Een rode loper bij de huwelijksceremonie op het gemeentehuis? Dat is dan 255 euro extra in Alphen aan den Rijn

De stadhuizen van Leeuwarden en Franeker liggen met de auto op ongeveer twintig minuten rijden van elkaar. De trouwambtenaren lezen dezelfde tekst voor, op beide plekken desgewenst in het Fries, en zelfs voor de foto maakt het weinig uit in welk van de statige stadhuizen de huwelijksceremonie plaatsheeft.

En toch is niet elk koppel dat elkaar in Franeker het ja-woord geeft inwoner van de gemeente Waadhoeke. De reden is eenvoudig: op een vrijdagmiddag kost een trouwceremonie in Franeker 275 euro, in buurgemeente Leeuwarden ben je minstens het dubbele kwijt – en daar komt de gewenste zaal dan nog bovenop.

Deze vrijdag (02-05-2025) is een van de meest gewilde trouwdata van het jaar. Maar wáár je elkaar het ja-woord geeft, doet er nogal toe, concludeerde ThePerfectWedding.nl deze week. De vaksite vergeleek de verschillende prijskaartjes van trouwcerenomies in alle 342 gemeenten. Die lopen nogal uiteen.

Grote steden spannen de kroon. In Utrecht betaal je bijvoorbeeld meer dan 1.000 euro om doordeweeks te trouwen. De versoberde variant, een ‘flitshuwelijk’ aan de balie in een stadskantoor, kost in dezelfde stad met 270 euro al meer dan een plechtige ceremonie in het Limburgse Voerendaal (236 euro).

Zo lijkt elke gemeente een eigen plan te trekken. Een gegeven waar trouwambtenaren zich al enige tijd over verbazen, maar waar toekomstige bruidsparen lang niet altijd weet van hebben. Of je in de ene of de andere woonplaats trouwt, kan op een huwelijksbegroting honderden euro’s schelen.

Kostenplaatje

Franeker moest deze vrijdag alle zeilen bij zetten: er stapten acht bruidsparen in het huwelijksbootje. Ze zijn goedkoop uit. „Ik vind dat er niet meer betaald moet worden dan het daadwerkelijk kost”, zegt Hilda Twijnstra van de afdeling Burgerzaken. „Het nadeel is dat inwoners van Leeuwarden dan zeggen: we gaan naar een buurgemeente toe.”

Bea van der Woude, haar collega in Leeuwarden, krijgt de vraag elk jaar. Hoe het toch kan dat haar stad steevast als een van de duurdere gemeenten om te trouwen naar voren komt. De gemeente was daarop zelf maar haar financiën onder de loep gaan nemen, om uit te vinden „of we nou echt zo uit de pas lopen”.

Op de zaterdag viel er wat te schrappen in het zaalaanbod. Maar verder zijn de tarieven niet meer dan kostendekkend, verzekert Van der Woude. „Het is maar net waarmee je het vergelijkt”, zegt ze. „Je kunt ook wel gemeenten vinden die duurder zijn dan wij. Gemeenten die goedkoper zijn maken misschien andere keuzes.”

Van der Woude kan wel enkele variabelen noemen. „Hoe groot is de gemeente? Hoeveel onderhoud vergen de panden? Als je een heel mooi historisch pand hebt, ben je meer kwijt aan onderhoud dan in een nieuwbouwzaal. De ene gemeente maakt nou eenmaal meer kosten dan de andere.”

Gemeenten gaan zelf over de hoogte van de tarieven. Ze mogen geen winst maken over hun dienstverlening, wel is er het principe van ‘kruissubsidiëring’: het verhogen van de prijs om andere diensten, zoals het verstrekken van een rijbewijs, goedkoper aan te kunnen bieden.

Hoe die keuzes tot stand komen, kunnen gemeenten bij een telefonische rondgang vrijdag zelf ook niet zeggen. De term ‘kostendekkend’ valt vaak, het moet ‘betaalbaar’ zijn. Maar met diezelfde redenering komen gemeenten uit op uiteenlopende basistarieven voor ceremonies die nauwelijks van elkaar afwijken.

Vastleggen

Krijg je in de ene gemeente meer waar voor je geld dan in de andere? „Absoluut niet”, zegt Guusta Veldman, trouwambtenaar in Velsen. „Ik vind het soms een beetje sneu voor het bruidspaar. Ze kiezen vaak eerst een locatie, pas daarna zien ze wat een gemeente aan leges vraagt. Dan komt er een enorme kostenpost bij.”

Andrea Schipper, oprichter van de branchevereniging van trouwambtenaren Matrimonium, zou graag zien dat de tarieven wettelijk worden vastgelegd. „Zolang de overheid er niks aan doet, gaat er ook niks gebeuren. Als gemeenten de boel zelf mogen inrichten, doen ze dat op hun eigen manier. Dat is natuurlijk niet zo gek.”

Rode loper

Die ‘eigen manier’ komt ook terug in de waaier aan mogelijkheden die gemeenten bruidsparen bieden. Ze kunnen kiezen uit een scala aan huwelijkspakketten, variërend van een kwartier durende administratieve handeling aan de gemeentebalie tot de meest chique ceremonies met alles erop en eraan.

Ook hier hanteren gemeenten uiteenlopende prijskaartjes. In Alphen aan den Rijn wordt voor 255 euro de rode loper uitgerold bij het stadhuis. In Hoogeveen zit dat bij het tarief voor een gangbare ceremonie inbegrepen. Het meenemen van een gastambtenaar kost in Harderwijk 118 euro, in Zuidplas ben je 234 euro kwijt.

Tegelijkertijd zien trouwambtenaren ook een groeiende beweging van bruidsparen die een chique ceremonie op het gemeentehuis het geld niet waard vinden. Elke gemeente biedt gratis huwelijken aan, al in 1897 ontstaan vanuit het idee dat ook de minder daadkrachtigen moeten kunnen trouwen. Iedereen kan er aanspraak op maken. Veldman adviseert het als trouwambtenaar geregeld. „Als je de kostenpost van het gemeentehuis eruit wilt halen, ga dan een paar dagen eerder voor de gratis variant. Dan komt de uitgebreide ceremonie op de huwelijksdag zelf wel. Je hoeft het niemand te vertellen. De bruiloftsgasten zullen er niks van merken.”