N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.
Milieuvervuiling De roep om plastic verpakkingen te weren uit supermarkten, of deze tenminste recyclebaar te maken, klinkt al langer. Zo bleek eind 2021 dat twee derde van het plastic in supermarkten niet hergebruikt kon worden.
Supermarkten willen in 2025 het aantal plastic verpakkingen in de schappen met 20 procent verlagen.
Foto Richard Brocken/Hollandse Hoogte
Plastic zakjes voor groente en fruit verdwijnen dit jaar uit vestigingen van Aldi, Jumbo, Lidl en Plus. Dat maken de supermarkten, die zich verenigd hebben onder de Plastic Pact NL, donderdag bekend. Albert Heijn ging vorig jaar al over op herbruikbare verszakjes. De vijf supermarkten hopen jaarlijks zo’n 126 miljoen plastic zakjes minder te gebruiken. In plaats van plastic exemplaren komen er herbruikbare zakjes die klanten thuis kunnen wassen.
Al langer klinkt de roep om verpakkingen te weren uit supermarkten, of deze in ieder geval recyclebaar te maken. Supermarkten willen in 2025 het aantal plastic verpakkingen in de schappen met een vijfde verlagen. Zo bleek eind 2021 dat twee derde van het plastic in supermarkten niet hergebruikt kon worden. Eerder al schaften Albert Heijn en Jumbo de plastic handgrepen van multiverpakkingen frisdrank af. Albert Heijn introduceerde in 2022 verpakkingsvrije locaties in Rotterdam, Amsterdam en Leidschendam, maar concludeerde na enkele maanden dat er bij consumenten nog weinig belangstelling was.
Directeur Carlijn Röell van het Plastic Pact NL, de alliantie waar de supermarkten onder vallen, geeft in een persbericht aan dat met name het bij meerdere supermarkten tegelijk afschaffen van plastic zakjes belangrijk is: „De consument moet er zo snel mogelijk aan wennen dat hergebruik van verpakkingen normaal is. Daarom is het belangrijk dat zoveel mogelijk supermarktketens meedoen. Het Plastic Pact NL zal dit soort gezamenlijke initiatieven blijven ondersteunen.”
Staatssecretaris Vivianne Heijnen (Milieu, CDA) is enthousiast over het nieuwe initiatief in het persbericht: „Hoe minder afval we met zijn allen in de keten brengen, hoe minder we uiteindelijk moeten verwerken.” Ze roept andere supermarkten op zich ook bij de alliantie aan te sluiten.
Tijdens een gala-evenement in Los Angeles heeft de Nederlandse Nobelprijswinnaar Gerard ’t Hooft (78) zaterdag een speciale Breakthrough-prijs gekregen voor fundamentele natuurkunde. Hij ontvangt een bedrag van drie miljoen dollar voor zijn fundamentele werk aan de ontwikkeling van het standaardmodel van de deeltjesfysica. Daarin worden alle bekende elementaire deeltjes en de krachten die daarop werken beschreven.
De Breakthrough-prijzen worden sinds 2013 uitgereikt voor wetenschappelijke doorbraken. De prijzen – waarvan het bedrag dat van de bekendere Nobelprijzen overstijgt – zijn een initiatief van onder anderen Julia en Yuri Milner, Anne Wojcicki, Sergey Brin van Google en Mark Zuckerberg van Meta – het moederbedrijf van Instagram en Facebook. De uitreiking, die de organisatie de „Oscars of Science” noemt, is een glamoureus gebeuren met presentaties door beroemdheden en livemuziek van bekende artiesten.
„Voor wetenschappelijk onderzoekers zoals ik is het heel vererend om te horen dat je onderzoek een breakthrough – een doorbraak – is en dat daar aandacht aan gegeven wordt”, zei hoogleraar Gerard ’t Hooft kort voordat hij naar Los Angeles zou vliegen.
