Hebben de stemlokalen straks genoeg vrijwilligers voor de Tweede Kamerverkiezingen?

Posted on July 24, 2023 by admin

N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.

Tweede Kamerverkiezingen 2023 Met in het achterhoofd de wanordelijkheid van tijdens de Provinciale Statenverkiezingen, verwacht de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) dat vrijwilligers voor de stembureaus massaal afhaken.

Jos Verlaan

24 juli 2023 om 15:55

Leestijd 2 minuten

Stembureau in het Amsterdamse Concertgebouw voor de Tweede Kamerverkiezingen in 2021. — **Stembureau in het Amsterdamse Concertgebouw** voor de Tweede Kamerverkiezingen in 2021. Foto Ramon van Flymen / ANP

Zorgen alom. Over de digitale controle op de geldigheid van stembiljetten. Over een mogelijk tekort aan vrijwilligers voor de stembureaus, waarvoor de werving nog moet beginnen. En dan is daar ook nog de angst voor te lange wachtrijen voor de stemhokjes, waardoor het in november bij de Tweede Kamerverkiezingen weer niet lukt alle stemmen op dezelfde dag geteld te krijgen.

De Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) waarschuwt daarom voor de grootschalige uitval van vrijwilligers, die na de chaos bij de Provinciale Statenverkiezingen de brui eraan zouden geven en niet meer komen opdraven.

In enkele maanden tijd wordt een nieuwe lichting kandidaten gezocht.

Bij de verkiezingen in maart liet speciaal ontwikkelde software, waarmee op stembureaus de geldigheid van stembiljetten gecontroleerd kon worden, het afweten. Voorzitters van de stembureaus konden met een speciale verkiezingsapp en een QR-code op het stembiljet zien of die al eerder was gebruikt of om andere reden ongeldig was. Zeventien gemeenten – waaronder Amsterdam, Den Haag en Utrecht – deden mee aan die proef, samen goed voor een derde van het aantal kiezers.

Maar dat ging door een technische storing in de landelijke software, gekoppeld aan die QR-code, vaak mis. Waardoor die dubbel gelezen werd, het stembiljet dus ongeldig leek en de kiezer het stemhokje niet in mocht, met lange rijen wachtenden tot gevolg. Volgens Nathan Ducastel, VNG-directeur Realisatie, wordt de aangepaste software de komende maanden getest en de verwachting is dat die te gebruiken is voor de Kamerverkiezingen in november. De achttien steden die in maart gebruikmaakten van die stembureau-app, doen nu ook weer mee.

Lees ook dit artikel: Een tekort aan stembiljetten, uitgeputte stemmentellers en andere onregelmatigheden

’s Nachts werken

Ook de grootte van de stembiljetten kan, net als in maart, tot verwarring en vertraging bij het tellen leiden. In 2021 deed een recordaantal van 37 partijen mee aan de verkiezingen. Met als gevolg driedubbel opgevouwen biljetten die na afloop uitgevlooid moesten worden, op zoek naar het met een rood potlood ingevulde vakje. Dit had langdurige telprocedures tot gevolg en vermoeide tellers die tot diep in de nacht moesten doorwerken. In Delft werd het werk ’s nachts zelfs gestaakt, omdat de vrijwilligers te moe werden.

Bij de Tweede Kamerverkiezingen in 2021 waren er zo’n tienduizend stembureaus. In totaal zijn in november tussen de veertig- en vijftigduizend vrijwilligers nodig om die allemaal te bemensen, is de inschatting op het ministerie van Binnenlandse Zaken. Met in het achterhoofd wat bij de Statenverkiezingen allemaal misging, verwacht de VNG dat de vrijwilligers van toen nu massaal afhaken.

Het is de vraag of tijdig voldoende nieuwe vrijwilligers gevonden worden, ook al omdat de vergoedingen niet royaal zijn, variërend per gemeente tussen de 90 en 180 euro. Toch denkt de gemeente Den Haag er voldoende te kunnen werven. Daar zijn voor de 270 stembureaus in de stad volgens een woordvoerder zo’n drieduizend vrijwilligers nodig. De werving begint in oktober.

Den Haag wil dan een proef, waarbij jongeren een stembureau ‘adopteren’, verder uitbreiden. „Dat kunnen jongeren zijn die elkaar kennen van de sportschool of de mbo-opleiding in de buurt. Zij krijgen dan de training en leggen een examen af en zijn vervolgens verantwoordelijk voor hun eigen stembureau.”

