Raiola deed de grote lijnen van een contract, Pimenta de details.
Foto Rebecca Marshall/laif
N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.
Interview
Voetbalmakelaar Haar zakenpartner Mino Raiola overleed een jaar geleden. Toen kwam Rafaela Pimenta (50) uit zijn schaduw, om de machtigste vrouw in het voetbal te worden. Maar het voetbalimperium is verbrokkeld.
De machtigste vrouw in het voetbal wordt ze wel genoemd. Of football’s first female super agent. Rafaela Pimenta (50) is Braziliaanse van geboorte, opgeleid als jurist en op dit moment de zaakwaarnemer van enkelen van de beste voetballers ter wereld. Toch overwoog ze kort geleden nog de sport te verlaten. Haar Nederlands-Italiaanse zakenpartner, Carmine ‘Mino’ Raiola, was na een ziekbed van nauwelijks vier maanden op 54-jarige leeftijd overleden in het San Raffaele-ziekenhuis in Milaan. Meer dan twintig jaar hadden de twee innig samengewerkt. Ze bouwden een voetbalimperium dat zijn weerga nauwelijks kent.
„Hij is zo lang mijn friend en compagnon geweest. Ik twijfelde of ik ons bedrijf wel wilde voortzetten zonder hem”, zegt ze.
Pimenta wilde er rustig over nadenken. Maar daar kreeg ze de tijd niet voor. Op weg naar de begrafenis werd ze gebeld. West Ham United wilde praten over een contract voor de Franse keeper Alphonse Areola. Even later hing AS Roma aan de lijn, hoe het zat met de plannen van de Armeense middenvelder Henrikh Mkhitaryan. Toen PSV, had Xavi Simons belangstelling voor een overstap naar Eindhoven? Ondertussen moest ze de laatste details regelen voor de meest besproken transfer van het jaar: Erling Haaland van Borussia Dortmund naar Manchester City (geschatte transfersom: 60 miljoen euro).
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data79842372-e96e8f.jpg)
„Het transfer window [de zomermaanden waarin de spelersmarkt open is, red.] naderde, onze spelers verwachtten dat ik hen zou bijstaan. Dus deed ik een contract, toen nog één, en nog één. Ik stelde mijn beslissing uit tot na de zomer. Maar toen het zover was, had ik mijn besluit onbewust al genomen. Ik had de zaak voortgezet.”
En dus ontvangt Rafaela Pimenta op een zonnige vrijdagochtend in Monaco in het bescheiden kantoor waar Mino Raiola zijn allerlaatste interview gaf. Aan NRC, al was dat toeval – Raiola wist op dat moment niet dat hij ziek was. Nu, een kleine anderhalf jaar later en een week voor zijn sterfdag (30 april), lijkt er vrijwel niets veranderd. Aan de muren op de gang hangen dezelfde gesigneerde voetbalshirtjes van topspelers Haaland, Zlatan Ibrahimovic (AC Milan), Paul Pogba (Juventus) en Matthijs de Ligt (Bayern München). De vergaderkamer is nog altijd behangen met ingelijste krantenknipsels over Raiola en alle sterren die het bedrijf bijstaat.
Toch is het imperium niet meer intact, vertellen verschillende betrokkenen aan NRC.
Voetbal is een mannenwereld, vroeger nog meer dan nu
One, zoals Raiola en Pimenta hun agentschap begin deze eeuw noemden nadat ze elkaar hadden ontmoet in Brazilië, functioneerde in essentie als een klein familiebedrijf. Raiola was het uithangbord, de flamboyante voetbalmakelaar met de grote bek – zijn woorden – die in korte broek bij belangrijke besprekingen kwam en toptrainers (Alex Ferguson, Pep Guardiola) publiekelijk de maat nam wanneer hij vond dat zijn spelers tekort werden gedaan. Voor de buitenwereld leek het alsof hij alleen werkte, een bewuste keuze volgens Pimenta. „Voetbal is een mannenwereld, vroeger nog meer dan nu. Op deze manier werden we meer gerespecteerd.”
In werkelijkheid stond naast hem altijd Pimenta, bedachtzamer, maar volgens voetbalbestuurders zijn gelijke in onderhandelingen. Daaronder een klein groepje specialisten en vertrouwelingen, onder wie Mino’s neef Vincenzo Raiola en enkele ‘freelance’ zaakwaarnemers met wie het bedrijf veel samenwerkte. In Nederland was dat José Fortes Rodriguez, oud-voetballer van AZ.
