EU haalt verwaarloosde band met Latijns-Amerikaanse en Caribische landen aan

Posted on July 18, 2023 by admin

N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.

Top in Brussel Op een tweedaagse topconferentie spraken regeringsleiders van de EU met leiders uit Latijns-Amerika en het Caribisch gebied over handel en grondstoffen, het slavernijverleden en Oekraïne. De EU moet meer dan ooit strijden voor de gunst van landen in de regio.

Michel Kerres

18 juli 2023 om 20:11

Leestijd 3 minuten

De Argentijnse president Alberto Fernandez, premier Ralph Gonsalves van Saint Vincent and the Grenadines, voorzitter van de Europese Raad Charles Michel en EU-commissievoorzitter Ursula von der Leyen dinsdag bij het slot van de top tussen de EU en de CELAC-landen in Brussel. Foto Francois Walschaerts / AP

Verre familie moet je nooit verwaarlozen. Op een tweedaagse topconferentie tussen de 27 regeringsleiders van de Europese Unie en 33 leiders uit Latijns-Amerika en de Caraïben ging het over handel en over grondstoffen, over Oekraïne en over het slavernijverleden. Maar bovenal ging het over de vraag hoe je omgaat met verre neefjes en nichtjes die je acht jaar niet hebt gezien en die je nu meer dan ooit nodig hebt.

„We hebben er niet genoeg aandacht aan besteed”, zei EU-buitenlandchef Josep Borrell over Latijns-Amerika. „Nu moeten we in actie komen en [daarbij] rekening houden met het nieuwe geopolitieke scenario, met de opkomst van China en een nieuwe rol voor Rusland.”

De Europese Unie is meer dan ooit verwikkeld in een strijd om de gunst van landen waar ook China en Rusland regelmatig met aanlokkelijke aanbiedingen langskomen. Na de Russische inval in Oekraïne moest het Westen bovendien leren dat lang niet alle landen van plan zijn tussen Kyiv en Moskou te kiezen. Dus lanceerde de Oekraïne-coalitie een veelzijdig diplomatiek offensief – óók in Latijns-Amerika. Dat is soms een stroef gesprek.

Terwijl de regeringsleiders elkaar in groepjes en gezamenlijk spraken, sleutelden diplomaten tot het laatste moment aan een gezamenlijke verklaring over Oekraïne. Sommige landen zagen niets in een veroordeling van de Russische inval. De EU stond er op. Het werd uiteindelijk een fletse tekst, waarin de landen slechts hun bezorgdheid uitspreken over de oorlog en het humanitaire leed dat de oorlog veroorzaakt, evenals de schadelijke economische gevolgen ervan. Nicaragua kon ook daar niet mee akkoord gaan.

VN-resolutie

De gasten van de EU zijn georganiseerd in CELAC, een los regionaal verband van het westelijk halfrond, minus Canada en de VS. De meeste CELAC-landen stemden vorig voorjaar voor een VN-resolutie waarin de inval werd veroordeeld. Nicaragua stemde toen tegen, een aantal landen – Bolivia, Cuba en El Salvador – onthield zich van stemming. In de slotverklaring werd naar die stemming bij de VN verwezen, waarmee er toch een veroordeling van Rusland in de tekst terecht kwam.

Lees ook: President Lula laat zijn mening over de oorlog in Oekraïne afhangen van zijn publiek

Een toonaangevend land als Brazilië wil onder de linkse president Luiz ‘Lula’ da Silva de inval wel veroordelen, maar is niet van plan om de westerse sancties tegen Rusland te steunen. De in Nederland geboren Chileense minister van Buitenlandse Zaken Alberto van Klaveren Stork betuigde zijn spijt „dat er leden van onze groep zijn die elke resolutie blokkeren”. Hij benadrukte: „Wij geloven echt dat er een agressieoorlog gaande is.”

Wij namen in het verleden ook heel vaak de telefoon niet op als zij belden met zorgen die zij hadden. Dus zit er grote irritatie bij veel landen

Mark Rutte demissionair premier

Demissionair premier Mark Rutte zei bij aankomst schuldbewust dat het er vooral om gaat dat het Westen nu erkent dat het in het verleden, toen landen uit Afrika of Latijns-Amerika aanklopten voor hulp, niet thuis gaf. „Wij namen in het verleden ook heel vaak de telefoon niet op als zij belden met zorgen die zij hadden. Dus zit er grote irritatie bij veel landen”, nu het Westen om een gunst vraagt. Het gaat er nu vooral om communicatie opnieuw op te bouwen, aldus Rutte, en dat betekent: „90 procent luisteren en 10 procent praten”.

