Goedkope buurtrestaurants in Istanbul zijn strijdtoneel tussen Erdogan en Imamoglu

Rond lunchtijd vormt zich een rij die naar buiten loopt bij het buurtrestaurant in Hisarüstü, een wijk in het noorden van Istanbul. Op een bord vlak naast de deur staat het menu van de dag. Tomatensoep, een vleesgerecht met groente, noodles, fruit en water. En dat allemaal voor veertig lira. Een groepje Duitsers dat voorbijloopt kijkt naar het bord en reageert hardop met verbazing: ‘Ein euro!’

Volgens de jongste cijfers van het Turks Statistisch Instituut bedraagt de inflatie 39 procent. In voorgaande jaren tikte het inflatiecijfer zelfs de 60 procent aan. De waarde van de Turkse munteenheid, de lira, is de afgelopen jaren sterk gedaald. Sinds de arrestatie vorige week van Ekrem Imamoglu, de uit zijn functie gezette burgemeester van Istanbul, en de daaropvolgende protesten heeft die daling zich voortgezet met nog zo’n 2 procentpunt.

Economen zeggen dat de Turkse regering ruim 18 miljard euro heeft besteed aan het opkopen van lira’s in een poging de waarde ervan te ondersteunen. In de praktijk is het resultaat dat Turken hun vaste lasten en boodschappen verder in prijs zien stijgen en de waarde van hun geld zien verdampen.

Om inwoners van Istanbul tegemoet te komen in economisch zware tijden besloot het stadsbestuur onder Imamoglu in 2022 om zogeheten Kent Lokantasi-buurtrestaurants te openen waar mensen voor een prikkie de hele dag door kunnen eten. Afrekenen kan alleen door te pinnen en zodra het eten op is, sluit het restaurant. Inmiddels is de stad zo’n zeventien restaurants rijker.

Imamoglu zei vorig jaar dat hij vanwege de populariteit ervan in totaal 39 restaurants wilde openen. Maar met zijn arrestatie dreigen dit soort initiatieven een strijdtoneel te worden in het conflict tussen Erdogan en Imamoglu om de stem van het volk aan zich te binden in economisch zware tijden.

Schoolkantine

In Hisarüstü is het een komen en gaan van voornamelijk arbeiders, gepensioneerden en studenten. Om de hoek zit de prestigieuze Bogaziçi Universiteit. „Vanwege de inflatie zijn de prijzen in de schoolkantine zo hoog geworden dat ik samen met een groepje medewerkers heb besloten om die te boycotten. Sindsdien eten we hier dagelijks”, zegt Ali (41), die niet met zijn achternaam in NRC wil. Medewerkers en studenten van Bogaziçi raakten in een conflict verwikkeld toen het schoolbestuur werd vervangen door een regeringsgezinde rector. „Sindsdien is er veel meer politiesurveillance om protesten in de kiem te smoren”, zegt hij.

Desondanks doen studenten van Bogaziçi actief mee aan de protesten die vorige week zijn uitgebroken. Samen met Imamoglu zijn 97 mensen gearresteerd, onder wie Resul Emrah Sahan, die leiding geeft aan de deelgemeente Sisli in het centrum van Istanbul. Ook hij werd vervangen door een Erdogan-gezinde figuur. Hierop sloten de buurtrestaurants direct hun deuren, tot groot ongenoegen van buurtbewoners. Een groep vrijwilligers besloot om voor het gesloten buurtrestaurant als ludieke actie voorbijgangers gratis soep uit te delen.

In Hisarüstü is de rij verdwenen en zitten na lunchtijd vrijwel alleen studenten. „Waarom kunnen stadsbesturen goede initiatieven niet van elkaar overnemen”, vraagt Sule Solmaz (58) zich af. Ze zit op een stoel vlak naast de caissière en koopt maaltijden voor studenten, die ze een eetbon aanreikt. „Mijn kinderen studeren in het buitenland. Onze omstandigheden zijn goed, maar ik wil tijdens deze ramadanmaand iets kunnen betekenen voor anderen die het zwaarder hebben.” Onderweg naar het restaurant vroeg ze zich af of het wel open zou zijn, omdat die in Sisli is gesloten. „In een strijd om onze stem willen politici vooral laten zien dat hun initiatieven beter zijn dan die van een ander”, zegt ze.

Goedkope crèches

Onder Imamoglu lopen er meer sociale projecten in de stad. Zo opende hij ook goedkope crèches als voorschoolse opvang voor ouders met jonge kinderen en een kleinere portemonnee. Daarnaast ondersteunen die ook vrouwen in hun zoektocht naar een baan. De crèches zijn onderdeel geworden van het corruptieonderzoek naar Imamoglu en zijn medewerkers. Het ministerie van Onderwijs dreigde vorig jaar al met het sluiten van deze crèches, omdat er ‘ongeoorloofde onderwijs- en trainingsactiviteiten’ zouden plaatsvinden. Imamoglu reageerde daarop door te zeggen dat mensen in het stemlokaal wel zullen afrekenen met dat idee.

Het centrum tegen desinformatie stelt dat de buurtrestaurants in Sisli niet permanent gesloten zijn, maar slechts tijdelijk dicht zijn om logistieke redenen. Selim (24) eet samen met een vriendin aan een tafel bij het raam. „Wij maken regelmatig gebruik van de openbare bibliotheken in de stad”, zegt hij, terwijl zijn vriendin alle locaties toont op haar telefoon. Beiden studeren aan Bogaziçi.

Selim vindt het een slechte ontwikkeling dat de leider van de deelgemeente is vervangen door een regeringsgezind persoon, zegt hij. „We weten niet precies waarom die buurtrestaurants zijn gesloten. Ook al zou de plaatsvervangende bestuurder gelijk hebben, de manier waarop het nu verloopt is ondemocratisch.”

Nu Imamoglu zijn proces in hechtenis moet afwachten, schoof zijn partij Nuri Aslan naar voren als plaatsvervangend burgemeester van Istanbul. De woordvoerder van de gemeente heeft geen antwoord op de vraag wat er gaat gebeuren met de sociale projecten in de stad. Volgens haar is er niemand beschikbaar om te reageren door alle politieke ontwikkelingen.

Een restaurantmedewerker gooit Selim en zijn vriendin, die als laatsten zijn overgebleven, eruit. „Hoe gezellig ik jullie aanwezigheid ook vind, dit is geen koffiehuis.”

Delen





Mail de redactie