Met een ceremoniële schop in de grond startten dinsdag de voorbereidingen voor de eerste chipfabriek onder de vlag van de Europese Chips Act. Vlak bij de Duitse stad Dresden bouwt de Taiwanese chipfabrikant TSMC voor 10 miljard euro een Europese vestiging ‘ESMC’, geholpen met een subsidie van 5 miljard euro van de Duitse overheid.
De bouw kon pas beginnen nadat er officieel goedkeuring was voor de omvangrijke Duitse subsidie. Ursula von der Leyen, president van de Europese Commissie, tekende ’s ochtends het akkoord voor de staatssteun. Von der Leyen woonde vervolgens zelf de openingsceremonie in Dresden bij, samen met onder meer de Duitse bondskanselier Olaf Scholz en TSMC-topman C.C. Wei.
Gewoonlijk is de EU zeer terughoudend met overheidsgeld dat naar het bedrijfsleven gaat, omdat dat oneerlijke concurrentie tussen de lidstaten in de hand werkt. Maar Europa wil minder afhankelijk zijn van chips uit Azië, vanwege de oplopende geopolitieke spanningen tussen de VS en China, die ook Taiwan raken. Een mogelijk conflict rondom dat eiland zou meteen de toevoer van chips afsnijden. TSMC is de grootste chipfabrikant ter wereld; bekende klanten als Nvidia, Apple en AMD laten hun chipontwerpen in Taiwan produceren, Maar ook Europese chipmakers besteden een groot deel van hun productie uit aan TSMC.
Financiële problemen
Hoe afhankelijk Europa van Aziatische chipfabrikanten is, bleek tijdens de coronapandemie. Toen was er zo’n groot gebrek aan chips dat veel Europese autofabrikanten hun productielijnen moesten pauzeren, omdat sommige elektronische onderdelen wegens tekort aan chips niet beschikbaar waren.
De enige manier om chipfabrikanten te verleiden om op nieuwe plekken peperdure productielijnen op te zetten, is strooien met subsidie. De EU Chips Act, bedacht in 2022, maakt daarvoor ruim 43 miljard euro vrij. Ook andere landen, zoals de VS, Japan en India, zetten staatssteun in om chipfabrikanten te trekken. Chipmakers kiezen bij voorkeur voor een plek waar al andere halfgeleiderproducenten zitten, zodat ze gebruik kunnen maken van het bestaande leveranciersnetwerk en het broodnodige technische talent. Dresden heeft een traditie op het gebied van chiptechniek. De ESMC-fabriek wordt pal naast de chipfabriek van Bosch gebouwd, op korte afstand van de Duitse chipfabrikant Infineon.
De Europese chipfabrikanten NXP, Infineon en Bosch hebben elk een aandeel van tien procent in de onderneming, maar ook andere chipontwerpers zullen gebruik kunnen maken van de fabriek in Dresden. De halfgeleiders die ESMC vanaf eind 2027 gaat produceren zijn voornamelijk bestemd voor de autoindustrie en industriële toepassingen. Het zijn niet de meest geavanceerde chips die op dit moment gemaakt worden, maar wel de chips die Europa voorlopig nodig heeft.
De Amerikaanse chipfabrikant Intel is van plan een nieuwe fabriek van 30 miljard euro te bouwen in Maagdenburg die veel geavanceerdere chips gaat produceren. Daarvoor zou Duitsland een subsidie van 10 miljard euro moeten geven. Intel zit echter in financiële problemen en is het afgelopen jaar de helft van zijn beurswaarde kwijtgeraakt. Dat maakt het lastig om nieuwe investeringen te doen.
