‘Ik wil nog een keer, er zit niet zoveel water in.” Lise Zurné (32) gooit een tweede emmer ijskoud water over zich heen. De emmers zijn bevestigd aan de zijkant van de sauna, net als twee koude douches. „Een dompelbad is veel erger”, besluit ze. Vriendinnen Jip van Steenis (33) en Claire Tio (26) volgen, en nemen daarna plaats naast Zurné op het bankje aan de voorkant van de sauna. Er is geen zon, maar koud hebben ze het niet; de stoom komt van hun lijven. Het nabijgelegen terras zit vol. De drie besteden er geen aandacht aan, op het terras kijkt niemand op of om.
De drie vrouwen bezoeken deze vrijdag in april de pop-upsauna aan de Rijnhaven in Rotterdam. De stadse wellnesscontainer valt op door zijn gele wanden en modern ogende buitenkant. Enkel de douches aan de rechterzijde en het uithangbord verraden dat het om een sauna gaat.
Eerder die ochtend blijkt de kleedkamer wat krap voor vier man. Maar iedereen heeft vooruitgedacht en de verplichte zwemkleding al thuis aangetrokken. Er zijn twee kleine bankjes, één achter een gordijn. Kluisjes ontbreken, net als een wc, maar de voordeur van de sauna is standaard op slot en plassen kan bij de overburen, een horecagelegenheid.
„Vinden jullie het goed als wij een muziekje aanzetten?” Twee vriendinnen, beiden dertig, zijn samen gekomen. Een van hen is al vaker in deze mini-sauna in Rotterdam geweest. „Toen hebben we het drie keer een kwartier volgehouden”, zegt ze tegen haar vriendin. Bij binnenkomst in de sauna draaien ze de zandloper om.
De sauna staat standaard ingesteld op 78 graden, maar door water op te gieten kan je de temperatuur laten stijgen. De thermometer tikt deze ochtend bijna de 90 aan. Door het linkerraam is Hotel New York te zien. Door het rechter de Rijnhaven. En op de achtergrond, tussen de gebouwen door, de Erasmusbrug.
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/wp-content/uploads/2025/04/28160551/data131244521-8abd12.jpg)
Foto Merlin Daleman
„Wow, met een trui aan!”, zegt een van de vriendinnen: de laatste die binnenkomt is een 22-jarige man, met boven zijn zwembroek een hoodie. „Ik moet kilo’s kwijt voor een kickbokswedstrijd”, beantwoordt hij de vragende blikken van de vrouwen. Hij neemt plaats op de bovenste bank en zet zijn capuchon op. Niet iedereen is hier gekomen om te ontspannen.
De minisauna is een paar maanden geleden aan de Rijnhaven in Rotterdam neergezet. Het is een van de pop-uplocaties van het in 2022 opgerichte Kuuma Sauna. Ook in onder meer Amsterdam, Breda en Nijmegen staan hun wellnesshokken. Er is geen host aanwezig. Alle bezoekers komen binnen met een deurcode, die ze ontvangen via sms. Het idee is simpel: op Scandinavische wijze een uur ontspannen met vrienden of vreemden. In de Rotterdamse versie is plek voor zes man. En in Amsterdam plaatsten intussen ook andere bedrijven kleine sauna’s.
De vier oprichters keken het concept af in Noorwegen. „Vrienden gaan daar niet alleen met elkaar naar de kroeg, maar ook naar de sauna”, vertelt mede-oprichter Michaël Huiskamp tijdens een lunch in de Fenix Food Factory, de partner van de Rotterdamse locatie. De sauna staat ertegenover. Bezoekers kunnen hier met vragen terecht en naar de wc. Elke locatie heeft zo’n partner, vaak een horecagelegenheid. Compagnon Ingmar Daams vult aan. „We wilden de sauna-ervaring ook toegankelijker maken. De prijs, de tijdsduur, de bereikbaarheid: je plant een bezoek makkelijk tussendoor. Bijvoorbeeld voor of na je werk.”
Bezoekers dragen, anders dan in reguliere sauna’s, hier verplicht badkleding. Daar hebben ervaren saunagangers „soms een mening over”, zegt Daams. „Die vinden dat het naakt hoort. Maar je wil ook naar buiten kunnen. Vanwege de drukke omgeving kan dat hier niet zonder badkleding.”
Aftasten
Door de speaker klinkt het dansnummer ‘Back on 74’ van de Britse band Jungle. De vriendinnen vragen of het te hard staat. Ze kletsen zachtjes over hun week, kinderen en een nieuw restaurant in Rotterdam. Zodra de zandloper een kwartier aangeeft, verlaten ze de cabine.
