Hezbollah stelt dat het in de nacht van maandag op dinsdag twintig rakketten heeft afgevuurd op de Israëlische steden Tel Aviv en Haifa. Dat heeft de Libanese strijdgroep bekendgemaakt, melden internationale persbureaus. Zeker een persoon is daarbij gewond geraakt, schrijft de krant Haaretz. Op verschillende plekken in Israël klonk het luchtalarm vanwege de aanvallen.
Vijf van de Hezbollah-rakketten zouden op het centrale gedeelte van Israël zijn gericht, waar Tel Aviv ligt. Hezbollah zegt dat het daar een basis van de militaire inlichtingendienst wilde treffen. Vijftien andere luchtaanvallen waren op het noorden gericht, waaronder op Haifa, meldt The Times of Israël.
Videobeelden die doorAl Jazeerazijn geverifieerd tonen rookpluimen boven de nederzetting Beit Areyeh op door Israël bezette Westelijke Jordaanoever. Mogelijk werden die eveneens veroorzaakt door een van de Hezbollah-aanvallen op Israël. Op de luchthaven Ben-Gurion, bij Tel Aviv, zou al het vliegverkeer zijn stilgelegd.
Door de klimaatopwarming schuiven veel Europese plantensoorten op naar het noorden. Maar er is nog een andere beweging gaande, die groter is en tot nu toe niet was opgemerkt: een verschuiving naar het westen van planten in Europese bosgebieden.
Dit komt vooral door stikstofdepositie afkomstig van de landbouw, schrijven onderzoekers aan de Universiteit van Gent deze maand in Science. Tot dusver beschouwden biologen de noordwaartse shift van plantensoorten door klimaatverandering als grootste trend.
Bioloog Pieter Sanczuk bestudeerde samen met zijn team de verschillen in de flora tussen 1933 en 2017 van bijna 3.000 onderzoeksvelden, ook wel ‘plots’ geheten, in oude Europese bossen. Het onderzoek berust ook op Nederlandse gegevens, bijvoorbeeld uit het Speulderbos op de Veluwe. De documentatie van aanwezige soorten, nieuwkomers en uitstervende soorten resulteerde in een historische dataset van de Europese bosflora. Hieruit blijkt een tot dusver onopgemerkte verschuiving van bosplanten van oost naar west.
„In Europa is een enorme focus op soortverschuivingen van zuid naar noord in verband met stijgende temperaturen”, zegt Sanczuk aan de telefoon. „Nu blijkt dat de meest dominante verschuiving naar het westen plaatsvindt.”
Gewone ereprijs
In Nederland zijn geen geheel nieuwe soorten gevonden, terwijl Sanczuk wel ziet dat bepaalde soorten zijn toegenomen: „In de onderzochte Nederlandse bossen komen soorten als de gewone ereprijs, gewone esdoorn en ruwe smele steeds meer voor. Bij esdoorns zie je tegenwoordig soms een tapijt aan jonge zaailingen op de bosbodem, een enorme verjonging dus.” Deze verjonging van esdoorns komt behalve door stikstof ook doordat er steeds meer licht valt op de bos. „Een minder dicht bladerdek dat meer licht doorlaat ten gevolge van bijvoorbeeld bosbouw of droogte, geeft deze zaailingen meer overlevingskans. Daarnaast heeft stikstofdepositie bij een dunner bladerdek meer impact.”
Met hun dataset konden de wetenschappers goed de oost-westverschuivingen aantonen. Maar waardoor werd die veroorzaakt? Ze keken naar drie mogelijke drijfveren: klimaatverandering, stikstofdepositie en de hoeveelheid licht.
De hoofdverantwoordelijke voor de oost-westverschuiving bleek stikstofdepositie. Dat kwam voor de onderzoekers als een verrassing. De stikstofgedreven westwaartse verschuiving is zelfs sterker dan de door klimaatverandering gestuurde noordwaartse shift. „Toen we keken naar de verschuivende plantensoorten, zagen we dat 39 procent naar het westen schuift, 23 procent schuift precies de andere kant op, en slechts 15 procent beweegt noordwaarts.”
De waargenomen shift naar het noorden is kleiner dan verwacht in dit onderzoek, terwijl het klimaat wel degelijk veranderd is: met een methode genaamd ‘climate analog mapping’ werd een gemiddelde temperatuurstijging van 1,59°C vastgesteld in de tijdsbestek van het onderzoek. Sanczuk kan dat wel verklaren: „Onze gegevens gaan tot bijna 85 jaar terug in de tijd, terwijl klimaatverandering pas in de laatste 20 jaar extremere vormen is aan gaan nemen.”
