Op de Nederlandse ambassade in Tokio staat de Japanse professor Kenzo Hiroki trots te glunderen voor de camera’s. Dit jaar worden op Koningsdag 3.375 lintjes uitgereikt, maar hij is een van de slechts twee gedecoreerden die wordt benoemd tot Commandeur in de Orde van Oranje-Nassau, de hoogste onderscheiding die dit jaar bij de lintjesregen wordt uitgereikt.
Een kleine delegatie van familie, vrienden en collega’s is uit heel Japan afgereisd om de decoratie van de internationaal gerenommeerde waterexpert te vieren. „Het is een immense eer. Namens mijzelf, en namens mijn land en volk”, zegt Hiroki.
Volgens plaatsvervangend ambassadeur Theo Peters staat de onderscheiding „symbool voor zijn rol als verbinder tussen Nederland en Japan, alsmede zijn onmisbare functie in de internationale gemeenschap”. Hiroki heeft „aan de basis gestaan van bijna alle grote ontwikkelingen in de wereld met betrekking tot watermanagement en de voorbereiding op waterrampen. Een belangrijk onderwerp voor Nederland”.
„Mijn bijdrage is slechts een voortzetting van 150 jaar samenwerking met Nederland”, zegt Hiroki bescheiden. Hij verwijst naar de Nederlandse ingenieurs die in de negentiende eeuw naar Japan vertrokken om voor de overheid te werken aan, onder andere, de aanleg van havens, rivierbeddingen en waterleidingen. Het land was bezig met moderniseren, en Nederlandse kennis voor de aanleg van kritieke infrastructuur was cruciaal. „Japanners zijn hier nog steeds dankbaar voor.”
Een van de ingenieurs die in 1872 in Japan landde was Cornelis van Doorn. Hij bouwde in de provincie Fukushima het eerste watermanagementsysteem voor de landbouw. Naast de waterwerken, die nog steeds bestaan, staat een standbeeld ter nagedachtenis aan hem. In 1972 doneerde de burgemeester van de nabijgelegen stad Koriyama een grafmonument aan de familie Van Doorn. „Toen ik vorig jaar in Amsterdam op werkbezoek was, ben ik langs gegaan. Het is indrukwekkend en zegt veel over de diepe relatie die Nederland en Japan hebben als het om water gaat”, vertelt Hiroki. „Daar wil ik op verder bouwen.”
Klimaatverandering
Hiroki zet zich al decennia in om problemen met water te verhelpen. Al in 1982, toen nog als ambtenaar, werkte hij aan het verbeteren van de watervoorziening in Nepal. Later werd hem gevraagd om de Japanse keizer Naruhito en koning Willem-Alexander – destijds allebei nog kroonprins – te adviseren toen zij bij de Verenigde Naties de Adviesraad voor Water en Hygiëne (UNSGAB) voorzaten.
„Ik ben niet van plan te stoppen”, zegt de 65-jarige expert. „Door klimaatverandering wordt de situatie alleen maar ernstiger.”
Volgens de VN is meer dan 90 procent van de natuurrampen in de wereld gerelateerd aan water. „Bij de ramp in 2011 in het noorden van Japan [dat toen werd getroffen door een zeer zware aardbeving] kwamen de meeste mensen om door de tsunami, niet door de beving”, vertelt Hiroki. „Het aantal Japanners dat onder zeeniveau woont is sindsdien verder gestegen naar bijna vijf miljoen mensen. Nederlandse expertise is cruciaal voor het voorkomen van waterrampen in deze gebieden.”
Maar de kennisuitwisseling tussen Nederland en Japan is tweerichtingsverkeer, benadrukt Peters. „Sinds 2003 steunt Hiroki ons thuis in Nederland, en in onze internationale betrekkingen. Hij is de brug tussen onze overheden, kennisinstituten en het bedrijfsleven. Dat is waarom hij deze bijzondere onderscheiding verdient.”
