Europese bedrijven sluiten dit weekend meer dan twintig zakendeals met Egyptische bedrijven, met een waarde van ruim 40 miljard euro. Dat heeft de voorzitter van de Europese Commissie, Ursula von der Leyen, zaterdag bekendgemaakt. Zij sprak tijdens een tweedaagse conferentie van de EU en Egypte in Caïro, net als de Egyptische president Abdel Fattah al-Sisi. Tijdens deze top, bezocht door politici, ambtenaren en zakenlieden, schenkt de Europese Commissie Egypte ook een eerste bedrag van 1 miljard euro voor economische hervormingen.
De top is een concreet resultaat van de deal die de Europese Unie en Egypte in maart overeenkwamen. In de deal zit onder meer een steunpakket van leningen en giften met een totale waarde van 7,4 miljard euro, verspreid over drie jaar. Het geld is hoofdzakelijk bestemd voor het bestrijden van de economische malaise in Egypte, waar de inflatie in een jaar met meer dan 30 procent steeg en ruim 30 procent van de bevolking onder de armoedegrens leeft. Maar het bedrag is ook bedoeld om de migrantenstroom naar Europa te beteugelen, door grensbewaking en de opvang van vluchtelingen uit onder meer Soedan en Gaza.
Lees ook
Voor de Egyptenaar wordt het brood vier keer zo duur. Leidt dat tot sociale onrust?
Eerder sloot de EU zulke migratiedeals met Turkije, Tunesië en Mauritanië. Deze deals zijn niet onomstreden. Het Internationaal Monetair Fonds (IMF), dat Egypte ook financieel steunt, heeft bij de EU aangedrongen om de deal afhankelijk te maken van democratische hervormingen, op het gebied van mensenrechten, de rechtstaat en persvrijheid.
Egyptische en internationale mensenrechtenorganisaties als Human Rights Watch en Amnesty International benadrukken hoe het repressieve regime van Sisi journalisten, politieke opponenten en gewone burgers onderdrukt en verarmt, en zichzelf verrijkt. Bovendien is het op grote schaal oppakken en uitzetten van Soedanese vluchtelingen door Egyptische grenswachten – volgens Amnesty gefinancierd door de EU – een schending van internationale verdragen.
Lees ook
‘Egypte gebruikt EU-geld voor massale arrestatie en deportatie van vluchtelingen uit Soedan’
Bij een Israëlische luchtaanval op een school in Nuseirat, een plaats iets ten zuidwesten van Gaza-Stad, zijn zaterdag zeker 16 mensen om het leven gekomen. Dat meldt Al Jazeera. Volgens het Palestijnse persbureau Wafa werd de school gerund door de VN_hulporganisatie voor Palestijnse vluchtelingen (UNRWA) en bood onderdak aan vluchtelingen.
Volgens een woordvoerder van de UNRWA verbleven er zo’n 2.000 vluchtelingen in de school. De meeste slachtoffers zijn vrouwen en kinderen. Ook zijn er zo’n 75 gewonden.
“Er is geen enkele rechtvaardiging of reden om zulke schade toe te brengen aan faciliteiten van UNRWA”, aldus de woordvoerder. Het Israëlische leger heeft de aanval nog niet bevestigd.
Medewerkers van de Verenigde Naties inspecteren een verwoeste voedsel- en hulpwinkel van UNRWA na een Israëlische luchtaanval op het vluchtelingenkamp Al-Maghazi. Foto Mohammed Saber/EPA
De Noorse wielrenner André Drege is op 25-jarige leeftijd overleden door een val in de voorlaatste etappe van de Ronde van Oostenrijk. De renner kwam in de afdaling van de Großglockner ten val en bezweek daarna aan zijn verwondingen, meldden Oostenrijkse media.
Het is nog niet duidelijk hoe de Noor ten val is gekomen. Ook is nog niet bekendgemaakt of de laatste etappe van de ronde zondag wordt gereden.
Drege reed sinds 2021 voor Team Coop-Repsol. “Ons hele organisatiecomité is aangeslagen door dit tragische ongeval en onze gedachten zijn bij de familie, vrienden en de ploeg Coop-Repsol”, meldde de organisatie op sociale media.
Vorig jaar overleed de Zwitserse wielrenner Gino Mäder door een val in de afdaling in de Ronde van Zwitserland.
Lees ook
Veiligheid in het wielrennen, een jaar na de dood van Gino Mäder – ‘Het risico zou niet bij de renners moeten liggen’
De warme betrekkingen waren er al jaren. Maar dit is nieuw: ook in het Europarlement zijn Viktor Orbán en Geert Wilders voortaan bondgenoten. Vrijdagavond maakte de PVV-leider bekend dat zijn partij (met straks zes Europarlementariërs) zich aansluit bij de nieuwe Europese fractie die de Hongaarse premier wil oprichten: Patriotten voor Europa.
De timing van de bekendmaking viel op: juist vrijdag zorgde Orbán binnen Europa voor grote commotie, door een onverwacht bezoek te brengen aan de Russische president Vladimir Poetin in Moskou. Met het bezoek, door Orbán zelf een „vredesmissie” genoemd, zette hij de verhouding met Europese partners – niet voor het eerst – onder hoogspanning. Vanuit Brussel en tal van EU-landen klonk keiharde kritiek. Maar ondertussen toont zijn gestaag groeiende nieuwe Europese fractie óók dat er binnen de EU een aan invloed winnende groep partijen is die zich maar al te graag wél met hem verbindt.
