Dilemma
Verliefdheid op de werkvloer komt vaak voor. Je brengt nu eenmaal veel tijd door met collega’s, die je daardoor beter leert kennen. Maar wat als de vonk bij de werkborrel overslaat en jullie een verhouding krijgen? Moet je de relatie melden bij je baas?
Verzwijgen
Stiekem zoenen in de gang, een subtiele aanraking in de kantine: een verhouding met een collega maakt je dagelijkse gang naar kantoor een stuk spannender. In Nederland waren er in 2012 150.000 werkkoppels, aldus statistiekbureau het CBS. Hoewel sindsdien geen cijfers meer zijn gepubliceerd, is er geen reden om aan te nemen dat dit aantal erg is veranderd.
Een relatie hebben met je collega is dan ook toegestaan. Je werkgever kan immers niet voor jou bepalen op wie jij verliefd wordt, en dus is er geen wettelijk verbod, zegt arbeidsjurist Marlies Vegter. „Het is in de eerste plaats aan jouzelf om in te schatten of je werkzaamheden onder de relatie lijden.”
Ook zijn er redenen genoeg om je verhouding te verzwijgen, zegt een 36-jarige vrouwelijke docent op een middelbare school. Ze kreeg een affaire met een collega. „Omdat hij thuis een vrouw en kinderen had, vertelden we het aan niemand.” Niet dat het haar collega’s niet opviel dat ze elkaar vaak opzochten. Nadat een van haar collega’s er melding van had gemaakt en de rector hen los van elkaar op gesprek riep, besloten ze gezamenlijk te stoppen met de affaire.
Later had de docent nog een kortstondige relatie met een andere collega, die ze eveneens verzweeg. „Ik dacht mijn lesje wel te hebben geleerd, maar begon toch weer een relatie op het werk”, lacht ze. Omdat het een prille verhouding was, vond ze het niet nodig om meteen naar haar baas te stappen. „Ik zou eerst afwachten tot je weet of het serieus wordt.”
Opbiechten
Hoe leuk de liefde ook is, met een verhouding op de werkvloer neem je een groot risico. Al is het maar omdat relaties kunnen sneuvelen. Kun je iemand die je in de kroeg ontmoette daarna gemakkelijk ontwijken, bij collega’s gaat dat lastiger. In een gesprek met de baas kunnen de consequenties van de relatie voor het werk worden besproken.
Want de baas mag dan niet over je partnerkeuze gaan, hij waakt wel over de sfeer op de werkvloer. En als jij en je – inmiddels ex-partner – elkaar niet meer kunnen uitstaan, ontstaat er een probleem.
Daarnaast ligt een belangenconflict door een affaire op de werkvloer altijd op de loer. Bijvoorbeeld als er een hiërarchische werkverhouding bestaat. Misschien dat jij en je leidinggevende relatie vinden dat jullie de grenzen goed bewaken en er geen bevoordeling plaatsvindt, collega’s zullen altijd een mening hebben over jullie gedrag.
Om voor iedereen binnen het bedrijf duidelijk te maken wat de consequenties kunnen zijn van een privérelatie op het werk, stellen de laatste jaren meer bedrijven een gedragscode op. Spoorbedrijf ProRail benadrukt daarin bijvoorbeeld te willen dat een werknemer zich meldt bij een relatie met een ondergeschikte, of waarin enige vorm van afhankelijkheid bestaat. Woordvoerder Aldert Baas wijst daarbij ook op de vele externe partijen waarmee het bedrijf zaken doet: „ProRail-medewerkers die in contact staan met of relaties hebben met medewerkers van marktpartijen, zoals bij aanbestedingen, dienen dit te melden.” Ook meerdere Nederlandse universiteiten hebben zulke voorschriften opgesteld, waarin ze onder meer een meldplicht voor privérelaties met een student hebben opgenomen.
Volgens jurist Vegter is het aantal Nederlandse bedrijven dat een gedragscode heeft voor relaties op het werk nog beperkt, maar heeft zoiets wel nut. Aan de hand van de code kunnen werkgevers consequenties verbinden aan hun werkvloerrelaties, die ook juridisch stand houden. „Vaak komt dat neer op overplaatsing naar een andere afdeling. Dat zou eigenlijk om de leidinggevende moeten gaan, maar in de praktijk is het vaak de ondergeschikte die een andere functie krijgt.”
In het uiterste geval kan een relatie op het werk leiden tot ontslag, omdat er geen andere functie was of er een verstoorde werkverhouding is ontstaan. Bij de 36-jarige middelbare-schooldocent kwam het niet zo ver: „Toen de relaties stopten, was het even erg ongemakkelijk, maar inmiddels kan ik weer goed met beide mannen overweg.”
Dus
Misschien wil je er in de eerste wolk van verliefdheid nog niet over nadenken, toch zul je een verhouding met een collega ook rationeel moeten bekijken. Wat zijn de consequenties, en liggen er integriteitskwesties op de loer? Je baas kun je inlichten over de relatie zodra de gevoelens serieus worden. Beter zo dan dat hij/zij er via roddelende collega’s achter moet komen. Verliefdheid houd je immers niet tegen, toch?