Volgens de woordvoerder gaat het, ondanks de korte tijd, lukken voldoende vrijwilligers aan te trekken. „Ook al omdat het eigen ambtenaren makkelijk wordt gemaakt om als vrijwilliger in te springen. Daar hoeven ze geen vrije dag voor op te nemen.”

Kleinere biljetten

De Kiesraad heeft na de Statenverkiezingen van afgelopen maart een aantal aanbevelingen gedaan om het werk op de stembureaus te vergemakkelijken. Zo moeten stembiljetten kleiner en handzamer gemaakt worden. Dat moet het tellen makkelijker maken en op termijn digitale verwerking mogelijk maken.

De Kiesraad wil ook het nachtelijk doorwerken beperken. Als fouten aan het licht komen, moet het mogelijk worden voor hertelling een dag later een ploeg uitgeruste vrijwilligers in te zetten. Daarnaast moet worden bekeken of de vergoeding voor vrijwilligers belastingvrij kan worden gemaakt of zelfs verhoogd.

De kans is klein dat voor de komende verkiezingen iets met die aanbevelingen gebeurt. Naar de mogelijkheid om ’s nachts het (her)tellen op te schorten, wordt gekeken, aldus een woordvoerder van het ministerie van Binnenlandse Zaken. Kleinere stembiljetten invoeren, is volgens haar nog niet mogelijk. Dat lukt pas op kleine schaal bij de verkiezingen voor het Europees Parlement in 2024. En over betere of belastingvrije betaling van de vrijwilligers, gaat het ministerie niet. Dat moeten gemeenten zelf regelen.

Lees ook dit artikel: Kwaliteitseisen voor rode potloden en een kleiner stembiljet: het verkiezingsproces moet beter, stelt de Kiesraad

Raad van State: Pas wetsvoorstel aan

Het wetsvoorstel om mensen met een verstandelijke beperking of dementie in het stemhokje te helpen, moet worden aangepast, meldt het ANP. Met de wet kan worden geëxperimenteerd met het geven van bijstand aan mensen met een beperking, maar er zitten nog te veel losse eindjes aan, vindt de Raad van State.

Mensen met een lichamelijke beperking mogen nu al worden bijgestaan. Het kabinet wil dit uitbreiden naar kiezers met een verstandelijke beperking, dementie of laaggeletterdheid. Stembureauleden kunnen die beperkingen niet objectief vaststellen. Daarom worden in het experiment kiezers geholpen die dat willen. Teneinde tegen ongewenste beïnvloeding een waarborg in te bouwen.

De Raad adviseert vast te leggen dat alleen getrainde stembureauleden mogen ondersteunen. En om het lokaal zo in te richten dat „het stemgeheim zoveel mogelijk te borgen”.

Robin van Persie bezweert eerste minicrisis in Friesland met winst en dominant spel tegen FC Groningen

admin
September 22, 2024
0

Meer ervaren coaches hadden Robin van Persie (41) al gewaarschuwd. Dat je er als hoofdtrainer „dag en nacht” mee bezig bent. „Ik zit nu wel op dat punt”, zegt de coach van sc Heerenveen, zondagmiddag in het Abe Lenstra Stadion, na een 2-1 zege op FC Groningen.

Toen hij onlangs op zijn vrije dag in de tuin bezig was, dacht hij plots aan middenvelder Simon Olsson. Over waar die in een wedstrijd ‘hoger’ kon staan en waar in het veld hij in de duels moest komen. Twee dagen voor de wedstrijd tegen FC Groningen, zat Van Persie nog tot ’s avonds laat op de club met zijn technische staf, de opbouwpatronen en verdediging te analyseren. „Zo ben je er constant mee bezig.”

Vrijwel continu staat hij voor zijn dug-out, zondag in de ‘Derby van het Noorden’. In zijn coaching, oogt Van Persie rustig. Als de keeper van FC Groningen even verzorgd wordt, roept hij zijn spelers meteen bij zich. Hij neemt eerst Olsson apart en vervolgens aanvoerder Luuk Brouwers, voor enkele tactische aanwijzingen zoals de wijze van druk zetten.

Hij is actief langs de lijn, wijst veel. Zoals naar verdediger Oliver Braude, dat hij sneller de dieptepass moet geven. Heel even laat hij zijn schouders zakken als een van zijn middenvelders onnodig de bal verliest in een opbouw. En steekt na twintig minuten een duim omhoog naar doelman Mickey van der Hart, als die met een goede pass aan de basis staat van een nieuwe aanval.

