Extreme hitte en noodweer op WK voor clubs zijn een voorbode voor de taferelen op het ‘echte’ WK in 2026

Goedkoop is het niet, maar in april 2024 meent een 70-jarige Amerikaan uit de staat Virginia online de liefde van zijn leven te hebben gevonden. De man, die zich Nathan noemt, heeft inmiddels dik achthonderd berichten met zijn geliefde uitgewisseld, de 33-jarige Sariah, een vrouw met donkere wenkbrauwen, lange wimpers, en een hoofddoek.

Ze hebben elkaar ontmoet via een datingsite. De Amerikaan heeft zogeheten credits gekocht om met zijn date berichten te kunnen uitwisselen. Een bericht kost een credit, die rond een dollar per stuk kost. Als hij meer credits uitgeeft, stuurt ze zelfs naaktfoto’s. De site biedt ook voordeelpakketten aan: 250 credits voor 230 dollar, of een premium lidmaatschap, waarmee hij voor een vast bedrag per maand onbeperkt kan chatten.

Maar terwijl Nathan zichzelf blijft, is Sariah de ene keer Cristel, de andere keer Gil, Chan, soms Masih of Seher (deze namen zijn vanwege privacyredenen aangepast), of een andere werknemer van het callcenter Dripdesk Asia uit een voorstadje van de Filipijnse hoofdstad Manila. Om de beurt kletsen de werknemers met klanten, zoals Nathan. Het callcenter is altijd bemand, zodat ze 24 uur per dag bereikbaar zijn. Ze moeten de klanten zo lang mogelijk aan de praat houden zodat die zo veel mogelijk berichten versturen.

Soms loopt het overnemen tussen de collega’s niet zo soepel. Dan gebruikt de ene werknemer een ander koosnaampje voor Nathan. Of springt het gesprek ineens over op een ander onderwerp; terwijl Nathan het nog heeft over filmvoorkeuren begint zijn chatpartner over favoriete seksuele handelingen.

Nathan lijkt het weinig uit te maken, blijkt uit screenshots van het gesprek die NRC heeft gezien. Hij is smoorverliefd op een vrouw die niet bestaat, maar waarbij gebruik wordt gemaakt van gestolen foto’s van een echte vrouw.

Dirty Payments

Het callcenter in het voorstadje van Manila is onderdeel van het bedrijf Aether uit Dubai.

Het afgelopen jaar hebben NRC en twintig internationale media onderzoek gedaan naar dubieuze betalingen die zijn verwerkt door Worldline, een van ’s werelds grootste betalingsproviders. In dit onderzoek Dirty Payments, gecoördineerd door het netwerk European Investigative Collaborations (EIC), dook ook Aether op, dat wereldwijd opereert met meer dan duizend scamwebsites en daarnaast ook tenminste vijf datingsites runt. Die sites staan vol met honderden vrouwen van wie de foto’s gekopieerd zijn van bijvoorbeeld Instagram, Facebook en andere socialemediakanalen.

Met behulp van gezichtsherkenningssoftware zijn veel van deze vrouwen door NRC te achterhalen.

Sariah is in werkelijkheid Sana Khan, een voormalig Bollywoodster uit India, die in 2020 haar filmcarrière bewust opgaf en nu een devoot moslima en influencer is met bijna 7 miljoen volgers op Instagram. Werknemers op het callcenter combineren in een chat haar portret met pornomateriaal van vrouwen die op haar lijken. Dat halen ze uit een ander bestandje.

Voor het datingprofiel van een glimlachende Bethany zijn foto’s gebruikt van Trine Munkholm uit het Deense plaatsje Slagelse, lerares op een middelbare school. Een Vlaamse interieurarchitect en deelnemer aan tv-realityshows staat op een van de datingsites, net als een Amerikaanse actrice en model.

Zo zijn er honderden vrouwen die niet weten dat hun foto’s op deze datingsites worden gebruikt. De sites dragen namen als www.searchingforsingles.com, www.mydirtyneighbour.com en www.buurtavontuurtje.nl. Een ander deel van de profielfoto’s is afkomstig van pornosites, ook van sites waarop zonder toestemming seksuele foto’s van vrouwen zijn gedeeld, zogeheten wraakporno.

Op papier zijn deze datingsites eigendom van brievenbusmaatschappijen, met stromannen als directeur en eigenaar. Zo is het bedrijfje Hellerman Limited uit het Verenigd Koninkrijk eigenaar van drie datingsites, waaronder www.searchingforsingles.com. Het bedrijfje was tot voor kort eigendom van een gezondheidstherapeut uit een kustplaatsje uit Oost-Engeland. Zij nam het bedrijfje in 2023 over van een andere katvanger, die kort daarvoor twee jaar celstraf had gekregen. Haar voorganger had een vals alibi opgegeven voor haar zoon, die iemand na een ruzietje op Snapchat had doodgestoken.

