Gemiddelde huizenprijs afgelopen april zo’n 400.000 euro, ruim 4 procent lager dan jaar eerder

Nee, roodgloeiend staan de telefoons nooit op dit uur. Het is woensdagochtend vroeg. „Fantastisch”, zegt Cecilia Wout, als ze na twee uur achter de laptop eindelijk een eerste beller heeft. Er wordt 50 euro gedoneerd. De vorige actiedag van Giro555, voor de aardbevingsslachtoffers in Turkije en Syrië, had ze op dit uur al wat meer belletjes gehad. Zoals van de vrachtwagenchauffeur die vroeg op pad was.

Om half negen wordt Wout afgelost. Tot politieke discussies over de actie is het niet gekomen bij haar. Wat ze anders zou hebben gezegd? „Naast barmhartigheid is neutraliteit een grondbeginsel van het Rode Kruis.” Dat staat ook in het script: maak duidelijk dat het om de slachtoffers gaat.

Om 5.55 uur woensdagochtend begon de actie van Giro555 in het Instituut voor Beeld & Geluid in Hilversum. De Samenwerkende Hulporganisaties zamelen geld in voor slachtoffers in het Midden-Oosten. In Gaza, Libanon, de Westelijke Jordaanoever, Syrië en Israël. Actieleider Harm Goossens van het Rode Kruis benadrukt een „tekort aan alles en er is gigantische angst.” Het gaat „helaas om hele basale dingen: medicijnen, voedsel, tenten, bedekking.” Waar je ook staat in het conflict, zegt hij, „alle begrip, maar dit gaat puur om menslievendheid.”

Na het aftellen door presentator Welmoed Sijtsma openen Noa Duizend en Selma Boulmalf de dag met een druk op de knop. Zij zijn van Deel de Duif, een Joods-Islamitisch dialooginitiatief dat ontstond toen de studenten elkaar kort na de aanslag van Hamas op Israël van 7 oktober vorig jaar leerden kennen in de ambtswoning van de Amsterdamse burgemeester Femke Halsema.

Met het initiatief propageren ze verdraagzaamheid, waar woede de boventoon voert. Deze week begon met huiveringwekkende beelden van een Palestijnse jongeman die verzwolgen werd door het vuur, na een Israëlische aanval op een tentenkamp bij het al-Aqsa-ziekenhuis in Gaza. Het NOS Journaal toonde het levenloze lichaam van een baby die na de aanval rondgedragen werd door radeloze nabestaanden. Er zou zich een Hamas-militant tussen hen hebben opgehouden, volgens het Israëlisch leger.

BN’er aan de lijn

Het leed is dag in dag uit te zien. Boulmalf aarzelt even, en zegt het dan toch. Het lege podium waar normaal dj’s een actiedag van Giro555 aan elkaar kletsen. Het gedoe rond omroepen die er geen volwaardige live-uitzending van wilden maken. Als niemand haar had gezegd dat het bij andere actiedagen ‘anders’ is, had ze het waarschijnlijk niet eens gemerkt, zegt ze. „Het gaat er elke dag over, maar nu trekken ze hun handen ervan af. Teleurstellend.”

Geregeld sijpelt de ambivalentie rond de actiedag door. Een belteammedewerker vertelt aan het eind van de ochtend dat hij twee belletjes had van mensen die niets wilden geven en dat even kwijt willen. Omdat hij de organisatie waar hij voor werkt op geen enkele manier in het politieke domein wil trekken, wil hij anoniem blijven. Het ging deze bellers om het deel van het geld dat beschikbaar gesteld wordt voor het ledigen van Israëlisch leed. Daar wilden ze niet aan bijdragen. Komt dat vaker voor bij acties, dat mensen bellen om te zeggen waarom ze niet doneren? Een ervaren kracht: „Dat gebeurt echt nooit.”

Mensen bellen juist naar 555 om te markeren waarom ze wél geven. Soms hebben ze er een verhaal bij, zeggen belteammedewerkers die dit vaker doen. Of ze vinden de kans dat ze een BN’er te spreken krijgen aanlokkelijk. Die kans is woensdag klein: maar een paar prominenten verlenen medewerking aan deze actie.

„Ik hoor vaak dat mensen zich machteloos voelen”, zegt Noa Duizend van Deel de Duif. „Maar doneren kan toch altijd, als je je zo machteloos voelt?” De bittere tegenstellingen in de samenleving zie je „misschien ook tijdens deze actie”, zegt ze. „Dat mensen denken: jij komt uit een bepaald land, ik geef jou geen geld. Terwijl het gaat om de medemenselijkheid. Dat stukje zou je toch moeten kunnen herkennen? Niemand heeft gekozen ergens geboren te worden, het is een privilege om hier in Nederland te wonen. Maak daar gebruik van.”