’t Hooft leverde in de jaren zeventig belangrijke bijdragen aan de ontwikkelingen die zouden leiden tot het standaardmodel van de deeltjesfysica. Fysici werkten in die tijd aan theoretische modellen om het gedrag te kunnen beschrijven van elementaire deeltjes, de kleinste bouwstenen van atomen en moleculen, en hun onderlinge krachten. De modellen voor de krachten bleken niet helemaal goed te werken. „Als je ermee ging rekenen dan bleken de reacties bijvoorbeeld oneindig sterk te zijn”, vertelt ’t Hooft. „En net zoals een auto niet oneindig hard kan rijden, kunnen deeltjes ook niet oneindige krachten uitoefenen.” Dat moest dus anders.
Wiskundig kloppend krijgen
Met zijn promotor Martinus Veltman wist ’t Hooft deze theoretische modellen wiskundig wel kloppend te krijgen, zodat de berekeningen zinnige antwoorden opleveren. „De procedure die we leerden hanteren heet ‘renormalisatie’”, vertelt hij. „Onze oplossing bleek fantastisch goed te werken als je het vergeleek met waarnemingen aan elementaire deeltjes”, vertelt hij. „Dat we die deeltjes konden begrijpen kwam voor veel mensen als donderslag bij heldere hemel. Dat werd als een doorbraak gezien.”
Voor de wiskundige fundering die ze hiermee legden voor de theorie van de zogeheten zwakke kernkracht – die onder meer betrokken is bij bepaald radioactief verval – ontvingen Veltman en ’t Hooft in 1999 al de Nobelprijs voor Natuurkunde. Daarna droeg ’t Hooft ook bij aan de inzichten in de theorie van de zogeheten sterke kernkracht – die kerndeeltjes in atoomkernen bij elkaar houdt. Die inzichten leiden uiteindelijk tot de ontwikkeling van het standaardmodel dat alle elementaire deeltjes en hun krachten beschrijft.
De Breakthrough-prijs erkent dat ’t Hooft sindsdien niet heeft stilgezeten. Zo werkt hij nu onder meer aan het begrijpen van zwarte gaten en een theorie voor quantumzwaartekracht – die de quantummechanica die de elementaire deeltjes beschrijft verenigt met de zwaartekracht. En ook binnen het standaardmodel zijn er nog open vragen.
„Ik ben zeer geïntrigeerd door die vragen”, vertelt ’t Hooft. „En ik denk dat er nog een heleboel doorbraken voor nodig zijn. Volgens sommige onderzoekers zijn er dingen die we nooit zullen begrijpen. Daar geloof ik niets van. Ik heb vertrouwen in het menselijk vernuft en dat er straks ontdekkingen komen waar niemand ooit aan gedacht heeft.”
Feyenoord blijft het onder trainer Robin van Persie goed doen in de Eredivisie. De Rotterdammers boekten bij AZ hun vierde achtereenvolgende zege: 0-1. Feyenoord verstevigde daarmee de derde plaats en voerde daarnaast de druk op nummer 2 PSV verder op. Feyenoord heeft nog 2 punten minder dan de regerend landskampioen, die later op zaterdag op bezoek gaat bij FC Groningen.
De tweede plaats geeft recht op deelname aan het hoofdtoernooi van de Champions League, goed voor vele miljoenen. De nummer 3 moet zich via voorronden voor het hoofdschema van het lucratieve clubtoernooi zien te plaatsen.
AZ kreeg de eerste kansen in Alkmaar. Troy Parrott stuitte in de negende minuut van dichtbij op keeper Timon Wellenreuther. Kort daarna draaide Peer Koopmeiners de bal uit een hoekschop op de lat.
De meeste meegereisde supporters van Feyenoord zagen die momenten niet. Uit protest kwam het merendeel pas in de twaalfde minuut de tribunes op. De fans van Feyenoord waren boos dat ze maar 750 tickets voor het uitvak kregen, moesten reizen met een verplichte buscombi en niet alle spandoeken mee naar binnen mochten nemen.
