„Het lijkt wel Japan in de chatbox”, bericht een van de duizenden Japanse kijkers in de chat van de livestream van Zeehondencentrum Pieterburen. Elf jonge zeehondjes worden daar verzorgd in een buitenzwembad, en de hele dag staat een camera op ze gericht. Nadat een bericht hierover van 1 augustus viraal is gegaan op X hebben miljoenen Japanners de stream bekeken.
Het originele bericht van anonieme X-gebruiker @hokahoka_times is inmiddels al bijna een kwart miljoen keer geliket. Het korte filmpje van de spelende zeehondjes dat het account postte is tientallen miljoenen keer bekeken en nog steeds checken duizenden Japanners in op de stream van Pieterburen die via YouTube te bekijken is. Het aantal volgers van het account waarop vooral tekeningen en foto’s van dieren worden gepost op X is in een dag tijd bijna verdubbeld naar 5.6 duizend.
„Als een zeehond in het water hangt met zijn kopje recht omhoog, dan lijkt dat op een theeblaadje in een kop thee”, vertelde Marco Boshoven van het zeehondencentrum aan RTV Noord. Het rechtopstaande theeblaadje, een chabashira, brengt geluk volgens Japanners. En voor de vele kijkers zijn de spelende zeehondjes precies dat: een bron van geluk.
Voorpagina in Japan
Door de populariteit van de livestream heeft het Pieterburen Zeehondencentrum het Japanse nieuws bereikt. De voorpagina van de krant Sankei Shimbun kopte vanochtend nog: „Nederlandse zeehondencentrum: De drijvende en rollende zeehondjes zijn schattig”. In Japan zijn de dieren een publieksfavoriet vanwege hun lachende gezichtjes en ontspannen houding. De grootste aquariums in Japan pronken regelmatig met hun nieuwste zeehonden, zoals in Osaka waar ze inmiddels een drukbezochte permanente installatie hebben voor de dieren. Maar een livestream hebben ze (nog) niet.
De spontane aandacht voor Pieterburen zorgde voor enige problemen. De overvloed aan bezoekers leidde tot overbelasting van de server van het zeehondencentrum, en de website lag er tijdelijk uit. Met een vertaalprogramma proberen medewerkers nu vragen over de zeehonden te beantwoorden in het Japans. Aan de beschrijving van de livestream is ook Japanse tekst toegevoegd.
Hierin staat ook een betaallink voor welwillenden die een donatie willen doen aan het centrum. „We zitten ongeveer op de helft van wat wij normaal gesproken in een maand binnenkrijgen. Dat hebben we nu in vierentwintig uur voor elkaar gekregen”, vertelt Boshoven.
Daarbij lijkt er nog geen einde te komen aan de vloedgolf van Japanse bezoekers: „Als je een donatie geeft dan krijg je een foto van een zeehondje gemaild”, postte de anonieme gebruiker die verantwoordelijk was voor de eerste virale tweet. „Ik ga meteen al mijn geld uitgeven!”
‘Neemt ze ook cadeaus aan?” vraagt een fan in gele trui zacht aan de organisatie van Asian Pride. Hij wacht deze donderdag op zijn beurt om Nymphia Wind (echte naam Leo Tsao) te ontmoeten. In een neongele pruik torent zij, winnares van het zestiende seizoen van het populaire tv-programma RuPaul’s Drag Race, in The Social Hub dankzij haar megahakken boven iedereen uit.
Tijdens de Canal Parade deze zaterdag staat Wind op de boot van Asian Pride. Die bestaat sinds 2022, zegt John Tjong Tjin Joe, een van de organisatoren. „We begonnen ermee om de zichtbaarheid van de Aziatische gemeenschap in Nederland te vergroten.” De boot is volgens hem bedoeld voor bewustwording van de problemen van lhbti’ers in Azië, maar ook van anti-Aziatisch racisme in Nederland en binnen de queergemeenschap zelf. Een op de drie Aziatische Nederlanders ervaart weleens discriminatie, bleek vorig jaar uit onderzoek van de Universiteit van Amsterdam en Fontys Hogeschool in Tilburg.