Generalisten
Toen Sanczuk met zijn team naar de voorkeuren van de naar het westen verschuivende planten keek, vielen veel puzzelstukjes op hun plek: „De meeste soorten die naar het westen schuiven zijn generalisten en geen specialisten. Generalisten zijn stikstoftoleranter dan specialisten die alleen in specifieke leefgebieden voorkomen, ook in het bos. Bij stikstofvervuiling krijgen de generalisten vaak de overhand.”
Deze generalistenshift valt goed samen met een kaart van de stikstofdepositie per jaar in Europa. West-Europa (Nederland, België, West-Duitsland) licht fel op door de hoge depositiewaarden.
Stikstof is dan wel de belangrijkste factor achter de westwaartse verschuiving, maar het is niet de enige. Sanczuk: „Zo stierven veel planten lokaal uit door verzuring als gevolg van zure regen in de jaren 60 en 70. Inmiddels is veel leefgebied hersteld. Daarom komt mogelijk een deel van onze waarnemingen door hervestigingen van soorten.”
Sanczuks onderzoek beperkte zich tot bosplanten. Of dezelfde trend opduikt in andere typen vegetatie is niet bekend.
Het contrast is groot. Terwijl Elon Musk zich met zijn platform X volop in de Amerikaanse verkiezingscampagne heeft gestort, maakt Meta-topman Mark Zuckerberg zichzelf en zijn platforms Facebook en Instagram in de campagne zo klein mogelijk. Terwijl Musk zijn geld, zijn 200 miljoen volgers en zijn reputatie in de strijd gooit om Donald Trump weer in het Witte Huis te krijgen, belijdt Zuckerberg strikte neutraliteit.
De meeste aandacht, en kritiek, krijgt de strijdvaardige opstelling van Musk. Dat rijke ondernemers kandidaten steunen met grote donaties, is in Amerika niets nieuws. Maar dat de rijkste man ter wereld in een verkiezingscampagne zo’n prominente rol speelt als Musk nu doet, is dat wel. Schijnbaar ongeremd verspreidt hij pro-Trump propaganda, ook samenzweringstheorieën – op zijn eigen sociale medium, in andere berichtgeving en op het podium naast Trump. En even gedreven voorspelt hij een duistere toekomst als Kamala Harris president wordt.
Dat hij daarmee een risico neemt, beseft Musk. In een interview zei hij half grappend over Trump: „If he loses, I’m fucked.”
Lees ook
Harris haalt meer geld op dan Trump: wint ze daarmee ook het Witte Huis?
Minder politieke berichten
De terughoudende, a-politieke opstelling van Zuckerberg mag minder aandacht trekken, maar kan voor de verkiezingen óók grote gevolgen hebben. Werd bij vorige presidentsverkiezingen nog een belangrijk deel van de strijd uitgevochten op Facebook en Instagram, nu heeft Zuckerberg bepaald dat berichten over politiek op beide platforms, en ook op het nieuwe sociale medium Threads, aanzienlijk minder prominent worden gepresenteerd en spaarzamer worden verspreid. Het felle politieke debat laat hij graag over aan de concurrerende podia X en TikTok.
Omdat één op de vijf Amerikanen zijn nieuws van Instagram haalt, dreigt zo een belangrijke bron van politieke informatie en discussie op te drogen. Een technologie-columnist van The Washington Post waarschuwde met een knipoog naar de slagzin van zijn eigen krant (Democracy dies in Darkness): „Democracy dies on Instagram.”
De sterk uiteenlopende opstelling van de twee mediamiljardairs Musk en Zuckerberg komt niet, of in elk geval niet alleen, voort uit hun verschillende karakters of politieke overtuigingen. Voor de één staan er bij deze verkiezingen heel andere zakelijke belangen op het spel dan voor de ander.
Musk heeft behalve het sociale medium X ook grote belangen in een reeks andere ondernemingen, van Tesla, de producent van elektrische auto’s, tot SpaceX (raketten), Starlink (satellieten), Neuralink (hersenimpantaten) en xAI (kunstmatige intelligentie). Die bedrijven hebben veel te maken met de overheid – die soms afnemer is, maar ook regelgever en toezichthouder.
Trump heeft gezegd dat hij, als hij weer president is, Musk zal benoemen aan het hoofd van een nieuwe regeringscommissie, die de overheid efficiënter moet maken en mag adviseren over regulering en bezuinigingen op ministeries. „Dat zou de rijkste man ter wereld, tevens zakenpartner van de overheid, de macht geven om toezicht te houden op de toezichthouders die zijn bedrijven moeten controleren. Het zou neerkomen op een potentieel enorm belangenconflict”, schreef The New York Times dit weekeinde. Musk heeft vaak betoogd dat hij regulering van de technologiesector vooral ziet als een belemmering van innovatie.