Van Persie juicht zoals hij deed als hij scoorde – klassiek, met beide armen in de lucht. sc Heerenveen speelt in fases heerlijk aanvallend, met snelle, directe aanvallen. De mooiste is een steekpass van spelmaker Ilias Sebaoui op Brouwers, wiens inzet knap wordt gered door doelman Etienne Vaessen.

Grote nederlaag bij AZ

De ontlading is groot, zondag halverwege de middag in een opwindende derby. Na een snelle achterstand, wint sc Heerenveen door een schitterende volley van Jacob Trenskow (1-1) en een slimme wegdraai-actie van spits Ion Nicolaescu (2-1). Vreemd genoeg wordt Heerenveen onrustig in de slotfase, wanneer FC Groningen met negen man speelt na twee rode kaarten. Maar in het meest dominante optreden onder Van Persie sinds zijn start afgelopen zomer, komt de zege niet in gevaar.

Zo heeft Van Persie zijn eerste minicrisis in Friesland bezworen. Na de 9-1 nederlaag bij AZ vorig weekend, gevolgd door 2-0 verlies bij FC Twente dinsdag, stond er extra druk op het duel. Van Persie werkt aan een aanvallende speelwijze, met een verzorgde opbouw en veel druk naar voren. Maar in die laatste twee duels, werd hun opbouw steeds vastgezet, wat tot veel problemen leidde. En achterin werd veel ruimte weggegeven, waardoor grote kansen ontstonden.

Misschien opvallender dan de grote uitslag, was de ontspannen benadering van Van Persie na AZ-uit. „Juist in momenten als deze moet je sterk zijn en trots zijn op elkaar”, zei hij. „Dit is een hobbel, meer niet.” Hij zei volledig achter zijn speelwijze te blijven staan. „Wij gaan gewoon verder met de manier van werken en spelen, daarin gaan we ons verbeteren.”

Ongeacht of je wint of verliest, neem dat de volgende dag niet mee

Robin van Persie
trainer sc Heerenveen

Die aanpak leidde tot stevige kritiek. Willem van Hanegem sprak in zijn column in het AD over „veredeld jeugdvoetbal” en „een kleuterklas”. Dat sc Heerenveen zo werd weggespeeld „is naïef en daar hoef je dan ook niet trots op te zijn”. Analisten vonden dat Van Persie meer defensieve controle moest inbouwen. En de vraag was of sc Heerenveen wel de spelers heeft om het offensieve combinatievoetbal dat Van Persie voor ogen heeft, uit te voeren.

Daarover bestaat ook twijfel bij de mannen die nooit ver weg zijn als er iets speelt rond de club: oud-coach Foppe de Haan en oud-voorzitter Riemer van der Velde. Voor het seizoen, spraken zij met Van Persie, zondag staan ze kort voor het duel voor een interview bij sportzender ESPN.

Volgens De Haan „zitten er wel wat nuanceverschillen” in hoe zij tegen de speelwijze aankijken. „We hebben tegen hem gezegd: wat je wil is fantastisch, maar de vraag is of dat met deze spelers kan.”

Van der Velde vult aan: „Als je [oud-motorcoureur] Wil Hartog op een Solex zet, wint hij de TT van Assen ook niet. Je moet het goede materiaal hebben, daar kunnen we over discussiëren.”

Nauwelijks lange ballen

Het beste antwoord dat Heerenveen kan geven, is het sterke optreden tegen FC Groningen. Duidelijk wordt dat Van Persie aan een ploeg bouwt die vrijwel iedere situatie met verzorgd voetbal probeert op te lossen – waar onder zijn voorganger Kees van Wonderen behoudender werd gespeeld.

Captain Brouwers merkt op dat hun doelman bijna geen bal lang heeft gegeven tegen FC Groningen – ze proberen bijna altijd te combineren. Maar soms „overdrijven” ze het met korte, risicovolle combinaties, mede daarom ging het mis tegen AZ. Zondag probeerden ze daarom vaker een „stationnetje verder te zoeken”.

Eerder in de week zei Van Persie dat het erom gaat dat zijn spelers beter leren „herkennen waar de ruimte ligt” in de opbouw. De opties zijn: combineren door de as, via de flanken, over de as door de lucht of een diagonale bal. „Dat is ook gelijk het moeilijkste van voetbal, maar dat maakt het juist heel leuk”, zei hij dinsdag na de nederlaag bij FC Twente.

