Europese Commissie keurt uitkoopplannen kabinet voor grote stikstofuitstoters goed

Stikstof De regeling voor ‘piekbelasters’ is een belangrijk onderdeel van de plannen van het kabinet om de stikstofuitstoot in kwetsbare natuurgebieden te verlagen.

De stikstofneerslag in kwetsbare natuurgebieden in Nederland komt voor 46 procent van de landbouw.
De stikstofneerslag in kwetsbare natuurgebieden in Nederland komt voor 46 procent van de landbouw.

Foto Merlin Daleman

De Europese Commissie keurt de plannen van het kabinet voor de aanpak van zogeheten piekbelasters in de veehouderij goed. Dat bevestigen ingewijden dinsdag aan NRC na berichtgeving van de NOS. De goedkeuring stelt Nederland in staat om deze grote uitstoters van stikstof uit te kopen. De regeling dreigde, zonder instemming van Brussel, te worden beschouwd als ongeoorloofde staatssteun aan bedrijven. Het uitkopen van boeren is een belangrijk onderdeel van de plannen van het kabinet om de stikstofuitstoot in kwetsbare natuurgebieden te verlagen.

In een reactie op de aanbevelingen van het stikstofadvies van Johan Remkes kondigde minister Christianne van der Wal (Natuur en Stikstof, VVD) afgelopen jaar aan om ongeveer drieduizend van deze grote uitstoters te overtuigen om hun activiteiten te stoppen. Met een woest „aantrekkelijk aanbod”, mogelijk ruim boven de marktwaarde van hun bedrijf, hoopte het kabinet boeren en andere ondernemers die veel stikstof uitstoten, te verleiden om te stoppen, verhuizen of op korte termijn grondig te verduurzamen. De aanpak van grote stikstofvervuilers in de agrarische sector en industrie zou dit jaar beginnen. Vanaf volgend jaar kan dwang volgen.

De stikstofuitstoot moet het meest dalen in de landbouw omdat ammoniak afkomstig uit mest de meeste schade toebrengt aan de natuur. De stikstofneerslag in kwetsbare natuurgebieden in Nederland komt voor 46 procent van de landbouw. De kabinetsplannen moeten zorgen dat de uitstoot met 85 procent wordt teruggedrongen. Het gaat hoofdzakelijk om agrarische bedrijven en ongeveer 35 industriële bedrijven, waaronder afvalverwerkers, energiebedrijven, chemiebedrijven, voedselproducenten en papierfabrieken.

Prioriteit

De beschikbare stikstofruimte verdeelt Nederland aan de hand van het stikstofregistratiesysteem (SSRS). Daarbij krijgen boeren die buiten hun schuld niet over een vergunning beschikken voorrang. Zij krijgen „meer prioriteit” in de landelijke stikstofbank van de overheid, zo schreef minister Van der Wal maandag in een Kamerbrief.

Uit onderzoek van NRC bleek afgelopen oktober dat boeren die de meeste stikstofbelasting in natuurgebieden veroorzaken, niet zo maar van plan zijn zich te laten uitkopen. Wie dat wél overweegt, wilde vaak al stoppen voor het kabinet de uitkoopregeling aankondigde.

Met medewerking van Clara van de Wiel