Na een jaar moeite doen, heeft Asian Pride Nymphia Wind (30) weten te strikken. Ze sluit perfect aan bij de doelstelling van de organisatie. Als eerste Oost-Aziatische winnares van RuPaul’s Drag Race levert ze een belangrijke bijdrage aan de zichtbaarheid van Aziatische lhbti’ers in het Westen. Ze werd geboren in de Verenigde Staten, groeide op in Taiwan, en verhuisde in 2022 voor haar deelname aan de show naar New York.
Taiwan staat bekend als lhbti-vriendelijk, het land legaliseerde in 2019 als eerste in de regio huwelijken tussen mensen van hetzelfde geslacht. Wind kon naar Pride Amsterdam komen dankzij geld van de Taiwanese overheid. Haar aanwezigheid is dan ook in het voordeel van Taiwan, volgens organisator Tjong Tjin Joe. Hij noemt Wind „een ware ambassadeur” voor het land.
Terwijl de vrijwilligers druk bezig zijn met de voorbereidingen voor de meet-and-greet – bananengoodiebags op de juiste plek, bekers bubble tea in nette rijen – beantwoordt Wind wat vragen.
Je hebt van geel jouw themakleur gemaakt en gebruikt bananen als symbool in je act. Twee dingen die soms negatief worden gekoppeld aan Aziatische mensen, maar tegenwoordig ook door hen weer tot iets positiefs worden gemaakt. Wat betekent het voor jou?
„Het begon vooral als grapje. Rond 2020 besloot ik uit te gaan volledig gekleed in geel en mezelf ‘banana’ te noemen, en dat bleef hangen. Het is leuk om zo een soort cult om je heen te verzamelen, in een thema. Zo ben ik ‘banana buddha’ geworden: het is dus zeker ook een verwijzing naar mijn Aziatische wortels.”
Je gebruikt daarnaast veel Aziatische elementen in je kostuums en optredens. Waarom doe je dat?
„Ik denk dat Taiwanezen het Westen kunnen verheerlijken, omdat we het gelijkstellen aan vrij, en Aziatische cultuur als onderdrukt. Maar dat is niet het hele verhaal. Taiwanezen neigen over het hoofd te zien wat we zelf hebben.
„Daarom verwerk ik Taiwanese natuurlijke en culturele elementen in mijn outfits. Ik haal inspiratie uit Peking-opera, of inheemse invloeden. In een aflevering van Drag Race presenteerde ik mezelf als een wolkengodin, met elementen van Taiwanese inheemse diersoorten, zoals het Formosaanse luipaard en de Mikado-fazant.
Je begon met drag in het Verenigd Koninkrijk, toen je daar de mode-academie deed.
„ Ik groeide op in Taiwan en Hongkong. Ik deed wel al aan cross-dressing, die transformatie had voor mij iets magisch. In het VK leerde ik door het Britse uitgaansleven drag zoals dat in het Westen wordt gedaan pas echt kennen. Ik begon de vrijheid te waarderen die zware make-up je kan bieden, je kunt een nieuwe identiteit creëren.”
Was die mogelijkheid er niet in Taiwan?
„De scene in Taipei [de hoofdstad] was toen ik met drag begon nog heel klein. Dat terwijl Azië wel vormen van drag kent: Japanse geisha’s doen eigenlijk ook aan drag. Inmiddels is de scene in Taiwan heel levendig, maar wel met een duidelijke invloed vanuit de Verenigde Staten, met nadruk op het uitgaansleven.
Waarom vind je het belangrijk dat er juist in het Westen meer representatie van Aziatische culturen komt?
„Toen ik jong was, vond ik het niet leuk om er Aziatisch uit te zien. Ik kreeg in Taiwan veel van Amerikaanse media mee, en daarmee de boodschap dat wit beter is, met al die westerse gezichten. Ik heb dat nog steeds een beetje, in mijn privéleven. Daar werk ik nog steeds aan die zelfacceptatie.