Het zijn de eerste ervaringen van een beginnende proftrainer. Wat opviel na de twee nederlagen, was de zelfverzekerde houding van Van Persie in zijn media-optredens, over zijn aanpak en speelwijze. Kende hij afgelopen week geen twijfel? „Nul”, zegt hij zondag. „Echt nul twijfel.”

sc Heerenveen-aanvoerder Luuk Brouwers (rechts) probeert FC Groningen-speler Stije Resink af te stoppen.

Als een team in een lastige fase zit, is het zaak om de „moraal en spirit omhoog te krijgen”, zegt Van Persie. Dat heeft hij bij Manchester United geleerd van coach Alex Ferguson, zegt hij. „Ongeacht of je wint of verliest, neem dat de volgende dag niet mee. Want dan begint alweer het proces richting de eerstvolgende wedstrijd. Dat hebben de jongens fantastisch gedaan. Ze hebben echt karakter getoond.”

Na de nederlagen deed Van Persie niks anders, zegt Brouwers. „Vanaf het begin heeft hij ook bijna geëist dat er, of we nu winnen of verliezen, eenzelfde sfeer hangt op de club. Dat we op dezelfde manier met elkaar omgaan, even positief zijn. Hij straalt dat uit, dat slaat over op de groep.”

Over zijn ploeg zegt Van Persie: „Ik vind ze bijzonder. Ik geloof echt in ze. Ik sta voor ze als het minder gaat.”

Vijf minuten na het eindsignaal, bedankt de harde kern de spelers – en vice versa. Dan klinkt opeens massaal ‘Oh Robin van Persie’, gezang uit zijn tijd als speler bij Manchester United. Van Persie draait zich om, en bedankt de fans.

Duitse exitpolls uit deelstaat Brandenburg zorgen voor opluchting bij sociaaldemocraten: nét AfD ingehaald

admin
September 22, 2024
0

In de Duitse deelstaat Brandenburg lijkt de sociaaldemocratische partij SPD de radicaal-rechtse partij Alternative für Deutschland (AfD) net voor te blijven. Dat blijkt uit de exitpolls nadat mensen zondag in de Oost-Duitse deelstaat naar de stembus zijn gegaan voor het regionale parlement.

Volgens Duitse media heeft de SPD, de partij van de Duitse bondskanselier Olaf Scholz, 31,5 procent van de stemmen behaald. AfD won volgens de laatste exitpolls net iets meer dan 29 procent van de kiezers voor zich. Door het eerdere succes van de radicaal-rechtse partij in andere deelstaten vreesde SPD voor verlies in Brandenburg.

Het is nog niet te bepalen welke de derde partij wordt in Brandenburg: zowel de CDU, de partij van oud-bondskanselier Angela Merkel, als de links-populistische nieuwkomer BSW heeft volgens de polls 12 procent van de stemmen gekregen. De BSW (Bündnis Sahra Wagenknecht) won in de deelstaten Thüringen en Saksen ook al veel stemmen.

Of De Groenen de kiesdrempel van 5 procent halen, is ook nog onzeker. Die partij zit daar volgens de exitpolls van zondagavond namelijk net iets onder. Die Linke, de partij waarvan BSW is afgesplitst, lukt dat vermoedelijk niet meer: die heeft iets meer dan 3 procent van de stemmen gekregen in Brandenburg.

Anti-migratie

De SPD is vanouds sterk in Brandenburg, maar de partij vreesde deze verkiezingen ingehaald te worden door AfD. Het succes voor de SPD moet een kleine opluchting zijn voor Scholz, wiens leiderschap de laatste tijd ook veel kritiek krijgt van zowel partijgenoten als van kiezers.

De regering-Scholz kwam vorige maand met een opvallende anti-migratiemaatregel, een belangrijk thema van AfD, om paspoortcontroles uit te voeren aan de Duitse buitengrenzen. Mogelijk was het de wens van SPD om met die recente ’tijdelijke’ actie invloed uit te oefenen op AfD-stemmers in Brandenburg.