Als NRC de directeur benadert over de datingsites van Hellerman, zegt ze niets te weten van de activiteiten van haar bedrijf. Ze was naar eigen zeggen bereid op papier directeur te worden omdat haar verteld was dat zo kleine, onafhankelijke familiebedrijven in het Verenigd Koninkrijk handel konden drijven. Voor 200 pond per maand moest ze af en toe wat documentjes tekenen. Dat het om een bedrijf gaat met nepdatingsites, hoort ze nu pas van NRC. Ze schrikt hiervan, zegt ze en kondigt aan direct ontslag te nemen. „Ik ben gewoon saai. Deze smerige wereld staat mijlenver van mij af. Als ik dit allemaal had geweten, had ik er nooit mee ingestemd om CEO te worden.” Ze wil er niet verder op ingaan.

Een paar weken later blijkt ze daadwerkelijk uitgeschreven te zijn als aandeelhouder en directeur.

Catfishing

Uit onderzoek van NRC en partners blijkt dat deze datingsites worden gemaakt en beheerd vanuit Amsterdam en Dubai. Vanuit het callcenter in Manila worden de datingklanten wereldwijd non-stop bediend. Het bedrijf in Amsterdam dat de sites maakt en bedenkt is HOI Agency, zo vertellen meerdere ex-werknemers. Dit bedrijf is in de Kamer van Koophandel ingeschreven als Nordiqes bv., dat weer opgericht is door een bedrijf in Dubai.

Tot voor kort hield HOI Agency kantoor in een pand twee nummers naast de ambtswoning van Femke Halsema. Maar het bedrijf is een paar maanden geleden vertrokken, bevestigen andere huurders in dit pand aan de Herengracht. De bestemming is onbekend. Het callcenter in Manila opereerde tot voor kort onder de naam Dripdesk Asia, wat recentelijk werd gewijzigd in Telrcom Solutions.

Uiteindelijk wordt alles aangestuurd vanuit Dubai, zegt een voormalige werknemer met kennis van het werk van het management, die anoniem wil blijven. „Ik denk dat dit verschillende doelen heeft, waaronder het verdoezelen van de werkelijke band tussen Aether en de andere bedrijven.” NRC heeft mails gezien die de beweringen van de bron ondersteunen.

Het callcenter in Manila werd in 2021 opgericht door ene Emil Eriksen, een onbekende Deense zakenman en investeerder. Volgens betrokkenen heef hij zich een paar jaar geleden teruggetrokken uit het bedrijf, nadat hij een relatie kreeg met een Filipijnse beroemdheid – met ruim 4,4 miljoen volgers op Instagram. Daarmee katapulteerde hij zich naar de zichtbare wereld. Met haar leeft hij nu een jetset-leven, met bijvoorbeeld tripjes naar het filmfestival in Cannes per privéjet.

Zoom in

Op een lange reeks vragen over het callcenter en het stelen van foto’s van nietsvermoedende vrouwen wil Eriksen geen antwoord geven. „Ik heb al jaren niets meer met het bedrijf te maken. Ik heb geen kennis van de huidige activiteiten en kan daarom geen uitspraken doen over de beschuldigingen.”

De huidige directeur, John Sarabia, gaat nog een stapje verder met ontkenningen als hij door een verslaggever van het Deense dagblad Politiken wordt aangesproken in de lobby van het kantoor in Manila waar het callcenter zit. „We zijn een legaal bedrijf met klanten over de hele wereld. Ik ken geen Denen. Wij zijn een Filipijns bedrijf.” Dat terwijl op documenten uit de Kamer van Koophandel op de Filipijnen blijkt dat er Denen betrokken waren bij de oprichting en het bedrijf nu eigendom is van een brievenbusfirma in Dubai. Sarabia zegt er allemaal niets van te weten. „Wij zijn een volstrekt normaal callcenter.”

Wij zijn een volstrekt normaal callcenter

‘Heel expliciete beelden’

NRC en de partners in het journalistieke onderzoek hebben ook contact gehad met meerdere ex-werknemers en huidig werknemers van de callcenterdivisie. Zij schetsen een ander beeld. Ze willen alleen anoniem hun verhaal doen, omdat ze een geheimhoudingsverklaring hebben getekend die hun verbiedt informatie te delen over het bedrijf.

Een van de medewerkers vertelt dat het personeel onderling vaak discussieerde over de aard van het werk. „Dat er mogelijk sprake was van catfishing, je online anders voordoen, met behulp van andermans identiteit.” Maar zodra ze die zorgen uitten bij het management, kregen ze telkens te horen dat er niets aan de hand was. „We deden niets verkeerds, want de gebruikers kochten vrijwillig credits.”

