‘Waarschuwing: deze institutie is betrokken bij genocide.” Op maandagochtend, in een streepje ochtendzon, krabben medewerkers van de Universiteit van Amsterdam (UvA) de stickers van de ramen. De entree van het vorige week woensdag bezette gebouw aan het Binnengasthuisterrein heeft een vers rijtje keien en voor de gebroken ramen zijn houten schotten geplaatst.
Even verderop, op de Roeterseilandcampus, stromen vanaf elf uur ’s ochtends honderden studenten en docenten uit de collegezalen om mee te doen aan de zogenoemde walk-out. Deze is georganiseerd door een groep van zo’n 150 UvA-medewerkers. Met de werkonderbreking tekenen ze protest aan tegen de „excessief gewelddadige” politie-ontruimingen van vorige week maandag en woensdag, zegt mede-initiatiefnemer en hoofddocent politicologie Martijn Dekker (42). Ook ondersteunt de groep docenten de eisen van de studenten aan het universiteitsbestuur. Die willen onder meer dat de banden van de UvA met Israëlische onderwijsinstellingen en bedrijven die de Gaza-oorlog steunen, worden verbroken. Over welke banden dit precies zijn, is de UvA volgens deze docenten nog altijd te weinig transparant.
De walk-out is het meest georganiseerde protest in de serie die vorige week maandag op deze campus begon. Tegelijk worden in het hele land demonstraties – en soms bezettingen – gehouden op universiteiten. In Maastricht, Groningen, Eindhoven, Utrecht, Leiden en Nijmegen gaan studenten en medewerkers de straat op, net als in verschillende andere steden. Het ene protest groter dan het andere, en heviger ook.
‘Veel Joodse mensen betrokken’
In Amsterdam houden verschillende docenten speeches. Het luidste applaus ontvangt Jacob Engelberg (31), assistent-professor in mediastudies. Engelberg heeft een Joodse achtergrond en hekelt in zijn speech het verwijt dat de protesten antisemitisch zijn. „Er zijn juist veel Joodse mensen zoals ik bij de protesten betrokken”, zegt Engelberg, die de gemeenschap oproept in dialoog te blijven. Binnen proberen sommige studenten te leren. Hun houding ten opzichte van de protesten varieert van onverschilligheid tot antipathie. Afef Achille (25), eerstejaars rechtenstudent, zegt dat ze baalt dat haar college door de protesten niet doorgaat. Niels Timmer (19), student sociale geografie en planologie, gaat ook zijn college missen, maar hij vindt dat „wel prima”.
Nadat de speeches afgelopen zijn, loopt een deel van de demonstranten het universiteitsgebouw binnen. In de hal worden tenten opgezet en ter voorbereiding op mogelijke arrestaties wordt behalve „free Palestine” ook het nummer van een advocaat gescandeerd. Met stoelen en planten barricaderen de studenten de deur. Buiten staat de Mobiele Eenheid klaar – de bezetting krijgt nu meer het karakter van de ongeregeldheden die vorige week verschillende keren ontvlamden in de hoofdstad.
Picknickdekens
Hoe anders is de sfeer in Nijmegen. Op de campus van de Radboud Universiteit kiezen de studenten voor een ‘festival-protest’. Op een grasveldje brandt de zon op zo’n vijftien tentjes. Zo’n twee- tot driehonderd studenten en medewerkers van de universiteit liggen op het gras met een boek, zitten op picknickdekens of rokend op meegebrachte campingstoeltjes. Eén eenzame campusbeveiliger staat werkloos naast het veld. Hij trekt blaadjes van een struik.
Er is een knutselhoekje waar met karton en verf protestbordjes gemaakt worden. Het protest is goed voorbereid. „We kozen bewust niet voor een barricade, want we willen het hier veilig houden voor de studenten”, zegt student Kayleigh Hofstede (23), terwijl ze een sjekkie rookt in de ‘media-tent’. Hofstede zit in de organisatie van het protest en is een van de aangewezen woordvoerders.
„Dat verschrikkelijke geweld, met die bulldozers en zo, vonden we een beetje te lijp”, zegt Hofstede. Maar de eisen van de studenten zijn hetzelfde als in de rest van het land: ze willen dat de universiteit „de banden met Israëlische instituten openbaar maakt én verbreekt”.
De universiteit heeft de avond voor het protest nog een statement op haar website gezet. Het bestuur beschouwt „internationale samenwerkingscontacten tussen wetenschappers als een kans om, zelfs in tijden van conflict, een open lijn te behouden”, staat er te lezen. „Dit statement is voor ons niet genoeg”, zegt filosofiestudent Charlie Harden-Sweetnam (24), ook één van de woordvoerder van het protest. Rond half 6 klimt Ties (24) op een picknickbankje. „We hebben een record! Het kortste universiteitsprotest van de Nederlandse golf van protesten. Het bestuur wil dat we om zes uur gaan.” Anya Topolski, universitair hoofddocent ethiek en politieke filosofie, is „geschokt”, zegt ze, als de politie zou komen. Maar dat is enkele uren later nog niet gebeurd, en de Nijmeegse burgemeester laat rond 21.30 uur weten geen reden te zien om in te grijpen.
Pand beschadigd
Het UvA-pand is flink beschadigd, blijkt later op de avond. Op de zesde verdieping, waar de kantoren zijn van het college van bestuur (afwezig tijdens de bezetting), zijn muren en ramen beklad met verf en spullen vernield. Het hoofd veiligheid van de universiteit verklaart tegenover persbureau ANP dat studenten zich keurig hebben gedragen, maar dat „een groep” in het zwart geklede mensen vernielingen heeft aangericht.
Het protest is dan al richting het Oosterpark getrokken. Daar komen honderden mensen opnieuw samen, waarna de rust terugkeert in de stad. De UvA besluit laat op de avond om alle campussen twee dagen te sluiten.