Demi Vollering kijkt na zilver op de tijdrit uit naar WK-wegwedstrijd: ‘Misschien dat het dan een keertje lukt, die eerste plek’

admin
September 22, 2024
0

Even, heel even, was daar de herinnering aan die eerdere pijnlijke nederlaag dit seizoen. „Het is geen vier seconden hè”, verwees Demi Vollering naar het minieme verschil waarmee ze half augustus bovenop Alpe d’Huez de Tourzege moest laten aan de Poolse Kasia Niewiadoma. Nu was ze bij het WK tijdrijden in Zürich na een spannende strijd zestien seconden langzamer dan de Australische specialist Grace Brown. Geen wereldkampioen, maar zilver. Natuurlijk was dat ook „even pijnlijk”, zei Vollering bij de NOS. „Maar ik ben heel blij met de tweede plek. Het is mijn eerste medaille op een tijdritkampioenschap.”

Vollering die blij is met een tweede plaats? Eigenlijk kan het niet. De 27-jarige kopvrouw van de Nederlandse topploeg SD Worx geldt als een van de sterkste renners van het peloton, zou de eerste vrouw kunnen worden die meer dan een miljoen euro per jaar verdient. Maar waar ze vorig jaar veel en van alles won, lukte het dit seizoen vaak niet. Goed, ze won de Ronde van Spanje en de kleinere rondes van Baskenland, Burgos en Zwitserland. Maar er was geen enkele keer winst in de voorjaarsklassiekers, geen medaille op de Olympische Spelen en vooral: ze won als huizenhoog favoriet niet de Tour de France Femmes.

Dreun in de Tour

Hoe zou Vollering reageren op de dreun in de Tour, waarin ze niet alleen luttele tellen tekort kwam voor de eindzege, maar ook nog eens in de steek werd gelaten door haar eigen ploeggenoten na een val in de vijfde etappe? Foto’s en filmpjes op sociale media wezen in de aanloop naar de WK in Zwitserland op mentale veerkracht. Lol in fietsen, het straalde er van af. In de tijdrit over 29,9 kilometer spraken de benen. Op olympisch kampioen Brown na reed ze iedereen aan gort. En direct na het zilver was de blik alweer gericht op de wegwedstrijd van aanstaande zaterdag. „Wie weet dat het dan een keertje lukt, die eerste plek.”

De manier waarop Vollering de WK-tijdrit reed, maakt haar volgende week op de weg topfavoriet. Alleen nummer drie, uittredend wereldkampioen Chloe Dygert uit de VS, bleef net binnen de minuut van de winnaar. Drievoudig wereldkampioen Ellen van Dijk werd op 1.47 minuut achtste. En Vollerings verlies op Brown? Na tien kilometer lag ze op een klim zes tellen achter de 32-jarige Australische, die na afloop bevestigde dat ze na dit seizoen stopt.

In de afdaling veranderde dat in een voorsprong van negen tellen. Maar in de laatste vlakke kilometers naar de finish, bleek de pure tijdrijder Brown toch beter. Vollering kon er mee leven. „We weten allemaal dat Grace een verschrikkelijk goede tijdrijdster is. Dat zijn de stukken waar zij het echt kan pakken. Maar ik denk niet dat ik iets heb laten liggen.”

Gezonde jaloezie

De nummer vijf van de olympische tijdrit kon het verlies makkelijk verklaren. Waar Brown het hele jaar toewerkte naar de tijdritten op de Spelen en het WK, heeft Vollering meerdere doelen in eendagskoersen en de Tour de France. „Zo heb je het hele jaar veel wegwedstrijden waar ik op mijn allerbest wil zijn.” Met „een soort gezonde jaloezie” had ze op het podium gezien hoe Brown de regenboogtrui aantrok. „Jaloezie is niet iets negatiefs. Het is meer iets waar ik heel graag naar toe wil werken.” Dan zal ze meer uren moeten maken op de tijdritfiets, om haar aerodynamische houding te perfectioneren.

Bij de mannen gaf de Belg Remco Evenepoel nog maar eens een demonstratie van de perfecte houding op zijn gouden tijdritfiets. Ondanks een kettingprobleem bij de start, waardoor hij vlak voor vertrek van fiets moest wisselen, prolongeerde de olympisch kampioen op tijdrit en weg zijn wereldtitel. „Evenepoel is gemaakt om op een tijdritfiets te zitten”, zei oud-wereldkampioen Tom Dumoulin in een voorbeschouwing bij Wielerflits. „Hij kan zijn hoofd heel mooi tussen zijn schouders leggen. Hij is niet heel groot en dat combineert hij met een heel hoog vermogen.” De Italiaanse tijdritspecialist Filippo Ganna kwam zes tellen tekort en eindigde net als vorig jaar als tweede, voor zijn landgenoot Eduardo Affini.

Luister naar