Wapens

Als het NOS Journaal in de uitzending van 7 uur live verslag doet, doet iedereen uit het belteam de headset op. Zodat ze in ieder geval bezig lijken. Belteammedewerker Heleen van de Poel van Stichting Vluchteling treft het niet. „Wij geven geen geld aan wapens, laat dat duidelijk zijn”, zegt ze bij het eerste en enige telefoongesprek in haar vroege shift. „Dat vind ik heel vervelend mevrouw, maar ik zit hier voor alle slachtoffers … Hallo?”

Ook Peter Thibaudier van Stichting Plan noteert 100 euro. Van een vrouw die er door een optreden van Ramsey Nasr in talkshow Bar Laat dinsdagavond „genuanceerder” over is gaan denken. Even verderop noteert een belteamcollega dat een vrouw „gezien de commotie” haar normale donatie verdubbelt: 100 euro.

Ineens, het is 9 uur geweest, rinkelen de telefoons volop. Een vrouw die in de zorg werkt wil meer doen dan doneren, zegt ze aan de telefoon. „Ik raad u af dat te doen, er zijn heel strikte protocollen om daar binnen te komen”, zegt Benjamin van der Sluijs (Unicef) van het belteam. „Ik zet erbij dat u informatie wilt ontvangen over hoe u nog meer kan helpen. Wilt u daar nog wat aan toevoegen?” De donatie: 100 euro.

Mooi verhaal, zegt Van der Sluijs. En hij krijgt alweer een belletje. „Wat fantastisch meneer. Wat mooi dat u geeft.”

Delen

Mail de redactie

Minister van Landbouw Femke Wiersma (BBB) is door haar ambtenaren in juli gewaarschuwd voor de risico’s van het schrappen van het zogenoemde Nationaal Programma Landelijk Gebied (NPLG) van het vorige kabinet, waarin de natuurherstel- en landbouwplannen waren vastgelegd. Dat blijkt uit een vrijgegeven advies van de ambtenaren aan Wiersma, waarin zij er bij de minister op aandrongen om een alternatief plan van aanpak op te stellen om aan de Europese en Nederlandse natuurdoelen te voldoen. Wiersma schrapte het NPLG toch, en kwam niet met een alternatieve aanpak.

„Zonder alternatieve maatregelen” zal Nederland niet voldoen aan „wettelijke verplichtingen op het gebied van natuur, water en klimaat”, schreven de ambtenaren in juli in de nota. Die alternatieve maatregelen zijn er nog altijd niet. Het gevolg waarvoor de ambtenaren destijds waarschuwden is dat „de samenhang in het beleid en de voorspelbaarheid daarvan wordt verminderd”. Daardoor wordt landbouw minder kostenefficiënt, wordt de schaarse ruimte slechter geregeld én hebben boeren minder kans om toekomstbestendige bedrijfsmodellen te ontwikkelen.

De PAS-melders, boeren die door een overheidsfout geen vergunning hebben voor hun stikstofuitstoot, kunnen volgens de ambtenaren door het wegnemen van het NPLG moeilijker geholpen worden. Dat is pijnlijk voor minister Wiersma; haar partij en de coalitie hebben aangestipt het belangrijk te vinden dat snel een regeling wordt getroffen voor deze groep.

Ook waarschuwden de ambtenaren voor de knauw die het wegnemen van het NPLG zou geven aan relatie tussen Rijk en provincies. „Als rijksoverheid willen we een betrouwbare samenwerkingspartner zijn”, zeggen de ambtenaren. „De opgebouwde samenwerking met medeoverheden valt gedeeltelijk weg” en „relatiemanagement” zou nodig kunnen zijn. De provincie Noord-Holland reageerde toen Wiersma het schrappen van het NPLG bekendmaakte begin september: „Uitstellen zonder alternatief doet geen recht aan de inspanningen die al zijn gepleegd.” Daarnaast ondertekende een derde van de statenleden een brief waarin zij Wiersma opriepen om het NPLG in stand te houden.

Toen Wiersma aankondigde de landbouw- en natuurherstelplannen te willen schrappen, ontstond direct onrust in de Kamer. Oppositiepolitici reageerden fel. Pieter Grinwis (CU) sprak van een „BBBende” en vond dat „de oude schoenen” zijn weggegooid, “terwijl de nieuwe er nog lang niet zijn”. Laura Bromet (GroenLinks-PvdA) sprak van „bestuurlijk vandalisme”. Zelfs de coalitiepartners van Wiersma waren niet eenduidig enthousiast. VVD-landbouwwoordvoerder Thom van Campen zei de route van de minister „spannend” te vinden.

Naast het wegnemen van de NPLG, heeft de coalitie ook het geld voor boeren en natuur wegbezuinigd. Het vorige kabinet heeft 25 miljard euro vrijgemaakt voor het onderhouden van de bodem, het water en stikstofnatuurherstel. Daar is na de coalitieonderhandelingen van deze zomer nog 5 miljard euro van over.

Delen

Mail de redactie