Hoe krijgen we onze 4-jarige zindelijk?

Moeder: „Onze zoon (4) is nog niet zindelijk. Hij lijkt niet te voelen dat hij moet plassen of poepen. Als ze hem bij de BSO en op school na de maaltijd naar de wc sturen, plast hij meestal wel, maar poept hij niet. Hij poept ’s ochtends vroeg in zijn luier, en op school laat hij het lopen. Mijn partner en ik werken om en om thuis zodat we op school de poepbroeken kunnen verschonen. Het lijkt onze zoon zelf niks te interesseren. Volgens de kinderarts is fysiek alles in orde. Er is geen sprake van obstipatie of angst voor pijnlijk poepen, de ontlasting is eerder dun. Er zijn thuis ook geen stressvolle omstandigheden, wat soms de oorzaak van zindelijkheidsproblemen kan zijn. Onze zoon functioneert verder prima, hij loopt alleen iets achter qua zelfstandigheid op het gebied van kleren en schoenen aantrekken. Hij kan helemaal opgaan in wat hij doet, en urenlang spelen. We zijn al met hem naar een poeppoli geweest, maar de oefeningen die hij daar kreeg, halen vooralsnog niks uit.”

Kleine stapjes

Bregje Vriend en Karin Anthonissen: „Zindelijkheid vraagt om een nauwe samenhang tussen de neurologische, motorische en psychosociale ontwikkeling. Een kind moet kunnen voelen en snappen wat er in het lichaam gebeurt, en daar adequaat op kunnen reageren.

„Uw zoon klinkt als een ‘speelkind’, dat interne prikkels dat er plas of poep komt laat overstemmen door wat er om hem heen gebeurt. Het is inderdaad goed om structuur aan te brengen, en hem na de maaltijd naar de wc te sturen. Maar dat is alleen effectief als er genoeg vocht en vezels in zijn lijf zitten om de aandrang te voelen. Als hij slechts een paar slokjes heeft gedronken, komt zo’n wc-bezoek te vroeg. Zorg er voor dat hij per keer een beker van minstens 150 millimeter in een paar minuten leeg drinkt. Ook is het verstandig een diëtist te raadplegen.

„Een wc-bezoek vraagt om veel handelingen tegelijk. Zit de traagheid met kleren aan- en uittrekken hem in de weg naar zindelijkheid? Oefen alle handelingen rondom het wc-bezoek: broek uit- en aantrekken, wc-papiertje pakken. Doe dat in rustige, methodische stapjes.”

Signalen herkennen

Annemarie Wilkens-Kruiter: „Het lijkt of uw zoon de aandrang dat er poep of plas komt zelf nog niet genoeg waarneemt. Ziet u wel eens ‘ophoudgedrag’ bij hem? Dit zijn manieren om de poep weg te drukken.

„U kunt uw zoon door middel van taal bewuster maken van die interne prikkels. Zeg als u tekens van aandrang ziet, of als hij een scheetje laat: ‘Ha, de poepfabriek is op gang gekomen! We gaan even opletten of jij naar de wc moet, ik ben benieuwd!’ Meestal tonen die signalen zich na de maaltijd of bij ontspannen spelen. Laat hem dan zeker vijf minuten op de wc zitten met een zoekplaat, met zijn voetjes op een voetenbankje. Bijvoorbeeld eerst met de luier om, als een veilig omhulseltje.

„Beloon uw zoon zodra hij de aandrang herkent, niet pas wanneer het lukt om op de wc te plassen of poepen.

„Maak foto’s van de ontlasting zodat de poeppoli kan uitsluiten dat het hier om ‘overloopdiarree’ gaat. Dat is dunne poep die langs vastzittende poep naar buiten komt.

„Wees u bewust van de logische stress die dit zindelijkheidstraject voor u meebrengt, uw kind merkt dit ook. Kan uw zoon eens per week een dagje thuis zijn, voor ieders ontspanning?”