Het iconische nieuwsprogramma ‘60 Minutes’ staat onder grote druk

‘Als je ooit hard hebt gewerkt voor een baas omdat je hem bewonderde, dan begrijp je waarvan we hier hebben genoten.” Met die woorden nam Scot Pelley, presentator van het iconische Amerikaanse nieuwsprogramma, zondagavond afscheid van zijn baas, uitvoerend producent Bill Owens. „Bill nam dinsdag ontslag. Dat was zwaar voor hem en voor ons. Maar hij deed het voor ons en voor u. Verhalen die we 57 jaar lang hebben nagejaagd, zijn vaak controversieel. (…) Bill zorgde dat ze eerlijk en evenwichtig waren.”

Owens kondigde vorige week zijn vertrek aan ten overstaan van een verbijsterde redactie. Hij was pas de derde uitvoerend producent in de 57-jarige historie van 60 Minutes, dat dankzij sterke reportages en onderzoeksjournalistiek is uitgegroeid tot een instituut. Owens was 37 jaar in dienst van CBS News, en stond 6 jaar aan het roer van 60 Minutes. Maar zijn journalistieke onafhankelijkheid moest het de laatste maanden afleggen tegen politieke en zakelijke druk. „Het is duidelijk dat ik het probleem ben geworden”, zei hij. „Het bedrijf is klaar met mij.”

In een afscheidsmemo, die in handen viel van The New York Times, schreef Owens dat zijn vertrek te wijten is aan het feit dat hij steeds minder goed in staat was „onafhankelijke besluiten te nemen op basis van wat goed is voor 60 Minutes, goed voor het publiek. De afgelopen maanden is duidelijk geworden dat ik het programma niet meer mag leiden zoals ik dat altijd heb gedaan. Dus, na de show en waar we voor staan vanuit elke hoek en met alles wat ik kon te hebben verdedigd, stap ik nu opzij zodat de show verder kan.”

Tijdens zijn emotionele afscheid vertelde Owens over zijn verzet tegen de sluipende controle die moederbedrijf Paramount via de zender CBS probeert uit te oefenen op de show. Shari Redstone, de belangrijkste aandeelhouder van Paramount, wordt door velen gezien als de drijvende kracht. Want ze heeft de goedkeuring nodig van president Trump om Paramount te verkopen aan Skydance, een mediabedrijf dat wordt gerund door de zoon van techmiljardair en Trump-aanhanger Larry Ellison. Maar Trump heeft CBS aangeklaagd omdat 60 Minutes een interview met zijn rivaal Kamala Harris in haar voordeel zou hebben bewerkt. Hoewel de juridische grond zwak is, stuurt het bedrijf aan op een schikking.

In januari klaagde Redstone bij leidinggevenden van CBS over een uitzending van 60 Minutes over de oorlog tussen Israël en Hamas. In reactie stelde CBS Susan Zirinsky, voormalig directeur van CBS News, aan als een soort ‘hoofdredacteur’ die toezicht moest houden op de ‘journalistieke standaarden’ van de redactie. Owens zag dit als een eerste stap op een gevaarlijk „hellend vlak”, in de richting van het controleren van gevoelige 60 Minutes-programma’s voordat ze worden uitgezonden. Hij verzette zich tegen deze inbreuk op de journalistieke onafhankelijkheid.

60 Minutes is in zijn lange historie eerder in botsing gekomen met de belangen van zijn eigenaren. In 1995 dwong CBS de het programma een reportage over hoe tabaksgigant Brown & Williamson gezondheidsrisico’s had verzwegen niet uit te zenden. Sommige CBS-bestuurders hadden er belang bij om juridische problemen met het bedrijf te vermijden. Uiteindelijk ging The Wall Street Journal er met de onthulling vandoor. En de afgelopen jaren werd het programma ervan beschuldigd boeken en films te promoten die worden uitgegeven door zusterbedrijven van mediaconglomeraat Viacom (Paramount).

Doorgaan

Desondanks vinden medewerkers van het programma de huidige druk ernstiger. Ze maken zich zorgen over de journalistieke onafhankelijkheid van 60 Minutes nadat Owens eruit is gewerkt voor het verdedigen ervan. In zijn afscheidsmemo probeerde hij in elk geval de moed erin te houden. Hij schreef dat 60 Minutes verslag zal blijven doen van de regering, zoals het elke toekomstige regering zal verslaan. „Dit programma is te belangrijk voor het land, het moet doorgaan, alleen niet met mij als uitvoerend producent.”

Tanya Simon zal, in elk geval tijdelijk, het stokje van Owens overnemen en wordt ook gezien als een belangrijke kandidaat om hem definitief te vervangen. Ze is de dochter van de geliefde 60 Minutes-correspondent Bob Simon, werkt sinds 1996 bij CBS News, en werd in 2019 benoemd tot hoofdredacteur van het programma. Als ze inderdaad Owens opvolger wordt, dan zou ze de eerste vrouw zijn die het programma leidt.