inkeer komt? Of zeggen dat hij een studie moet gaan kiezen?”
Praat over plannen
Leo Molenaar: „Het hangt er vanaf wat uw zoon in het buitenland aan het doen is. Er zijn jongeren die gebaat zijn bij een dubbel tussenjaar. Is hij iets aan het leren waar hij de rest van zijn leven iets aan heeft? Of ligt hij alleen maar op het strand?
„Als hij zin heeft om te luieren op Bali, laat hem dat dan zelf betalen. Ook dat is belangrijk voor zijn ontwikkeling. Dat ligt weer anders als hij bijvoorbeeld heel verlegen is, en zich door reizen sociaal leert ontwikkelen. Of als hij zich doelbewust aan het oriënteren is op de wereldproblemen die hij onderweg tegenkomt.
„Zou de behoefte aan een tweede tussenjaar te maken kunnen hebben met het uitstellen van de studiekeuze? Veel jongeren zijn bang om de verkeerde keuze te maken. Ze denken dat hun studiekeuze bepalend is voor de rest van hun leven. De meeste afgestudeerden gaan uiteindelijk een andere richting op. Dat inzicht kan hem helpen om de keuze in perspectief te plaatsen, en zo de druk er af te halen. Het gaat er alleen maar om dat hij iets kiest waar hij op dit moment met plezier aan begint.
„U kunt uw zoon helpen door met hem te praten over zijn plannen. Laat hem vooraf bedenken wat hij met dit tweede tussenjaar wil doen, waarbij hij bijvoorbeeld ook rekening kan houden met open dagen van opleidingen.”
Help nadenken
Hermien Miltenburg: „Help uw zoon om rustig na te denken over dit nieuwe tussenjaar. Het is heel belangrijk dat u erop aandringt dat hij wel iets doet. Je moet dingen ondernemen om te ontdekken wie je bent. Wil hij werken, vrijwilligerswerk doen, stage lopen bij iemand in uw netwerk?
„De verboden vraag is: ‘Wat wil je later worden?’ Dat kunnen jongeren echt niet overzien, en zeker geen jongens van 17. Ze hebben geen idee welke mogelijkheden er zijn. Vraag ze om op te schrijven hoeveel beroepen er zijn, en ze noemen er vijftien.
„De vraag: ‘Wat wil je over vijf jaar doen?’ is al te groot. Veel volwassenen vinden die vraag al moeilijk, laat staan iemand van 17. Vraag: ‘Wat geeft jou nú vreugde?’ ‘Waar krijg je complimenten over?’ ‘Wat geeft jou een goed gevoel?’ Luister aandachtig naar de antwoorden, vat ze samen, vraag door: ‘Waarom vind je dat zo leuk?’ Dan komt er echt wel een aandachtsgebied uit, bijvoorbeeld iets in de sector sociale verhoudingen, economie, gezondheid. Hij hoeft het niet heel precies te weten. Het begin van veel studies lijkt behoorlijk op elkaar. Begin ergens. Als hij iets heel leuk vindt, komt het wel goed.
„Een tijdje rondhangen is geen probleem, zolang er maar perspectief is op een studie of iets anders zinvols in de toekomst. Niets is zo erg als doelloos hangen. De geldkraan dichtdraaien is een machtig middel om een jongere uit eventuele lamlendigheid te bevrijden.”
Hermien Miltenburg is ex-oudervoorlichter van Wageningen University & Research en is verbonden aan het Tussenjaar Kenniscentrum. Leo Molenaar is tussenjaardecaan en organisator van de Tussenjaarbeurs.
Reageren op dit artikel kan alleen met een abonnement.
Heeft u al een abonnement, log dan hieronder in.
