„Kijk, zie je die winkel daar, al helemaal omgebouwd.” Topman Roland Boekhout wijst naar een opstelling in de hal van het Volksbank-kantoor in Utrecht. Daar prijkt boven een informatiepunt de afbeelding van de rode eekhoorn Eppo, al decennialang het logo van ASN Bank. Over een tijdje verandert de Volksbank van naam, en de omvorming naar de rode ASN-tinten is op het hoofdkantoor al in volle gang.
De bank heeft een druk jaar achter de rug. Er kwam met Boekhout een nieuwe topman. „En er was meteen genoeg werk te doen”, vertelt hij vrijdag bij de presentatie van de jaarcijfers. De omvorming tot één bank (de Volksbank bestaat nu nog uit de vier banken SNS Bank, ASN Bank, Regiobank en BLG Wonen) werd in gang gezet. Dat betekent ook het afscheid van ongeveer 750 medewerkers. Toezichthouder DNB legde voor 20 miljoen euro boetes op vanwege tekortschietend toezicht op mogelijk witwassen. En in de Tweede Kamer was er felle discussie over het voornemen van minister Eelco Heinen (VVD, Financiën) om de staatsbank te privatiseren.
Lees ook
Lees ook: De Kamer wil de Volksbank in staatshanden houden. Kan dat wel?
De ontwikkelingen hadden veel invloed op de jaarcijfers. Voor de reorganisatie en omvorming naar ASN Bank trok de bank in 2024 96 miljoen euro uit. Naast de DNB-boetes ging er 145 miljoen euro extra naar het op orde brengen van de klantdossiers en de bestrijding van financiële criminaliteit. Gerechtelijke procedures op dat vlak kostten nog eens 22 miljoen euro. Van de winst van 427 miljoen euro uit de normale bankactiviteiten (tegenover 431 miljoen euro in 2023) bleef daardoor uiteindelijk slechts 144 miljoen euro over. Tegelijkertijd bleven de inkomsten met 1,3 miljard euro wel redelijk op het niveau van 2023.
De Volksbank is, meer dan andere grote Nederlandse banken, afhankelijk van de rentebaten uit bijvoorbeeld hypotheken. Maar in de strijd tegen inflatie is de Europese Centrale Bank (ECB) al een tijdje de belangrijkste rentetarieven aan het verlagen. Dat zet het verdienmodel van de Volksbank onder druk. De bank had vorig jaar 14 procent minder inkomsten uit rentes, maar wist dat te compenseren door meer klanten te trekken en de prijzen van bepaalde diensten te verhogen.
Lees ook
Het duurzame maar digitale ‘ASN’ moet nu ook laagdrempelig worden
Volgens Boekhout blijft die druk op de rente-inkomsten dit jaar doorgaan. „We houden er rekening mee dat er nog meer renteverlagingen komen. Dat moet je compenseren met meer volume [meer financiële producten verkopen]. Of dat genoeg is om de dalende rente-inkomsten te compenseren, zal de tijd moeten uitwijzen.”
Witwasaanpak
Veel tijd zal er dit jaar ook moeten worden gestoken in het op orde brengen van de klantdossiers, voornamelijk op het gebied van witwasrisico’s. De Volksbank heeft inmiddels zo’n 1.300 extra medewerkers geworven om potentiële frauduleuze transacties te controleren en achterstanden in dossiers weg te werken. Boekhout: „Uiteindelijk moet dat aantal naar beneden, maar zo ver zijn we nog niet. We hebben het geluk dat andere banken al wat verder zijn in dat traject en dat er daardoor ook mensen beschikbaar komen die ook nog eens veel kennis hierover bezitten.”
Lees ook
Volksbank krijgt ‘pijnlijke’ boetes voor ‘significante tekortkomingen’ in bedrijfsvoering
Met DNB zijn afspraken gemaakt over de tijd waarin de dossiers op orde moeten zijn. Boekhout verwacht geen nieuwe boetes op dat vlak. „Zeg nooit nooit, maar op dit moment hebben we geen indicaties dat er nog nieuwe tekortkomingen uit het verleden komen bovendrijven.”
Toen Boekhout in mei vorig jaar aantrad, kon hij meteen aan de bak met het op orde brengen van de organisatie op dit vlak. „Ik ben wel geschrokken van hoe het bewustzijn binnen deze bank was over frauderisico’s bij klanten. Er werd gedacht: wij zijn een ander soort bank, voor ons gelden andere regels, hier gebeurt dat niet. Dat was een grote denkfout.”
Het integreren van de vier banken tot één moet in de toekomst ook helpen om dit soort situaties te voorkomen, vertelt Boekhout. Ict-systemen en organisaties worden samengevoegd, waardoor controles gecentraliseerd worden en de risico-inschatting of iemand een frauderisico vormt deels geautomatiseerd wordt.