Economisch gewicht

Een goed contact met de verre familie is ook van belang omdat China in de regio steeds actiever wordt. In de eerste twee decennia van deze eeuw is het economische gewicht van China in Latijns-Amerika enorm toegenomen.

Lees ook: De Braziliaanse president Lula zoekt deze week een akkoord in Brussel

De EU heeft al met 27 landen in het gebied een handelsovereenkomst, maar een veelbelovende deal met de Mercosur-landen wordt maar niet tot een goed einde gebracht. In 2019 sloot de EU een akkoord met douane-unie Mercosur (Mercado Común del Sur), waar Brazilië, Argentinië, Paraguay en Uruguay lid van zijn. Inmiddels willen beide kanten de deal bijwerken. Argentinië en Brazilië zijn bang dat ze er economische op achteruit gaan. Een aantal Europese landen, waaronder Nederland, wil extra waarborgen voor duurzaamheid en dan in het bijzonder over de toekomst van de Amazone.

Rutte en Commissievoorzitter Ursula von der Leyen gingen er na afloop van de top vanuit dat een deal tegen het einde van het jaar rond kan komen. Ook is een gemoderniseerde versie van een handelsakkoord tussen de EU en Mexico volgens Von der Leyen binnen enkele maanden af te ronden.

Slecht betaald

Er klonk van Latijns-Amerikaanse zijde heel wat wrok door over een verhouding die vaak louter op exploitatie gebaseerd is geweest. Lula sprak van de noodzaak „een einde te maken aan de internationale arbeidsverdeling die Latijns-Amerika veroordeelt tot het leveren van grondstoffen en migranten voor beroepsbevolking die slecht betaald en gediscrimineerd wordt.”

Toch kon de indruk dat Europa nog altijd aast op grondstoffen niet helemaal worden weggenomen. Gretig tekende Commissievoorzitter Ursula von der Leyen akkoorden met onder meer Chili en Uruguay over „samenwerking” bij het delven en verhandelen van zeldzame, voor de energietransitie cruciale, grondstoffen.

Op de achtergrond speelde ook steeds het koloniale verleden een rol. Verschillende Latijns-Amerikaanse landen eisten een verwijzing naar de trans-Atlantische slavenhandel en eventuele herstelbetalingen in de slotverklaring. Roulerend CELAC-voorzitter en premier van Saint Vincent and the Grenadines Ralph Gonsalves sprak van de noodzaak de „historische erfenissen van inheemse genocide en slavernij van Afrikaanse lichamen” te benoemen. In de slotverklaring werd geschreven: „We erkennen en betreuren ten zeerste het verzwegen leed dat miljoenen mannen, vrouwen en kinderen is aangedaan als gevolg van de trans-Atlantische slavenhandel.”

De landen spraken af elkaar in de toekomst elke twee jaar op te zoeken.

Hoe Feyenoord in 14 minuten en 44 seconden een miraculeuze comeback maakte bij Manchester City

admin
November 27, 2024
0

Manchester City-coach Pep Guardiola zit met zijn armen over elkaar in de dug-out. Blik op het veld, tegelijkertijd druk in gesprek met assistent Juanma Lillo. Hij oogt ontspannen, met eindelijk weer zicht op een zege na vijf nederlagen op rij. City leidt in het eigen Etihad Stadium met 3-0 tegen Feyenoord in de Champions League. De 74ste minuut loopt, als de spanning ver te zoeken is. City hoeft niet meer, waar Feyenoord de indruk maakt de schade te willen beperken.

Guardiola heeft drie van zijn belangrijke spelers zes minuten eerder gewisseld – Phil Foden, Nathan Aké en Ilkay Gündogan. Ongetwijfeld om ze rust te geven met het oog op de clash tegen Liverpool FC, komende zondag op Anfield. En waarschijnlijk om het risico op het wegvallen van spelers te verminderen, dit seizoen heeft City te maken met veel blessures.