Een ict-medewerker vertelt wat het met hem deed door de hele dag met indringende beelden bezig te zijn. „Ik dacht aanvankelijk, ach het is maar porno, ik doe dit slechts een paar maanden. Maar om eerlijk te zijn, het was vanaf het begin te heftig, te veel om te zien. Want iedere dag zie je hele expliciete beelden. Het was als een bom in je hersenen.”

Een chatmedewerker uit de Filipijnen trekt het op een gegeven moment niet meer om eenzame mensen te misleiden. „Toen ben ik gestopt met het sturen van seksuele berichten naar klanten en ging ik ze vragen stellen over hun dag. Gewoon om me een beetje beter te voelen. Sommige gebruikers geloofden daadwerkelijk dat ze met echte mensen praatten. Eén verkocht zelfs zijn bezittingen om te kunnen blijven chatten. Een ander richtte zijn huis in alsof we daar samen zouden gaan wonen.” De chatmedewerker is inmiddels vertrokken.

Ik dacht aanvankelijk, ach het is maar porno, ik doe dit slechts een paar maanden

Wie tot de kleine lettertjes komt op de datingsites kan lezen dat het om fictieve profielen gaat, die door anderen beheerd worden. Maar veel van de vrouwen die er op staan, zijn levensecht en hebben nooit toestemming gegeven voor het gebruik van hun foto’s.

Zoals de Deense lerares Trine Munkholm. Ze heeft er wakker van gelegen, vertelt ze aan de Deense krant Politiken, toen uit het onderzoek van NRC en partners bleek dat haar foto’s op een van de datingsites misbruikt werden. „Ze hebben niet alleen mijn foto’s gestolen, maar ook mijn identiteit. Er zitten daar mannen die denken dat ze met mij praten. Ze fantaseren over mij en denken misschien dat we een relatie hebben. Het is zowel ziek als erg jammer voor de mannen dat ze op deze manier worden bedrogen.”

Tips? [email protected]

Zoom in

Explainer
Zo werden wij opgelicht

Consumenten overal ter wereld klaagden over sites uit het Aether-imperium. Hun ervaringen zijn vrijwel identiek, blijkt uit onderzoek van NRC. Ze klikten op een advertentie, kochten een product en zaten ineens vast aan een abonnement. 

Delen

Mail de redactie

De toch al slechte betrekkingen tussen Rusland en Azerbeidzjan zijn verder verzuurd na invallen van de Russische veiligheidsdienst FSB bij Azerbeidzjanen in de Russische stad Jekaterinburg. Bij de actie kwamen twee verdachten om het leven en werden volgens lokale media ongeveer vijftig etnische Azerbeidzjanen opgepakt en verhoord. Het incident heeft de toorn gewekt van de Azerbeidzjaanse regering, die een onderzoek eist en Rusland beschuldigt van moord.

Aanleiding voor de invallen is volgens Russische media een gerechtelijk onderzoek naar zeker twee moorden en een poging tot moord, begaan tussen 2000 en 2011 in de stad in de Oeral. Afgelopen vrijdag deed de lokale FSB invallen in de woningen van ongeveer vijftien verdachten, onder wie zeker negen broers en neven uit één familie. De FSB-agenten gingen zo gewelddadig te werk, dat de twee broers en hoofdverdachten, Hoessein en Zijaddin Safarov, om het leven kwamen.

Hoewel de Russische autoriteiten en pro-Kremlin media stellen dat de twee aan „hartfalen” zijn gestorven, zeggen familieleden, de Azerbeidzjaanse autoriteiten en media dat hun dood het gevolg is van excessief politiegeweld. „Ze hebben mijn broers doodgemarteld”, verklaarde een familielid tegenover journalisten. Die lezing wordt gestaafd door het feit dat drie andere familieleden in het ziekenhuis belandden en de overige verdachten bij hun voorgeleiding in de rechtbank ernstig toegetakeld bleken.

De twee gedode broers runden een café in Jekaterinburg, waar zij zich volgens de autoriteiten bezighielden met criminele activiteiten. In 2001 zou een Azerbeidzjaanse zakenman in het café zijn vermoord. Op Telegram schreef het Russische OM, dat het „de activiteiten van een etnische criminele groep, die verdacht wordt van een aantal moorden en pogingen tot moord, heeft beëindigd.” Waarom de Russische autoriteiten bijna een kwart eeuw na de moord het onderzoek heropenden, is onduidelijk. In de Russische wet geldt voor moordzaken geen verjaringstermijn.