Geen schaamte
Direct na zijn overlijden kwam de speculatie op gang over ‘de erfenis van Raiola’. Zaakwaarnemers jagen voortdurend op elkaars klanten. Loyaliteit is de uitzondering in het topvoetbal, opportunisme de regel. De dood van een de grootste voetbalmakelaars ter wereld, die bovendien beroemd was om zijn persoonlijke band met spelers én er prat op ging geen schriftelijke overeenkomsten met ze te sluiten, betekende een kans voor talloze concurrenten. Sommigen van hen kenden geen schaamte, zegt Pimenta. „De dag dat Mino stierf, werd [PSV-keeper] Walter Benítez al gebeld door een agent. Walter werd woedend en zei dat hij moest opzouten. Meestal probeerden ze het via sociale media, berichtjes op Instagram bijvoorbeeld. Ik vind dat zo laag.”
Vrijwel niemand ging in op de avances. De verbrokkeling begon ergens anders. Van binnenuit.
Zonder er ruchtbaarheid aan te geven verbrak Fortes Rodriguez enkele maanden geleden zijn banden met Pimenta en haar bedrijf. Ook Mino’s neef Vincenzo Raiola vertrok. Samen runnen ze inmiddels een nieuw agentschap: Team Raiola. Welke spelers zij precies vertegenwoordigen is onduidelijk, zeker is dat ze een belangrijk deel van de Nederlandse portefeuille (met onder anderen Bayern München-middenvelder Ryan Gravenberch, Ajax-spits Brian Brobbey en Valencia-aanvaller Justin Kluivert) onder hun hoede hebben. Volgens Transfermarkt, een gezaghebbende online database voor het topvoetbal, hebben ook een handvol Italiaanse spelers en Zlatan Ibrahimovic zich aan Team Raiola verbonden.
Verraad? Pimenta ziet dat anders. „José wilde zijn eigen weg gaan, dat steun ik. De Nederlandse kant van de business lag veel meer bij hem en bij Mino dan bij mij, dus het is niet meer dan normaal dat veel Nederlandse spelers nu bij José horen. Ik zie dit met een positieve blik. Ons werk gaat om menselijke contacten en voetballers zijn klanten, niet ons eigendom. Ik ben altijd veel meer verbonden geweest met de Afrikaanse, Braziliaanse en Franse spelers die we vertegenwoordigen. Qua taal en cultuur staan die dichter bij me.”
Het vertrek van Vincenzo Raiola dan, het feit dat hij en zijn compagnon hun nieuwe bedrijf Team Raiola hebben genoemd, alsof zíj de erfenis van Mino Raiola voortzetten; ligt dat niet gevoelig? Pimenta bezweert dat de onderlinge verhoudingen „vreedzaam” zijn en ze „200 procent” achter Vincenzo Raiola staat – al wil ze niet ingaan op vragen over wie er geld zal verdienen aan mogelijke transfers van de spelers die nu door Team Raiola worden bijgestaan. „Vincenzo is 46 en heeft het vak geleerd bij dit bedrijf”, zegt ze. „Logisch dat hij het eens zelf wil proberen. There is no stress.”
Veel tijd om zich er druk over te maken heeft Pimenta ook niet. De spelersportefeuille van haar bedrijf is nog altijd indrukwekkend, met gearriveerde sterren Haaland, Pogba en Marco Verrati (Paris Saint-Germain) en toptalent Xavi Simons, die zijn jeugd in Spanje en Frankrijk heeft doorgebracht en een hechte band heeft met Pimenta. De voorbije week was ze in Brazilië, Manchester, Liverpool, Stockholm, Kopenhagen en Parijs voor gesprekken met spelers, ouders en clubdirecteuren. En dan komt er nog dagelijks gedoe tussendoor. „Een speler kan geblesseerd raken, hij kan wakker worden en besluiten dat hij naar een andere club wil, ruzie krijgen met zijn coach, een privévideo kan uitlekken, verzin het maar.”