Openlijke inmenging
Ook Zuckerberg is geen liefhebber van regulering door de overheid. Maar hij hoedt zich nu voor openlijke inmenging in de campagne, omdat zijn bedrijf bij eerdere verkiezingen mikpunt van harde politieke kritiek is geweest – van beide partijen – en dat heeft littekens nagelaten. Bij de verkiezingen van 2016, die Trump won, kwam Facebook onder vuur te liggen, omdat het een Russische desinformatie-campagne niet had verhinderd. Bij de verkiezingen van 2020 (die Biden won) en daarna, bleek hoe Trump onder meer op Facebook zijn leugen had kunnen verspreiden dat hij eigenlijk gewonnen had en dat de stembusstrijd ‘gestolen’ was. Tegelijk bleven Republikeinen Meta, en andere technologiebedrijven in Silicon Valley, ervan beschuldigen de Democraten te bevoordelen en Republikeinse en andere rechtse berichten te ‘censureren’.
Zuckerberg kondigde meteen na de bestorming van het Capitool door Trump-aanhangers, op 6 januari 2021, aan dat hij voortaan minder politieke inhoud op Facebook en Instagram wilde zien. Maar omdat de beschuldigingen van Republikeinen aanhielden dat Meta en Zuckerberg onder één hoedje speelden met de regering-Biden en de Democraten, ging Zuckerberg deze zomer nog een stap verder.
In een brief aan de Republikeinse voorzitter van de commissie van Justitie van het Huis van Afgevaardigden benadrukte Zuckerberg nog eens dat Meta, en ook hij persoonlijk, zich niet meer met politiek inlaten. Zo zou de liefdadigheidsorganisatie van Zuckerberg en zijn vrouw voortaan geen geld meer geven aan initiatieven om in achtergebleven gebieden de toegang tot stembureaus te verbeteren – volgens Republikeinen een verkapte steun aan de Democraten. „Mijn doel is om neutraal te zijn en op en enkele manier een (politieke) rol te spelen – of zelfs maar de indruk te wekken dat ik die speel”, schreef hij aan het slot van zijn brief. Waarbij hij in het midden liet of zo’n stellingname van de baas van een groot mediabedrijf niet óók een rol in de politiek speelt.
Voormalig One Direction-zanger Liam Payne had ten tijde van zijn dood meerdere soorten harddrugs in zijn lichaam. Dat blijkt uit een gedeeltelijke autopsie die afgelopen dagen is verricht, melden persbureau AP en ABC Newsdinsdag. Payne stierf vorige week door een val van het balkon van zijn hotelkamer in Buenos Aires. Het is niet bekend of hij gevallen of gesprongen is.
De op 31-jarige leeftijd overleden popster had onder meer ‘roze cocaïne’ in zijn bloed. Dat is doorgaans een mix van methamfetamine, ketamine en mdma. Ook zou de zanger cocaïne, benzodiazepines en crack hebben gebruikt. In zijn hotelkamer werden een zelf vervaardigde drugspijp en meerdere soorten drugs aangetroffen. Ook zouden er flink wat voorwerpen in de kamer beschadigd zijn.
Hulpdiensten gebeld
Of Payne ook alcohol had genuttigd, wordt niet gemeld door ABC News. De zanger worstelde eerder met een drankverslaving en medewerkers van het hotel hadden de politie gebeld om iemand „met spoed” naar Payne’s hotelkamer te sturen omdat daar iemand „onder invloed van drugs en alcohol” was. Toen de hulpdiensten zeven minuten later arriveerden, was Payne al overleden.
Lees ook
De tol van de roem was hoog voor Liam Payne
Volgens ABC News blijft het stoffelijk overschot van Payne in Argentinië tot de autopsie volledig is afgerond. Dat duurt vermoedelijk nog enkele weken.
Payne deed in 2010 mee aan de Britse versie van talentenprogramma X-Factor. Hoewel hij sneuvelde in de tweede ronde werd hij gevraagd om samen met Harry Styles, Niall Horan, Zayn Malik en Louis Tomlinson de popgroep One Direction te vormen. Jarenlang was dit de populairste boyband ter wereld. In 2015 kondigde de band een pauze aan, waarin de leden zich konden focussen op solocarrières.
Praten over zelfdoding kan gratis, anoniem en 24/7 bij de landelijke hulplijn 113 Zelfmoordpreventie. Telefoon: 0800-0113. Of chat op www.113.nl.