De kickbokser heeft een weegschaal meegenomen. Hij moet nog 2,5 kilo kwijt. De weging is vanmiddag, maar het moet wel lukken, denkt hij. Beleefd excuseert hij zich voor het zweet op de bank. De sauna wordt frequent, maar niet na elk bezoek schoongemaakt, valt op de website te lezen.
„Dames, vinden jullie het goed als ik in beweging blijf?” De man is gaan staan, maakt boksbewegingen en hopt op en neer. De cabine wiebelt er een beetje door, en zijn sprongetjes overstemmen licht de muziek – toch geeft niemand aan bezwaar te hebben.
De vrouwen vertrekken voor een laatste keer afkoelen naar buiten. Hoewel het tijdslot van deze groep voorbij is, lijkt de kickbokser nog niet van plan de cabine te verlaten. Al is hij wel een beetje dizzy, geeft hij toe.
Hij blijft een halfuurtje langer. Als hij weg is, is er verder niemand meer. Het is voor het eerst stil.
„Rekening houden met elkaar is de belangrijkste regel”, vertelt Daams tijdens de lunch. „We leggen veel verantwoordelijkheid bij de gebruiker. Daarin worden soms grenzen opgezocht. Denk aan vrienden die uitgebreid een break-up bespreken met andere gasten erbij. Of collega’s die een soort werkoverleg houden. We hebben nog geen opmerkingen gekregen over fysieke grenzen die zijn overschreden. Voor zulke situaties is er onze partner. Als een bezoeker meldt dat een andere gast zich misdraagt, kan die persoon worden weggestuurd.”
Met een trui aan in de sauna: daar hadden ze nog niet van gehoord. „Soms is het ongemakkelijk. Je bent toch met vreemden in een klein hokje – zonder telefoon. Dat is tegenwoordig vrij bijzonder. Het is altijd aftasten, maar dat hoort er ook een beetje bij.”
Moet het kunnen, sporten in de sauna, in het bijzijn van andere gasten? „Zo te horen stemde hij het netjes af. Maar de vraag is ook: hoe comfortabel voel je je als medegebruiker om nee te zeggen? Het is geen situatie die wij aanmoedigen; als mensen er last van kunnen hebben, ga je eigenlijk te ver. Bij klachten zorgen we altijd dat bezoekers worden gecompenseerd.”
Ontspannen en resetten
„Ik ga best vaak”, zegt Lise Zurné, als ze uit de sauna komt. „Ik bezoek vaak die in Amsterdam”, zegt Jip van Steenis, die als tweede de deur openzwaait. „Ik zit in een sauna-appgroep, de Sauna Slut Club. Dat is gewoon een grapje hoor, omdat we vaak onze dates bespreken. En het allitereert zo lekker.”
„Voor mij draait het vooral om de sauna-ervaring”, zegt Claire Tio. Het drietal staat inmiddels buiten op de veranda. Van Steenis huurt de sauna graag met haar vrienden af – dat is ook een optie. Zurné en Tio boeken vaak tijdslots waarin ze aansluiten bij vreemden. „Het kan leuk zijn om mensen te ontmoeten”, zegt Tio. Zurné ziet het als een moment voor zichzelf. „Meestal zeg ik niks. Dan luister ik met de gesprekken van anderen mee.”
Van Steenis gaat het liefst aan het einde van de dag naar de sauna. „Ik kom er altijd rozig uit, dan kan ik heerlijk slapen. Ik hoef niet per se een hele dag naar een wellnessresort. Wij hebben hier in Nederland van de sauna een experience gemaakt. Dit voelt meer als onderdeel van het dagelijkse leven, zoals in Scandinavië. Dat vind ik leuk.”
Het is nu tijd voor de emmers met koud water.
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/wp-content/uploads/2025/04/28161454/web-204LEV_sauna_9.jpg)
Zurné zegt dat de momenten in de sauna haar goed doen. „Even een uurtje zonder telefoon. Het is ook een manier om jezelf te resetten. Jip en ik waren vorig jaar beiden heartbroken. We zeiden tegen elkaar: kom, even naar de sauna, alles eruit zweten.” „Het helpt ook enorm tegen mijn winterdips”, vult Tio aan.
Een vrouw steekt haar hoofd om de hoek. „Is het lekker? Ik ben een beetje vroeg hoor, ik heb pas over twintig minuten geboekt! Het drietal verdwijnt voor het laatste kwartier in de sauna. Van Steenis: „Een keer hadden we De Vier Seizoenen van Vivaldi opgezet, daar ging ik heel goed op. Maar nu kletsen we vooral.”
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/wp-content/uploads/2025/04/28161655/web-204LEV_sauna_6.jpg)