Feyenoord kwam naarmate de eerste helft vorderde beter in de wedstrijd. De Rotterdammers kregen na ruim een half uur hulp van Zico Buurmeester. De middenvelder van AZ nam eerst een terugspeelbal niet goed aan en schoot vervolgens tegen Ayase Ueda op. Uit de navolgende indraaiende voorzet van Feyenoord kopte Buurmeester de bal achter Jeroen Zoet, die de lichtgeblesseerde doelman Rome-Jayden Owusu-Oduro verving.
AZ-trainer Maarten Martens zag dat verbetering in de beginfase van de tweede helft uitbleef en bracht in de 55ste minuut Kees Smit en Ruben van Bommel in de ploeg. Parrott was in de 58ste minuut op aangeven van Kristijan Belic dicht bij de gelijkmaker, maar Wellenreuther kon ternauwernood redden. Anis Hadj Moussa had kort daarna wel succes voor Feyenoord, maar de treffer werd afgekeurd omdat Ueda buitenspel stond.
In de slotfase scoorde Feyenoord opnieuw, via Julián Carranza. Ook die treffer ging niet door omdat de spits verdediger Bruno Martins Indi uit balans bracht. De zege van Feyenoord kwam niet meer in gevaar.
AZ behaalde uit de laatste vijf competitieduels slechts 3 punten en doet niet meer mee in de strijd om de derde plaats. De Alkmaarders staan zesde en hebben nu 10 punten minder dan Feyenoord.
Na vijfentwintig jaar stopt Thomas Müller deze zomer als voetballer bij Bayern München. De 35-jarige aanvallende middenvelder deelde in een brief aan zijn fans dat het vertrek niet overeenkomt met zijn „persoonlijke wensen”.
„Zelfs na al die jaren, ongeacht het aantal minuten dat ik speel, vind ik het nog steeds leuk om samen met de jongens op het veld te staan en samen voor titels te vechten. Ik had me makkelijk kunnen voorstellen deze rol volgend jaar ook nog te bekleden”, schrijft Müller. In zijn brief laat hij weten dat „de club er bewust voor heeft gekozen” niet te onderhandelen over een nieuw contract. De voetballer benadrukte dankbaar te zijn voor de afgelopen jaren en de beslissing te accepteren. Ook zei hij dat „na een slechte pass het de bedoeling is om als team de bal terug te veroveren. Dat hebben we de afgelopen dagen bereikt door hierover in vertrouwen te praten”. In een bericht liet de club weten dat het een „gezamenlijke beslissing” was.
Beiers sprookje
Müller, geboren en getogen in de zuidelijke Duitse deelstaat Beieren (Bayern), voetbalde sinds zijn tiende voor FC Bayern. In 2008 debuteerde hij in het eerste elftal van de club. Niet veel later werd hij een vaste speler in het team en speelde hij zijn eerste Champions League, waar hij het laatste doelpunt van de wedstrijd scoorde. Een jaar daarna debuteerde hij als speler voor het Duitse elftal, waar hij in 2014 het wereldkampioenschap mee won. Tien jaar later, in de zomer van 2024, speelde hij zijn laatste wedstrijd voor de nationale ploeg.
In totaal won Müller 33 trofeeën, waarvan twaalf Duitse landskampioenschappen met FC Bayern. Niemand heeft ooit meer Bundesliga-titels gewonnen. In totaal voetbalde hij een record aantal van 743 competitiewedstrijden voor de club.
De president van Bayern München, Herbert Hainer, noemt hem „de definitie van een Beierse sprookjescarrière”. Volgens Hainer behoort Müller „tot de opvallendste persoonlijkheden in de geschiedenis van FC Bayern”.
Müller speelt zijn laatste wedstrijden voor Bayern op het FIFA Club World Cup van 15 juni tot en met 13 juli. Daarvoor speelt hij nog voor Bayern tijdens het nationale kampioenschap. „We gaan de komende weken alles op alles zetten om het kampioenschap naar München te halen en de langverwachte finale Dahoam (thuis in het Beiers) te bereiken”, zei Müller.
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/wp-content/uploads/2023/02/web-2302binplastic.jpg)