City was jarenlang de norm, met bijna perfect uitgevoerd voetbal, onder regie van Kevin De Bruyne en Bernardo Silva in combinatie met spits Erling Haaland. Vier keer op rij landskampioen, winnaar van de Champions League in 2023. Maar dit seizoen is anders. De ploeg is in fases kwetsbaar. In de Premier League heeft City al acht punten achterstand op Liverpool, gecoacht door Arne Slot. Zaterdag werd thuis nog met 4-0 verloren van Tottenham Hotspur.

Gebutst vertrouwen

De ontmoeting met Feyenoord lijkt voor City de ideale wedstrijd om het gebutste vertrouwen terug te winnen. Volgens dat scenario voltrekt City-Feyenoord zich lang, dinsdagavond in het oostelijk deel van Manchester. City combineert soepel, drukt Feyenoord ver naar achteren, doelman Timon Wellenreuther redt een paar keer knap.

Feyenoord krijgt gaandeweg wel meer controle. Het heeft langer balbezit, creëert een kansje via aanvaller Igor Paixão. Maar City blijft gevaarlijk en kort voor rust valt de goal die niet kan uitblijven: Quinten Timber raakt Haaland onhandig en de Noor benut zelf de strafschop (1-0). Na de pauze loopt City uit door een schot van Gündogan en opnieuw Haaland, via een fraaie, razendsnelle aanval. 3-0 na 53 minuten.

Manchester City-spits **Erling Haaland** (in het midden) viert zijn 3-0 met Phil Foden en Matheus Nunes.

De wedstrijd zit dan op slot. Ogenschijnlijk, want de wissels die rond de zeventigste minuut plaatsvinden zullen van groot belang zijn. En niet alleen die bij City.

Bij Feyenoord komt de talentvolle centrumverdediger Thomas Beelen voor linksback Gijs Smal, die het lastig heeft. Hancko, een van de pijlers van de ploeg, verhuist van de as naar de linkerflank. Rechtsback Bart Nieuwkoop wordt vervangen door Jordan Lotomba, die terug is na een blessure. Ook beoogde basisspits Santiago Giménez maakt zijn rentree na een hamstringkwetsuur, hij valt in voor Julián Carranza.

Deze omzettingen van coach Brian Priske zorgen ervoor dat Feyenoord – met de power van linksback Hancko en rechtsback Lotomba – meer dynamiek heeft op de flanken. En in de spits zorgt Giménez voor meer diepgang dan de vrij statische Julián Carranza.

Giménez is nog maar net in het veld, als hij meteen een bal in de diepte vraagt. Dat Feyenoord met drie goals achter staat, is niet aan Giménez af te lezen. Hij maakt een gretige indruk.

Woede en irritatie

De Mexicaan sprint in de 74ste minuut weg, als Hancko vanaf links achterin een lange bal naar voren geeft. City neemt simpel over, lijkt te controleren. Verdediger Josko Gvardiol krijgt de bal in de as. Hij wordt, en dat is cruciaal, meteen onder druk gezet door Giménez. Daardoor speelt Gvardiol een moeilijke, hoge bal terug op doelman Ederson.

Hadj Moussa, een 22-jarige talentvolle Algerijns-Franse rechtsbuiten, ziet dat het fout gaat bij City. Hij sprint meteen achter de bal aan, neemt die perfect aan, direct mee in de loop, omspeelt de uitkomende keeper Ederson en mikt vanuit een lastige, krappe hoek zonder te kijken binnen: 3-1, klokslag 74 minuten.

Feyenoord-aanvaller **Hadj Moussa** is op weg naar de 3-1.

Woede, irritatie, zorgen – het is allemaal zichtbaar bij Guardiola. Secondenlang kijkt hij naar de grond, terwijl hij zijn handen boven op zijn hoofd houdt.

Feyenoord speelt met meer durf en overtuiging, jaagt op City. Onderlinge duels worden gewonnen, waar City aarzelt, broos als het vertrouwen is. Feyenoord bouwt geduldig op, probeert met korte passes de tegenstander te lokken, zo ruimtes te creëren en de creatieve pingelaar Moussa in stelling te brengen.

In de 81ste minuut komt hij aan de bal, rechts voorin, loopt zich dan vast. Ook dat is Moussa. Maar Feyenoord blijft hoge pressie uitoefenen. Weer geeft Gvardiol een moeilijke pass, Timber en zijn kompaan Hwang In-beom duiken erop, nemen over.

Het spel wordt verplaatst naar links, naar Paixão. Die slingert de bal naar de tweede paal, waar Lotomba opduikt. Die trekt de bal terug en gaat wonderlijk via de paal en het linkerbeen van Ederson richting de borst van de inlopende Giménez: 3-2 na 81 minuten en 12 seconden.