Zwaargewond in de rechtbank

Excessief politiegeweld door arrestatieteams is in Rusland eerder regel dan uitzondering, zeker als de zaak gelieerd is aan activiteiten van criminele organisaties, verdachten uit migrantengemeenschappen komen, of terrorisme als motief wordt gezien. Na een terroristische aanslag, vorig jaar op de Crocus City concertzaal in Moskou, werden enkele Centraal-Aziatische verdachten dusdanig mishandeld dat zij zwaargewond de rechtbank in moesten worden gedragen.

Het lijkt erop dat de FSB zich dit keer heeft misrekend en zich de woede van het herkomstland van de slachtoffers op de hals heeft gehaald. Alle verdachten zijn van Azerbeidzjaanse afkomst, sommigen hebben Russisch staatsburgerschap. In een verklaring veroordeelde het Azerbeidzjaanse ministerie van Buitenlandse Zaken het incident in felle bewoordingen en veroordeelde het de „opzichtige, opzettelijke en buitengerechtelijke moorden” en het „geweld van Russische wetshandhavers tegen Azerbeidzjanen op basis van hun etnische achtergrond.” Maandag werden de lichamen van de broers Safarov overgebracht naar Bakoe.

Passagierstoestel neergehaald

Ondanks langjarige strategische samenwerking zijn de betrekkingen tussen Moskou en Bakoe de afgelopen maanden flink verzuurd. In januari dit jaar kwam het tot een fikse diplomatieke botsing nadat Rusland eind december een Azerbeidzjaans passagierstoestel uit de lucht had geschoten. Volgens Azerbeidzjaans onderzoek werd het toestel ter hoogte van de Tsjetsjeense hoofdstad Grozny geraakt door een Russische raket, die was afgevuurd om een Oekraïense drone-aanval af te weren. Het toestel stortte in Kazachstan neer, 38 van de 67 inzittenden kwamen om.

Azerbeidzjan was woedend en eiste excuses en compensatie van de Russische regering. Drie dagen bleef het stil vanuit het Kremlin, toen ging de Russische president Vladimir Poetin door het stof en bood zijn excuses aan.

De relatie bleef verstoord; de Azerbeidzjaanse president Ilham Aliyev beschuldigde Rusland ervan de zaak te willen verdoezelen. In mei liet Aliyev verstek gaan bij de viering van Overwinningsdag op het Rode Plein in Moskou en beschuldigde Bakoe Rusland van een grootschalige cyberaanval.

Ook deze keer lijkt het er niet op dat Aliyev de zaak snel zal vergeten. Azerbeidzjan eist een onderzoek naar het geweld en de dood van de broers Safarov en ontbood zaterdag de Russische zaakgelastigde in Bakoe op het ministerie van Buitenlandse Zaken. Daarnaast heeft Azerbeidzjan aangekondigd alle culturele evenementen van Rusland op te schorten en werd een gepland bezoek van de Russische vicepremier Aleksej Overtsjoek aan Bakoe afgelast. Azerbeidzjaanse media spreken onomwonden van „moord” op „onschuldige” burgers; de Azerbeidzjaanse staatstv zag een „herhaling van 1937”, het piekjaar van de Stalin-repressie.

‘Toedracht verduidelijken’

President Poetin heeft nog niet gereageerd op de verwijten, zijn woordvoerder Dmitri Peskov zei maandag dat Rusland het annuleren van evenementen door Azerbeidzjan betreurt. „Het is belangrijk dat wij de toedracht van de gebeurtenissen verduidelijken, die voor Azerbeidzjan reden vormen voor dergelijke stappen”, zei Peskov tegen persbureau TASS. Volgens Peskov is er geen telefoongesprek tussen Poetin en Aliyev gepland. Voor Aliyev biedt het conflict de gelegenheid te onderstrepen dat hij niet bang is voor Poetin. Maandag deden Azerbeidzjaanse autoriteiten een inval bij het kantoor van de Russische propagandazender Sputnik in Bakoe, meldden Azerbeidzjaanse media.

Terwijl de relatie tussen Poetin en Aliyev verslechtert, probeert de Oekraïense regering zijn betrekkingen met het steenrijke en militair sterke Azerbeidzjan te versterken. In mei bracht de Oekraïense minister van Buitenlandse Zakeneen bezoek aan Azerbeidzjan. Kort daarop zei Aliyev de territoriale integriteit en soevereiniteit van Oekraïne te steunen en de Azerbeidzjaanse regering gaf 1 miljoen dollar voor onderhoud aan het Oekraïense elektriciteitsnetwerk. Zoals gebruikelijk neemt Poetin de tijd om zijn reactie te bepalen. Maar als hij niet nog een bondgenoot wil verliezen, zal hij snel moeten handelen.

Delen

Mail de redactie