Haagse Zaken XXL: de grote terugblikshow 2024

Verdoofd door de kou en de gebeurtenissen van de afgelopen twaalf uur loopt een enkele inwoner van Maagdenburg op zaterdagochtend net na zessen door het centrum van de stad – de meesten zijn op weg naar de halte Alter Markt waar de eerste trams zich aandienen. Even verderop zoeft een jongeman met een stepje over het Ulrichplein waar een tram, een fontein en een van kerstverlichting gemaakte vioolspeler staan te stralen alsof er niets gebeurd is. Ook de rest van de stad, die ruim 240.000 inwoners telt, is de hele nacht feestelijk verlicht.

Dit is ieder jaar het centrum van het kerstfeest, vertelt een vrouw die haar hond uitlaat en niet wil zeggen hoe ze heet. Ze wijst naar het terrein verderop, waar standjes zijn opgebouwd tussen robuuste winkelpanden. Het is volledig afgezet met hekken en rood-wit lint. De kerstmarkt van Maagdenburg is een plaats delict van honderden vierkante meter dat streng wordt bewaakt door politie-agenten die al te nieuwsgierige mensen streng aanspreken.

Gehuurde auto

Vrijdagavond iets na zeven uur reed een vijftigjarige, in Saoedi-Arabië geboren arts met een gehuurde auto op hoge snelheid honderden meters over de kerstmarkt. Volgens premier Reiner Haseloff van de deelstaat Saksen-Anhalt zijn daarbij zeker twee dodelijke slachtoffers gevallen en meer dan zestig mensen gewond geraakt. Medewerkers van hulpdiensten hebben op het terrein uren mensen met verwondingen behandeld. Het dodental loopt mogelijk op, er zijn vijftien mensen zwaargewond.

Op filmbeelden is te zien hoe de politie de verdachte Taleb A. heeft aangehouden vlakbij de markt. Omdat in zijn auto een verdacht pakketje lag, is dit deel van de stad meteen afgezet uit vrees voor een bom, maar dat bleek loos alarm. De autoriteiten spreken over een „een vermoedelijke aanslag”. Of er sprake is van een terreurdaad is nog onduidelijk, over het motief van de dader circuleren alleen vermoedens.

De Duitse krant Die Welt weet te melden dat Taleb A. zich op sociale media zeer kritisch heeft uitgelaten over de islam. „Er bestaat niet zoiets als een goede islam’’, verklaarde hij in 2019 tegen de Frankfurter Allgemeine Zeitung. Taleb A. woont al sinds 2006 in Duitsland waar hij met een permanente verblijfsvergunning werkt als arts.

Het is niet de eerste keer dat een kerstmarkt in Duitsland wordt getroffen door geweld. In 2016 reed een islamitische extremist met zijn truck in op een bezoekers van een kerstmarkt in Berlijn. Daarbij vielen dertien doden. Sindsdien worden de vele honderden kerstmarkten in Duitsland streng bewaakt en beveiligd met speciale barrières van beton. Dat soort beveiliging was volgens Duitse media ook in Maagdenburg aangelegd. Het is nog onduidelijk hoe Taleb A. die beveiliging heeft weten te omzeilen.

Vervroegde verkiezingen

De aanslag komt op een politiek gevoelig moment. Duitsland maakt zich op voor vervroegde verkiezingen op 23 februari, na de val van het kabinet van de sociaaldemocratische Olaf Scholz. De nog zittende bondskanselier omschreef de aanslag als „alarmerend” en bezoekt zaterdag Maagdenburg. Naar verwachting maakt Scholz na de verkiezingen plaats voor de christendemocratische lijsttrekker Friedrich Merz.

De extreemrechtse partij Alternatieve für Deutschland (AfD) heeft bij de laatste deelstaatverkiezingen goede resultaten behaald en staat er landelijk goed voor. De vraag is of, en ja hoe, de aanslag in Maagdenburg de stemming in het land zal beïnvloeden. Het politie-onderzoek zal de komende dagen duidelijkheid moeten verschaffen over de drijfveren van Taleb A.

Dat hij in de auto zat, lijdt geen twijfel maar wat was zijn motief? Is er sprake van een religieus gedreven terreurdaad? Of wilde hij juist zijn een afkeer van de islam uiten, waar hij in berichten op sociale media over sprak? Volgens Die Welt voerde hij eerder om die reden campagne voor de AfD.

De inwoners van Maagdenburg zijn daar op zaterdagochtend nog niet mee bezig. De vrouw met haar hondje vertelt dat ze de gebeurtenissen van de avond ervoor nog niet heeft verwerkt. „Ik heb hier geen woorden voor”, zegt ze. „Ik ben in shock.”

Delen

Mail de redactie