Guardiola klapt een paar keer, lijkt zijn defensie wakker te willen schudden. Spanning – of is het angst? – is te zien in zijn ogen.

Invaller **Santiago Gimenez** nadat hij de 3-2 heeft gemaakt.

Loeren op uitbraak

Feyenoord voetbalt zonder vrees. Lotomba ontdoet zich enkele keren soepel van Haaland, een beer van een aanvaller. Er is nog even tijd voor Feyenoord, in een wedstrijd die allang als verloren beschouwd werd.

Na 88 minuten en 30 seconden begint het met de onderschepping van Hwang, als twee City-spelers elkaar in de weg lopen bij de middenlijn. Feyenoord-spelers loeren meteen op een uitbraak – waar liggen de ruimtes?

Er lijkt dan nog weinig aan de hand voor City, zoals eigenlijk de hele avond. Hwang kopt naar invaller Ramiz Zerrouki, die passt naar Moussa, die nog op eigen helft staat, zeker tien meter voor de middenlijn.

Voorin is Paixão dan aan het zwerven. De Braziliaanse linksbuiten duikt opeens diep in de rechterzone op. Daar ligt ruimte omdat Moussa zijn directe tegenstander – linksback Gvardiol – heeft weggelokt. Moussa ziet de loopactie van Paixão, geeft een splijtende bal tussen Gvardiol en Jack Grealish door.

De defensieve organisatie bij City is ontluisterend, zoveel ruimte krijgt Paixão. Noodgedwongen komt Ederson ver uit zijn doel om de aanvaller af te stoppen, meters buiten zijn strafschopgebied. Maar Paixão is hem net voor, springt iets hoger, kopt de bal vooruit, neemt hem mee, is de keeper kwijt, maar staat in een moeilijke hoek schuin rechts voor de goal.

Paixão heeft even tijd, kijkt, en doet wat je bijna niet ziet aankomen. Hij geeft een puike voorzet op de onvermoeibare, opstomende linksback Hancko. Die kopt in een leeg doel, langs de laatste overgebleven verdediger Rico Lewis. 88 minuten en 44 seconden en het staat 3-3.

Feyenoord-verdediger **Hancko** kopt kort voor tijd de 3-3 binnen.

In zijn enthousiasme valt Hancko even als hij naar het uitvak rent met 4.000 Feyenoord-fans. Het vak ernaast houden City-fans handen voor hun mond of ogen. De ontgoocheling compleet. Guardiola plukt even aan zijn neus, drinkt wat water.

Verbijstering is te zien bij Haaland – bij wie niet eigenlijk. Maar het zit zo dicht bij elkaar. Twee minuten later schiet Grealish via het been van Zerrouki nog op de paal – net niet de 4-3 dus.

Invaller De Bruyne staat druk te wijzen, met 94 minuten en 30 seconden op de klok. Dáár moet je lopen, zegt hij tegen een ploeggenoot, in een poging een opening te vinden in de Feyenoord-defensie. Maar verdediger Gernot Trauner poeiert de bal richting de tribune voor Haaland eraan kan komen.

Guardiola dirigeert zijn spelers in de laatste seconden met wilde armgebaren naar voren. En geeft dan, als na 96 minuten is afgefloten, vierde official Marcel Birsan met een zuinig lachje, waarin ongeloof verscholen zit, als eerste een hand.

Wat vindt NRC | Slachtoffers van verkrachting hoeven zich niet te schamen

admin
November 27, 2024
0

Het slachtoffer van verkrachting kreeg de afgelopen maanden niet alleen een gezicht, maar zei ook luid en duidelijk dat ze wilde dat „de schaamte van kamp wisselt”. Niet zij, Gisèle Pelicot, hoeft zich immers te verbergen. Degenen die zich moeten schamen, zijn volgens haar degenen die ervan worden verdacht dat ze haar, terwijl ze gedrogeerd en dus buiten bewustzijn was, verkrachtten. Onder wie haar ex-man Dominique, die schuld bekent en tegen wie eerder deze week twintig jaar celstraf is geëist.

