Kou, ontberingen, gevaar: het liefst staat Bernice Notenboom op ski’s met nog duizenden kilometers te gaan op de Noordpool. Nu die aan het smelten is, laat de poolreiziger zien wat de gevolgen daarvan zijn. Pieter van der Wielen praat met haar over skiën over poolvlaktes met een slee van 80 kilo achter je aan, klauteren over ijsschotsen en noodgedwongen door het ijskoude water zwemmen waar vroeger poolijs lag (‘het heeft iets meditatiefs’). Over waarom het een probleem is dat ‘de airconditioning’ van de wereld verdwijnt. En dat één van de lichtpunten- als het gaat om duurzaamheid- zich ergens in de woestijn bevindt, onder het bewind van een dictator.
Heeft u vragen, suggesties of ideeën over onze journalistiek? Mail dan naar onze ombudsman via [email protected].
„De boeren staan vol in de schijnwerpers – in politiek en maatschappij het gesprek van de dag. Juist dan voelt het dagelijks leven op het erf soms oorverdovend stil – het verlangen naar de liefde misschien groter dan ooit.” Zo opende presentatrice Yvon Jaspers zondag het nieuwe seizoen van Boer Zoekt Vrouw (NPO 2). Een wankel bruggetje. Wat heeft de boerenopstand te maken met eenzaamheid op het platteland? Smacht de boer, na een lange dag afval dumpen en brand stichten op de snelweg, naar twee zachte armen om zich heen? Wordt het verlangen naar een vrouw hem zo machtig dat hij met zijn tractor het provinciehuis ramt?
Het koppelprogramma stelde zes moeilijk plaatsbare workaholics aan ons voor. Vier waren gescheiden en wilde graag een nieuwe vrouw. Begrijpelijk. Leuke mannen, gaat zeker lukken. Meer intrigerend zijn de twee die nog nooit een partner hebben gehad. Zoals de Groningse koeienboer Jan. Hij was netjes op zichzelf, droeg een feestelijke bolletjesblouse en hield van bolletjesvla. „Je ruikt lekker, je doet er alles aan”, oordeelde Jaspers. Dat was het probleem niet. En wat te denken van de Brabantse Deedry, een jonge vrouw die in haar eentje een crèche voor honderd paarden bestiert? We zien prachtige beelden: een groepje rennende paarden, een drie dagen oud veulen voor het eerst in de wei. Op zo’n idyllische ranch wil iedereen wel wonen. Dus wat is er aan de hand met Deedry?
Boer Zoekt Vrouw (BZV) is niet meer wat het geweest is. De tijd dat het koppelprogramma op zijn klompen 4 miljoen kijkers haalde, is voorbij. Dat is niet raar, BZV bestaat al twintig jaar, het is eerder bijzonder dat het succes zo lang zo groot bleef. Het programma heeft stevige concurrentie gekregen van het populaire B&B Vol Liefde op RTL4. Niet dat ze tegelijkertijd worden uitgezonden, maar nu er een vergelijkbaar programma is, lijkt BZV ineens zo saai en serieus. De kandidaten zijn gewoner, minder gevarieerd, de montage is trager. De kans dat we het komende seizoen verrast gaan worden, lijkt klein.
Het tv-programma werd trouwens ingeleid door twee opmerkelijke, tegengestelde aanhaakreclames. Die van Lidl appelleerde aan nationalistische gevoelens door te benadrukken dat de supermarkt louter „Hollandse” aardappelen verkoopt. Die van Varkens in Nood haalde de boerenidylle onderuit door te wijzen op de illegale praktijk om de krulstaarten van biggetjes eraf te schroeien. In de lijst van „krulstaartvriendelijke” supermarkten bungelt Lidl onderaan.
Uitgangspunt uit zicht
In Ondergrondse Sporen (zaterdag, NPO2) reizen Martijn Blekendaal en Finbarr Wilbrink langs de Underground Railway, het 19de-eeuwse Amerikaanse netwerk dat gevluchte slaafgemaakten hielp om naar het Noorden te ontkomen. Het doel van het programma’s is om te kijken hoe de slavernij doorwerkt in de huidige tijd.
Deze aflevering gingen ze van New Orleans (Louisiana) naar Clarksville (Mississippi) en het onderwerp was religie. Religie kan onderdrukkend zijn maar biedt ook hoop en troost. Abortus werd behandeld, enkele doula’s spraken van de nieuwe slavernij: het verbod op abortus treft zwarte vrouwen extra hard. Om te laten zien dat religie ook kracht kan geven, zagen we een hoodoo-bijeenkomst en een blueszanger die dankzij het geloof over een beroerte heen kwam.