Om het gemis van Raiola zo goed mogelijk op te vangen haalde Pimenta onder meer haar landgenoot Maxwell bij het bedrijf. De oud-speler van Ajax, Paris Saint-Germain en AC Milan kent de cultuur van de kleedkamer en praat veel met spelers over hun sportieve prestaties en ontwikkeling. Verder doet Pimenta veel zelf, vertelt ze. In de loop der jaren groeide tussen Raiola en haar een rolverdeling waarin hij de grote lijnen van een transfer of contract overeenkwam en zij de deals tot in detail uitonderhandelde. Nu is Pimenta van begin tot eind betrokken. „Een beetje zoals in onze begindagen”, zegt ze, „toen we alles nog samen deden”.
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/bvhw/files/2022/10/data85219672-a11024.jpg)
Het gat vullen dat Raiola heeft achtergelaten is onmogelijk, zegt Pimenta. Daarvoor was hij te excentriek, te creatief ook, en vooral te persoonlijk betrokken bij zijn spelers. Maar qua dienstverlening zouden zij er niets van moeten merken dat Raiola er niet meer is, vindt de Braziliaanse. „Ik ben er op uit mijn spelers en hun economische belang tot op het bot te verdedigen”, zei Raiola in zijn laatste interview, een handelswijze die hem niet altijd populair maakte bij clubs en Raiola het imago van geldwolf gaf, ook omdat hij soms wel tientallen miljoenen kon verdienen aan één enkele tranfer. Pimenta werkt volgens dezelfde beginselen.
De beste nanny ter wereld
Dat betekent dat ze ver gaat voor haar spelers, als het moet tot in hun koelkast. Ziet Pimenta dat die gevuld is met ongezonde dingen, dan stuurt ze een kok die gezond kookt. Is het huis een bende, dan huurt ze een schoonmaker. De suggestie dat ze voetballers daarmee klein houdt, wuift ze weg. „Ik doe er alles voor dat ze goed presteren, dat is iets anders dan ze als kinderen behandelen. Voor een topbankier die wordt overgeplaatst naar Shanghai wordt ook alles geregeld. Huis, chauffeur, dokter, noem maar op. Waarom? Omdat de bank wil dat hij zijn werk goed doet. Noem me een nanny, prima, dan ben ik de beste nanny die je ooit hebt gezien.”
Noem me een nanny, prima, dan ben ik de beste nanny die je ooit hebt gezien
Het betekent ook dat Pimenta hard onderhandelt met clubs. Over salarissen natuurlijk, en over wat ze het handelsmerk noemt van haar bedrijf: ‘clausules’. Een bepaling in het contract om voor een bepaald bedrag weg te mogen bijvoorbeeld, of mee te delen in een toekomstige transfersom – als het de positie van de speler maar versterkt ten opzichte van de club.
Een bekend voorbeeld is de clausule in het contract van Xavi Simons, die sinds afgelopen zomer bij PSV speelt. De club wil graag dat hij blijft, Simons geldt als een van de grootste talenten ter wereld. Maar hij heeft een clausule in zijn contract die bepaalt dat hij voor iets meer dan 10 miljoen euro kan terugkeren naar zijn vorige club, Paris Saint-Germain. Dat bedrag ligt, mede dankzij zijn goeie prestaties bij PSV, ver beneden zijn huidige marktwaarde, waardoor Simons een ijzersterke onderhandelingspositie heeft tegenover zowel PSV als PSG.
„Dat is goed uitgepakt”, beaamt Pimenta met een glimlach. „Hij was op een punt gekomen dat hij veel moest spelen, PSV bood hem die kans. Tegelijkertijd wilde ik een situatie creëren waarin Xavi óók profiteert als hij de verwachtingen enorm zou overtreffen. Nu is de vraag niet wat PSV gaat doen, maar wat wij gaan doen, in samenspraak met de club. Dat is een geweldige positie voor Xavi.”
En voor zijn zaakwaarnemer, toch? „Het gaat niet om mij, het gaat om Xavi en wat goed is voor hem.”
Zo leidt Rafaela Pimenta het leven dat Mino Raiola ooit leefde. Zij vertelt dat hij geen duidelijke ideeën had over zijn professionele erfenis. Ze spraken over zijn ziekte in de laatste weken, zijn lievelingsstad Miami en of hij ergens spijt van had (niks groots – hij had vaker naar het strand willen gaan). Maar over het voorzetten van het bedrijf ging het niet. „Hij wilde geen druk op me uitoefenen om het bedrijf door te zetten. Hij heeft de last van mijn schouders weggenomen en zei: doe wat je wilt. Of hij wilde dat ik zonder hem door zou gaan? Ik weet het niet.”