„We houden ons stil omdat onze culturen meer de nadruk leggen op terughoudendheid, verlegenheid. Maar zo kunnen we niets veranderen aan het gebrek aan representatie in het Westen. Daarom is het belangrijk dat we uit onze schulp kruipen en de kanten van Aziatische culturen laten zien waar we trots op zijn.”
In The Social Hub staat inmiddels een dj te draaien voor een groep dansende mensen in cowboyhoeden. Maar de documentaires die Asian Pride vandaag vertonen, zijn net zo goed drukbezocht.
Hoe vind je het dat er tijdens Pride dingen georganiseerd worden die niet alleen om feesten draaien?
„Ik denk dat het heel goed is als er meer ruimte komt voor verlegen mensen om ook aan Pride mee te doen, mensen die misschien niet zo van clubben houden. Mijn drag-persona vertegenwoordigt mijn extraverte kant, maar ik ben zelf ook meer een combinatie van introvert en extravert.
„Het is bovendien goed om meer te doen dan feesten tijdens Pride. In een van de documentaires deze screening, Sotong, zag ik dat in Maleisië cross-dressing illegaal is en gay zijn strafbaar. Dat maakt me des te dankbaarder dat ik drag kan doen, maar het doet me ook beseffen dat de strijd nog niet voorbij is.”
Het thema van Amsterdam Pride is LOVE. Asian Pride gebruikt het als gelegenheid om aandacht te vragen voor de openstelling van het huwelijk; in veel Aziatische landen kunnen mensen van hetzelfde geslacht niet trouwen. De 22 vrijwilligers van Asian Pride gaan tijdens de Canal Parade in trouwkleding passend bij hun eigen culturele achtergrond de boot op, met bijvoorbeeld Chinese, Maleisische of Indonesische gewaden. Nymphia Wind staat er zaterdag verkleed als bruidsboeket.
Lees ook
Taiwan viert pride op grote schaal, maar niet zonder weerstand
Het is zomerreces in Den Haag. In deze periode tussen de val van het kabinet en de start van een nieuwe verkiezingscampagne nodigen we in Haagse Zaken schrijvers, wetenschappers en denkers uit om het te hebben over de politieke tijd waarin we leven. Omdat er het afgelopen jaar zoveel is gebeurd en alles zo snel is gegaan, zoomen we graag een beetje uit.
Deze week is dat wetenschapper Léonie de Jonge. Zij was universitair hoofddocent politicologie aan de Rijksuniversiteit Groningen. In januari 2025 werd ze benoemd als hoogleraar rechts-extremisme onderzoek aan de Universiteit van Tübingen – in Duitsland. Ze leidt daar het onderzoeksinstituut IRex en heeft een column in de Groene Amsterdammer.
In deze aflevering van Haagse Zaken bespreken we wat het afgelopen politieke jaar ons zegt over de normalisering van uiterst rechts gedachtegoed, hoe je onderzoek doet naar uiterst rechts – en hoe dat verschilt in Duitsland en Nederland – en welke verantwoordelijkheid er ligt bij de wetenschap en journalistiek.
Heeft u vragen, suggesties of ideeën over onze journalistiek? Mail dan naar onze redactie via [email protected].
Aflevering zeven van de zevendelige NRC-podcast Dit is ons land. Wil je eerdere afleveringen luisteren? Zoek dan op Dit is ons land in je podcastapp en luister meteen verder.
Ahmed Yousef was jarenlang adviseur van Hamas-leider Ismail Haniyeh. Vanuit een tentenkamp in Gaza vertelt hij over het ideologische fundament van Hamas, de tactiek van geweld, en waarom ‘7 oktober’ in zijn ogen een inschattingsfout was. Een inkijk in een omstreden beweging die meer is dan een terreurorganisatie.
Presentatie:
Ruben Pest & Derk Walters
Redactie:
Felicia Alberding & Esmee Dirks
Muziek, montage en mixage:
Bas van Win & Jeroen Jaspers
Eindredactie:
Anna Korterink
Productie:
Rhea Stroink
Promotie:
Ruben Baudoin
Met dank aan:
Taghreed El-Khodary, Sami al-Ajrami, Lian Hof, Pauke van den Heuvel, Mirjam van Zuidam & Danielle Pinedo