De precieze samenstelling en koers van de nieuwe Patriotten-groep is nog onzeker. Maar dit werd de afgelopen dagen al wel duidelijk: het isolement van Orbáns Fidesz-partij – na het vertrek in 2021 uit de Europese christen-democratische fractie EVP – is voorbij. En ook: Orbán ziet kansen in een nieuwe samenwerking met radicaal-rechtse partijen, die op hun beurt geen problemen hebben met zijn Rusland-vriendelijke koers.
Vox, FPÖ, Chega, ANO ook lid
Orbán kondigde zijn nieuwe groep vorige week zondag aan, in samenwerking met de Oostenrijkse FPÖ en het Tsjechische ANO van oud-premier Andrej Babis. Later die week maakte ook de Portugese partij Chega bekend zich aan te sluiten. Vrijdag volgde naast de PVV ook de Spaanse ultraconservatieve partij Vox, die tot dat moment aangesloten was bij de radicaal-rechtse ECR-fractie van onder meer de Italiaanse premier Giorgia Meloni.
Zo krijgt de samenstelling van de nieuwe Patriotten-groep steeds duidelijkere contouren en blijkt het in elk geval deels een hergeboorte van de bestaande Identiteit en Democratie-groep, waarbij de FPÖ, PVV en Chega tot voor kort zaten. Deze maandag sluit zeer waarschijnlijk ook het Franse Rassemblement National van Marine Le Pen zich bij de nieuwe Patriotten-groep aan, net als naar verwachting de Italiaanse Lega, het Vlaams Belang en radicaal-rechtse partijen uit Denemarken en Estland.
Al die partijen werkten eerder al samen in de ID-groep, die daarmee nu dus een nieuwe naam lijkt te krijgen én wordt uitgebreid met de partijen van Orbán, Babis en met Vox. Dat betekent allereerst een flinke groei: als alle genoemde partijen zich inderdaad aansluiten, zal de nieuwe Patriotten-fractie de op-twee-na-grootste in het Europarlement worden. Daarmee komen ze vóór de radicaal-rechtse ECR-fractie van Meloni en vóór de liberale fractie.
Risico op verdeeldheid blijft
Maar daarnaast is het ook een ‘rebranding’. De ID-groep werd gekenmerkt door ophef en twist, wat recent leidde tot een breuk met de Duitse partij Alternative für Deutschland (AfD). Vooral Le Pen wil de associatie met die bij beïnvloedingsschandalen betrokken Duitse partij koste wat kost voorkomen. Grote verliezer van de herschikking lijkt dan ook de AfD, die al liet weten zich niet bij de Patriotten aan te sluiten en daarmee waarschijnlijk geïsoleerd achterblijft.
De verdeeldheid van radicaal-rechts in het EP blijft daarmee in stand: ook omdat de fractie van Meloni duidelijk afstand houdt tot de nieuwe Patriotten. En ook bínnen de Patriotten zal over tal van onderwerpen twist blijven bestaan: een analyse van NRC liet eerder al zien dat de ID-groep bovengemiddeld verdeeld was en bijvoorbeeld partijen als Lega en RN het zeer vaak oneens zijn. Bovendien blijkt het in het Europarlement waar centrumpartijen nog altijd een meerderheid hebben, vaak sowieso lastig als radicaal-rechtse groep invloed uit te oefenen.
Dat laatste is dan ook niet het doel van de nieuwe ‘Patriotten’-samenwerking, schreef Daniel Hegedüs, als rechtsstaat- en Centraal-Europa-deskundige verbonden aan The German Marshall Fund, eerder deze week in een analyse op de nieuwssite EUobserver. Orbán probeert met zijn groep volgens hem veeleer invloed te krijgen in de ministerraden van de EU – en nu steeds meer radicaal-rechtse partijen in de EU (mee)besturen groeit de kans dat hij daarin slaagt.
Tel je alle EU-landen waar dat het geval is bij elkaar op, dan heb je nu immers al bijna een zogeheten ‘blokkerende minderheid’ waarmee je besluiten kunt tegenhouden. Zeker omdat bijvoorbeeld de Tsjechische en Oostenrijkse partijen in de Patriotten-groep hoog scoren in peilingen voor naderende verkiezingen, en hun invloed dus kan groeien.
Lees ook
Radicaal-rechts stemt in Europarlement vaak verdeeld, blijkt uit analyse van het stemgedrag
Meer Europese coördinatie tussen de radicaal-rechtse partijen op specifieke thema’s kan hen zo helpen bepaalde prioriteiten te verwezenlijken, denkt Hegedüs. „De Patriotten-groep is bedoeld om populistische oppositie tegen bepaalde laaghangende vruchten van de Europese politiek, zoals immigratie, de vergroening van de Europese landbouwsector of het voorgestelde verbod op verbrandingsmotoren, te bundelen en die oppositie-politiek uit te buiten voor binnenlandse politieke doeleinden.”
