Elon Musk betaalt mensen om voor hem te gamen – en dat valt niet goed in de gamewereld

Kekius Maximus (2024-2024) is niet meer. De monnik overleed op het extreem hoge 94ste level in de game Path of Exile 2, na uren trouwe besturing door techtopman en supergamer Elon Musk.

Althans, aldus Musk zelf, die de afgelopen maanden uitgebreid over de game tweette. Met zijn personages stond Musk hoog in de ranglijsten van het spel, in de top-10 zelfs. Maar zijn normaliter trouwe gamer-achterban had kritische vragen. Hoe vond hij de tijd om tijdens een presidentiële transitie zoveel te gamen? En waarom snapte hij in zijn video’s over het spel zo duidelijk niets van wat er om hem heen gebeurde? Op sociale media vloeide de hoon uit vele vingers: kijk hoe Elon Musk, het genie van Tesla en SpaceX, niet eens weet hoe hij een toverdrank moet drinken.

No way dat hij zelf die ranglijsten gehaald heeft”, zegt de Nederlandse muzikant en hartstochtelijk Path of Exile-speler Juri Meijer via de telefoon. Path of Exile is een fantasyspel, waarin je een personage speelt dat in kerkers op zoek gaat naar vijanden en schatten. Wordt je personage gedood, dan moet je weer helemaal opnieuw beginnen. „Veel mensen knappen af op Path of Exile 2 omdat je er zoveel tijd in moet stoppen, ook in de voorbereiding. Om je personage aan te maken moet je honderden keuzes maken, en voordat je in de competitieve ‘endgame’-fase bent, level 65, ben je vijftig uur verder. Die man heeft drie bedrijven!”

‘Man van het gamervolk’

Musk kon de afgelopen jaren rekenen op de steun van conservatieve gamers op zijn platform X. Met zeer technische discussies over spellen, hun ontwerp en techniek probeerde hij zich voor te doen als ‘man van het gamervolk’. Maar influencers aan die kant van het gamerspectrum keren zich nu tegen hem. Zo bespotte de zeer invloedrijke gamestreamer Zack Hoyt (Asmongold, 3 miljoen volgers) hem in meerdere video’s. Musk was een „account-booster”, zei Hoyt: iemand die andere gamers inhuurt om als zijn personages te spelen, zodat ze zo sterk mogelijk worden.

Path of Exile 2 is maar een spelletje. Toch lijkt Musk zichtbaar gekrenkt. Hij viel Hoyt aan op X en lekte privégesprekken met hem. Musks ex, de Canadese zangeres en muzikant Claire Elise Boucher, beter bekend als Grimes, stuurde een bericht de wereld in waarin ze zijn gameprestaties prees. „Ik heb het met mijn eigen ogen gezien.”

Afgelopen week gaf Musk schoorvoetend toe dat hij spelers in Azië betaalt om zijn gamepersonages zo hoog mogelijk in de toplijsten te krijgen. „Iedereen doet het”, schreef Musk aan YouTuber NikoWrex, die toestemming kreeg om de informatie te delen. „Anders kun je niet winnen.”

Juri Meijer vindt het onzin: Musk moet gewoon van de ranglijst worden gehaald. „Mensen nemen deze game serieus, hij zet nu spelers in de zeik die er honderden uren insteken.”

Path of Exile 2. Grinding Gear Games

Conservatieve gamers

Waarom vindt een van de machtigste mannen ter wereld het zo belangrijk om te scoren in een nichegame? „Hij wil cool gevonden worden”, denkt Meijer.

Het is niet raar dat zo’n prominent figuur op rechts inspeelt op de interesses van deze doelgroep. Althans, niet in de Verenigde Staten. Ruim tien jaar geleden, in 2014, begon daar ‘Gamergate’, een beweging van boze gamers, veelal wit en man, die meenden dat vrouwen en minderheden stelselmatig werden voorgetrokken door gamejournalisten. De beweging breidde zich snel uit naar kritiek op games die te veel diversiteit zouden bevatten – bijvoorbeeld een spel met een zwart hoofdpersonage of een vrouwelijk personage dat er ‘te mannelijk’ uitziet.

In reconstructies over de opkomst van Donald Trump als politiek figuur wordt Gamergate vaak aangewezen als leerschool. Het was de eerste keer dat boze jonge mannen zo nadrukkelijk online tekeer gingen tegen diversiteit, en hun gedachtegoed zo efficiënt wisten te verspreiden onder leeftijdsgenoten. Ironie, memes en boze YouTube-tirades waren hun wapens.

En Twitter (nu X), waar tijdens Gamergate een eigen cultuur van conservatieve, anti-woke gamers ontstond.

Trumpiaanse politici in de Verenigde Staten spelen nog altijd gretig in op dit ressentiment. Het is geen toeval dat Trump in de aanloop naar de presidentsverkiezingen van 2024 de populaire podcasts van gamers als Theo Von en Adin Ross aandeed: daar zit zijn jonge achterban.

Hip rechts

Ook voor Musk heeft die jonge achterban waarde: deze gamers zijn deel van het nieuwe hippe rechts, dat alles van technologie en het internet weet. Maar hij is geen opportunistische nieuwkomer – hij heeft nooit onder stoelen of banken gestoken dat hij een gamer is. Zijn eerste gamesgerelateerde tweet dateert uit 2012, waarin hij de spellen BioShock en Fallout: New Vegas roemt – games over rijke industrialisten die wanhopig grip proberen te houden op de post-apocalyptische wereld die ze zelf gecreëerd hebben. In de omgang met gamers op Twitter stuitte hij de afgelopen jaren steeds meer op Gamergate-gedachtegoed, en raakte hij bevriend met conservatieve game-influencers als Ian Miles Cheong.

Wanneer blockbustergame Elden Ring in 2022 het hele gamende internet in zijn greep houdt, snelt ook Musk naar Twitter om trots zijn personage te laten zien. Kenners lachten hem uit om zijn rare keuzes. Het is vermoedelijk een deuk in zijn ego geweest: zijn imago als techgoeroe die natúúrlijk net als alle hippe techjongens veel games speelt, werd in twijfel getrokken. Een jaar later staat Musk ineens hoog in de ranglijsten van de game Diablo 4. Hij tweet er eindeloos over. Zie? Hij is écht goed in games.

Alleen: Musks aanpak heeft averechts gewerkt. Juist het valsspelen – en het zo nadrukkelijk, bijna dwangmatig opscheppen over gamevaardigheden die hij niet heeft – ligt gevoelig. Elons imago heeft zo een nog grotere deuk opgelopen bij precies die gamers die hij zo graag wilde imponeren.

„Waar is deze knakker naar op zoek?” vraagt Juri Meijer zich af. „Treurig.”