President Emmanuel Macron kondigde het eind juli al met een strenge blik aan: na het geweld is het tijd voor „orde, orde, orde”. In een televisietoespraak reageerde de president op de dagenlange rellen die in Frankrijk hadden plaatsgevonden naar aanleiding van de dood van de 17-jarige Nahel, een Frans-Algerijnse tiener die eind juni werd doodgeschoten door een agent omdat hij weigerde te stoppen bij een verkeerscontrole. „Ons land heeft behoefte aan herstel van gezag, op elk niveau, en vooral binnen families”, aldus de president.
Drie maanden later lost de Franse regering deze belofte in: donderdag kondigde premier Élisabeth Borne ten overstaande van 250 burgemeester van zwaar geraakte gemeenten maatregelen aan die relschoppers én hun ouders in het gareel moeten krijgen. Zo wil de regering het mogelijk maken om „jonge delinquenten” verplicht op te nemen in heropvoedingsprogramma’s van jeugdzorg. In sommige gevallen onder toezicht van militairen zodat zij „waarden van discipline en zelfverbetering” kunnen overbrengen aan de jongeren. En de boete voor het breken van een avondklok moet worden verhoogd.
Ook ouders moeten boeten. Borne wil het onder meer mogelijk maken om ouders van relschoppers te dwingen een „ouderlijke verantwoordelijkheidscursus” te volgen. Ook moet ouders een taakstraf opgelegd kunnen worden als zij zich hebben „onttrokken aan hun opvoedkundige verantwoordelijkheden”. Relschoppers die dingen kapot hebben gemaakt, moeten bovendien samen met hun ouders verplicht kunnen worden om een donatie te doen aan slachtoffersorganisaties.
Lees ook
Rechtszaken in Frankrijk tonen hoe hoog de spanningen zijn opgelopen tussen Franse jongeren van kleur en de politie
Streng tonen
In de maatregelen moet doorklinken dat straffeloosheid voor relschoppen niet bestaat in Frankrijk. De autoriteiten haken hiermee in op de – volgens peilingen – in Frankrijk breedgedeelde wens om hard op te treden tegen relschoppers. Tijdens de rellen na de dood van Nahel werden 12.000 auto’s uitgebrand, 2.500 panden beschadigd en 3.500 mensen opgepakt.
Maar er zijn ook zorgen, vooral aan de linkerzijde van het politieke spectrum. Zo schrijft de groene parlementariër Benjamin Lucas op X, voorheen Twitter, dat Borne met deze reactie „laat zien dat ze absoluut niet heeft begrepen wat de situatie is in de volkswijken”. Hij stelt dat de regering beleid zou moeten voeren om sociale problemen in achterstandswijken, zoals de „niet te tolereren urbane segregatie”, op te lossen. „Deze maatregelen zijn nog een vorm van geweld die wordt toegebracht aan bewoners van deze volkswijken.” Anderen stellen dat Borne met deze reactie het bestaan van politiegeweld en -repressie ontkent.