Grigori Melkonjants, Ruslands bekendste voorvechter van vrije en eerlijke verkiezingen, is veroordeeld tot vijf jaar gevangenisstraf. Dat meldden Russische media vanuit de rechtszaal in Moskou, waar hij deze woensdag zijn vonnis hoorde. Melkonjants is mede-voorzitter van verkiezingswaakhond Golos (Russisch voor ‘stem’), die sinds 2000 de verkiezingsprocessen in Rusland controleert. “Maak je geen zorgen, ik ben niet ontmoedigd en jullie moeten dat ook niet zijn”, sprak Melkonjants woensdag na het horen van zijn vonnis. Zijn advocaat liet weten dat hij in beroep gaat.
Melkonjants werd al in 2023 opgepakt, nadat hij zich in een bijeenkomst met de Centrale Russische Kiescommissie kritisch had uitgesproken over het elektronische stemmen. In de strafzaak die volgde, beschuldigden de Russische autoriteiten Melkonjants ervan in Rusland illegale activiteiten te organiseren namens het Europese Netwerk van Verkiezingsmonitoringsorganisaties (ENEMO), dat in Rusland ‘ongewenst’ is verklaard.
Tijdens zijn, in Rusland gebruikelijke, laatste rechtbankwoord afgelopen maandag, zei hij het proces als een “opwindende ervaring” te hebben beleefd. “Vandaag was een gelukkige dag voor mij. Ons proces was al afgelopen voordat het vonnis was uitgesproken. Ik luisterde naar de mooie, soms emotionele woorden van de mensen die getuigden. Ik las warme brieven en ontving bijzondere kaarten. Soms voelde het als een echt feest, alsof ik de held van de dag was en niet de verdachte.” Maar ook zei hij te hebben gezien hoe de Russische gevangenis mensen “de vreugde en het geluk in het leven ontneemt” en hun levens verwoest.
Lees ook
Kritische Russen kunnen tijdens verkiezingen alleen hopen dat ze twijfel zaaien over Poetin
Kiesfraude
De 44-jarige Melkonjants is een van Ruslands bekendste en meest gerespecteerde deskundigen op het gebied van de Russische kieswetgeving. De afgelopen twintig jaar hield hij zich bezig met het controleren van kiesprocessen op nationaal, regionaal en lokaal niveau. Daarmee was hij noodgedwongen ook een expert geworden op het gebied van de steeds ingenieuzere kiesfraude door Russische ambtenaren. In 2013 werd Golos door het Kremlin tot buitenlands agent verklaard en verboden.
Golos stuurde zelf geen waarnemers de kieslokalen in, maar adviseerde kiezers op juridisch gebied en ontwikkelde voorstellen om het kiesstelsel en de kieswetgeving te verbeteren. Experts trainden waarnemers van alle partijen, schreven rapportages over schendingen van de kieswetgeving en informeerden Russische en internationale organisaties over het allengs autoritairder klimaat waarbinnen Russen werden geacht hun “vrije” stem te uiten.
Mensenrechtenorganisaties hebben zich fel uitgesproken tegen Melkonjants’ arrestatie en veroordeling. “De Russische autoriteiten hebben deze strafzaak aangespannen om een van de meest gerespecteerde verkiezingswaarnemers van het land het zwijgen op te leggen. Grigory Melkonyants heeft geen enkele misdaad begaan – zijn enige ‘overtreding’ was het verdedigen van het recht op vrije en eerlijke verkiezingen in Rusland”, schreef Amnesty International in een verklaring.