Met haar optreden, in de volle openbaarheid, en vooral haar weigering het slachtofferschap op zich te nemen, heeft Pelicot het denken over seksueel geweld, over verkrachting binnen een relatie, en over consent – wederzijdse instemming bij seks – een enorme dienst bewezen. Ongeacht wat de Franse rechter zal oordelen, en niet alleen in Frankrijk, waar duizenden vrouwen de afgelopen maanden de straat op gingen om Pelicot te steunen.

Het zou daarom jammer zijn als na deze geruchtmakende rechtszaak alleen overblijft dat deze zo geruchtmakend is vanwege het grote aantal verdachten, het door Pelicots ex-man gefilmde bewijs van de vijftig mannen die op zijn uitnodiging zijn vrouw verkrachtten, en de wereldwijde aandacht.

Column | Mooie, kleine film

admin
November 27, 2024
0

Het bioscoopzaaltje was nog bijna leeg toen ik mijn plaats op de achterste rij zocht. Er bleek al een vrouw te zitten, maar die maakte meteen ruimte door een stoel even verderop te kiezen. Terwijl we zaten te wachten, ontstond tussen ons een gesprekje dat je in de bioscoop vrij zelden met vreemden hebt.

Ze leek me een vrouw van achterin de zestig en ze maakte een rustige, vriendelijke indruk. Ze sprak met een zachte g en bleek dan ook afkomstig uit het zuiden des lands. Daar woonde ze nog altijd, maar elk jaar vertoefde ze één volle week in Amsterdam om er dagelijks het documentairefestival IDFA te volgen.

Dat deed ze nu al twintig jaar. Ze betrok een appartement in het centrum en bezocht zoveel mogelijk voorstellingen, soms wel drie per dag. Altijd alléén, vroeg ik me af, maar die impertinente vraag hield ik maar voor me. Tussendoor pikte ze dan ook nog een ‘gewoon bioscoopje’ mee, zoals die middag, omdat ze de Iraanse speelfilm My Favourite Cake graag wilde zien na alle enthousiaste recensies die ze erover gelezen had.

Kortom, een filmliefhebber.

Welk soort speelfilms ze het liefst zag? „Geen Amerikaanse films meer”, zei ze, „vooral die blockbusters ben ik helemaal zat. Ik houd van mooie, kleine films.” Ik vroeg haar naar haar favoriete film, want zeg mij van welk boek of welke film u het meest houdt en ik zeg u wie u bent, of beter: wie ik dénk dat u bent. Ze wist het meteen: Kes van Ken Loach, de Britse filmregisseur, bekend om zijn sociaal-realistische stijl. „Ik houd erg van zijn films, zei ze. „En uw favoriete film?” „A Woman Under The Influence”, antwoordde ik zonder aarzeling, „een film over een overspannen vrouw die niet begrepen wordt door de mensen in haar omgeving.” Ja, John Cassavetes”, zei ze, „met Gena Rowlands.”

Kortom, filmliefhebbers onder elkaar, al moet ik bekennen dat ik later thuis even moest opzoeken waar Kes, een film uit 1969, ook weer over ging: een eenzaam arbeidersjongetje dat uit zijn ellende probeert te ontsnappen door een jonge torenvalk te trainen.

Toen moesten we zwijgen want ‘onze’ film begon, althans de lastige, inleidende beschietingen via reclame en trailers van films die je goddank nooit hoeft te zien. Een betere antireclame dan de trailer bestaat er niet.

My Favourite Cake is een Iraanse speelfilm, gemaakt door het regisseurskoppel Maryam Moghadam en Behtash Sanaeeha, dat moedig de strijd met de censuur aanbond. De film is in Iran verboden, vervolging van de makers dreigt wegens propaganda tegen het regime en het overtreden van islamitische regels.

Hun film gaat over een eenzame 70-jarige vrouw die de liefde hoopt te vinden bij een bejaarde taxichauffeur. Zij is al op haar dertigste weduwe geworden, hij is door zijn vrouw ingewisseld voor een rijker exemplaar. Het lijkt tussen hen even te lukken. Lijkt. Een ontroerende film met schitterend spel van de hoofdrolspelers. „De film gaat over het leven, maar evenzeer over vergankelijkheid”, zei Moghadem in NRC tegen Dana Linssen. „Het is een aansporing om nu te leven en daar niet mee te wachten tot het hiernamaals.”

We stonden op, de vrouw en ik. „Een mooie, kleine film”, zeiden we tegen elkaar. Bij de uitgang namen we beleefd afscheid, want het leven is doorgaans geen speelfilm.

Luister naar