Het nut van de poppenkast is symbolische eenheid

‘Ik weet dat het niet makkelijk is om van [de Britse inlichtingendienst] MI5 naar mijn afdeling verbannen te worden”, zegt de glorieus vulgaire en misantropische meesterspion Jackson Lamb (een heerlijke rol van Gary Oldman) tegen zijn team van mislukte geheim agenten. „Maar daar hebben jullie het zelf naar gemaakt. Alleen prutsers worden naar Slough House gestuurd. En ik moet eerlijk zijn: samenwerken met jullie is het dieptepunt geweest van een teleurstellende carrière.”

Met zijn combinatie van sardonische komedie en meeslepende spionagethriller is de serie Slow Horses (Apple TV+) na vier seizoenen uitgegroeid een grote hit bij publiek en critici. De Slow Horses uit de titel zijn mislukte MI5-agenten die worden verbannen naar het ‘administratieve kerkhof’ genaamd Slough House (hun naam is een woordspeling op het gebouw waar ze werken) omdat ze een missie hebben verprutst, aan lagerwal zijn geraakt, of simpelweg onuitstaanbaar zijn. Daar doet deze groep buitenbeentjes saaie administratieve taken, terwijl ze afgeblaft worden door hun baas Lamb.

Het hart van de serie vormt de fantastische vertolking van Lamb door Oldman. Het is niet de eerste keer dat hij in de huid kruipt van een spion. Zo speelde hij in 2011 de zwijgzame superspion George Smiley in een stijlvolle adaptatie van John Le Carré’s Tinker Tailor Soldier Spy. Maar Lamb lijkt in veel opzichten de tegenpool van Smiley. Zijn lange, ongewassen haar hangt in slierten langs zijn gezicht. Er zitten gaten in zijn sokken. Hij rookt, drinkt, en leeft op Chinese en Indiase afhaalmaaltijden, die hij op groteske wijze naar binnen werkt. Hij laat geregeld harde scheten, waarvan hij soms wakker schiet.

In tegenstelling tot wat het lijkt, is Lamb een uiterst capabele spion die de indruk wekt dat hij alles al eens heeft gemaakt. Zijn grofheid maskeert een getroebleerd verleden dat nooit wordt uitgediept in de serie – hij blijft een enigma.

Slow Horses is gebaseerd op de Slough House-spionagereeks van schrijver Mick Herron. Hij zei dat Lamb „een Smiley, een soort held moet zijn geweest op een bepaald punt in zijn leven, maar dat hij dat allemaal doorzien heeft en ertegen gereageerd heeft om te worden wie hij is. Hij is niet echt een tegenpool. Hij is gewoon via de andere kant gekomen”.

Afdankertjes

Lamb vindt zijn team van buitenbeentjes maar een stelletje idioten, en dat laat hij ook voortdurend merken door ze ‘afdankertjes’ te noemen. Maar de Slow Horses bleken vanaf seizoen één tot veel meer in staat dan de denigrerende opmerkingen van hun baas doen vermoeden. In de afgelopen drie seizoenen hebben ze het met succes opgenomen tegen extreem-rechtse terroristen, zwaar bewapende privémilities, Russische slapende cellen, en zelfs enkele malafide tegenhangers bij MI5. Hoewel er enkele spectaculaire scènes in voorkomen, draait de serie meer om interessante personages en plot.

In het nieuwe, vierde seizoen worden de Slow Horses wakker geschud door een autobom in een winkelcentrum die tot ontploffing wordt gebracht door een terrorist wiens paspoort suggereert dat hij een oude MI5-identiteit gebruikt. Tegelijkertijd lijkt Slow Horse River Cartwright met een jachtgeweer te worden doodgeschoten door zijn dementerende grootvader, de voormalige leider van MI5, David Cartwright (Jonathan Pryce). Die losstaande incidenten blijken uiteraard nauw met elkaar verbonden te zijn. De verhaallijn bevat ontroerende scènes tussen kleinzoon Cartwright en zijn dementerende grootvader, en een intrigerende trip naar het Franse platteland op zoek naar een huurmoordenaar.

Gelaagd

Wat Slow Horses zo goed maakt is dat de serie de juiste balans weet te vinden tussen de komische interacties tussen Lamb en zijn afdankertjes in Slough House, de verbluffende plotwendingen, en een gelaagd drama met complexe personages. Voor Mick Herron, de schrijver van de Slough House-reeks, is spionage slechts de katalysator voor karakterontwikkeling en plot. Hij heeft een scherp oog voor de karakters en de zwakheden van mensen. Zijn personages zijn allemaal beschadigd door hun leven als spion. En de vraag of ze ooit kunnen terugkeren in de maatschappij hangt boven de serie. Daarmee blaast Slow Horses nieuw leven in het enigszins sleets geraakte spionagegenre.

Toch werd de serie eerst over het hoofd gezien omdat hij op een minder populaire streamingdienst (Apple TV+) te zien was. Maar dankzij het uitstekende schrijfwerk, de uitmuntende cast van Britse topacteurs, en het onverminderd hoge niveau van elk seizoen, groeide de populariteit. Zonder veel media-aandacht, en vooral dankzij mond-tot-mondreclame van een groeiende schare fans. Maar na een stortvloed aan Emmy-nominaties, waarvan er één werd verzilverd (voor beste schrijfwerk), is er geen ontkomen meer aan: Slow Horses is een van de beste series van dit moment.

Daar zijn ze ook van doordrongen bij het Royal United Services Institute, een denktank op het gebied van defensie en veiligheid met een sjiek hoofdkantoor in Londen. In een commentaar op de website vraagt senior fellow Philip Shetler-Jones zich af wat Slow Horses kan vertellen over het moderne Verenigd Koninkrijk. „John Le Carré schreef dat de geheime dienst de uitdrukking is van de psyche van een land”, schrijft hij. „Het thema van verraad dat het grootste deel van Le Carré’s werk bezielde, weerspiegelde de zelftwijfel van een natie die zich [tijdens de Koude Oorlog] had neergelegd bij haar neergang. Slow Horses weerspiegelt de hedendaagse Britse psyche via zijn gebrekkige maar onversaagde spionnen en hun strijd tegen cynisme, bureaucratie en verval.”

Delen

Mail de redactie