Mooie reportages, Ik wilde het allemaal graag zien, maar het uitgangspunt raakte wel erg ver uit beeld. Eigenlijk werd niet één keer een duidelijk verband met de Underground Railroad gelegd, of überhaupt iets verteld over hoe het netwerk in Louisiana en Mississippi fungeerde. Terwijl die verbanden wel voor het oprapen lagen. De rol van de kerken in de slavernij, en in het verzet ertegen, had er bijvoorbeeld best in gekund. Er is weinig in de VS wat niet raakt aan het slavernijverleden. Maar leg het even uit.
Als de landbouwsector geen belasting gaat betalen over zijn uitstoot van broeikasgassen, haalt de EU haar klimaatdoelstellingen waarschijnlijk niet. Dat zegt Ottmar Edenhofer, de top-klimaateconoom van de EU, maandag in de Britse zakenkrant Financial Times.
Edenhofer is directeur van het European Scientific Advisory Board on Climate Change, het wetenschappelijk orgaan dat de Europese Unie adviseert over klimaatbeleid. De EU heeft in het Parijsakkoord afgesproken om tegen 2050 klimaatneutraal te zijn; begin dit jaar voegde de Europese Commissie daaraan het doel toe dat de uitstoot van broeikasgassen in de EU in 2040 met 90 procent moet zijn afgenomen ten opzichte van 1990.
Lees ook
Minder uitstoot betekent ook: een ander landbouw- en voedselsysteem
Op dit moment is de uitstoot van broeikasgassen in de EU al 31 procent lager dan in 1990. De landbouwsector is echter een achterblijver: daar daalde de uitstoot sinds 1990 slechts met 21 procent. En de afgelopen vijftien jaar bleef die uitstoot zelfs vrijwel gelijk, aldus Edenhofer in de FT, terwijl andere industrieën hun uitstoot in die tijd wél hebben teruggebracht. Ruim twee derde van de CO2-uitstoot in de landbouw is afkomstig van de veeteelt.
Geen harde eisen voor de landbouw
Het maakt dat de landbouwsector in 2040 naar verwachting de grootste bron van broeikasgassen van de hele EU zal zijn. Strengere maatregelen om uitstootreductie af te dwingen, bleven onder druk van boerenprotesten in heel Europa tot nu toe echter uit. Tegelijkertijd met de doelstelling van 90 procent minder broeikasgassen in 2040, maakte de EU in februari ook bekend af te zien van harde reductie-eisen voor de landbouwsector. Als de landbouw daarnaast ook geen belasting hoeft te betalen over zijn uitstoot, is het „bijna onmogelijk” dat de EU zijn 2040-doelstelling haalt, zegt Edenhofer.
Zijn boodschap sluit aan bij de oproep die de Deense klimaatminister Lars Aagaard in november deed voor een Europese CO2-belasting voor de landbouw. Als eerste Europese land is Denemarken van plan om een CO2-belasting voor boeren in te voeren. Vanaf 2030 betalen agrariërs daar omgerekend netto 16 euro per ton CO2-uitstoot.
Liveblog economieblog
‘Meerderheid huiseigenaren is bereid kleiner te wonen’
De Iraanse Revolutionaire Garde heeft alle medewerkers opgelegd om het gebruik van alle communicatieapparatuur te stoppen. Dat melden twee hooggeplaatste officieren van Iran tegen persbureau Reuters. Het bevel is een reactie op de ontploffing van duizenden piepers en walkietalkies van Hezbollah in Libanon, een actie waar Israël naar alle waarschijnlijkheid achter zit.
Bij de ontploffing van apparaten in Libanon kwamen 39 mensen om het leven en raakten meer dan 3.000 mensen gewoond. De Revolutionaire Garde, die losstaat van het Iraanse leger en rechtstreeks onder ayatollah Ali Khamenei valt, voert een grootschalige operatie in gang om alle apparaten te inspecteren – niet alleen communicatieapparatuur. De Revolutionaire Garde maakt zich met name zorgen om nucleaire en raketfaciliteiten, die zich met name ondergronds bevinden.
Het is onduidelijk hoe de Garde, bestaande uit 190.000 personen, nu kan communiceren. Volgens een van de twee Iraanse functionarissen beschikken ze over versleutelde communicatieapparaten, waaronder portofoons, die ofwel in eigen land zouden zijn ontwikkeld of via buitenlandse leveranciers. Vanwege westerse sancties op Teheran vanwege de ontwikkeling van kernwapens heeft Iran eigen radiotransmissies ontwikkeld. Iraanse strijdkrachten zouden al zo’n twintig jaar geen piepers meer gebruiken.
Een van de bronnen zegt ook dat er zorgen zijn over mogelijke infiltratie van de Garde door Israëlische spionnen. Onderzoeken zouden zijn begonnen om binnen- en buitenlandse bankrekeningen van medewerkers te onderzoeken, net als de reisgeschiedenis van hen en hun families.
Het is onduidelijk hoe Irans troepen, bestaande uit 190.000 personen, nu kunnen communiceren. Foto Abedin Taherkenareh/EPA)
