Wordt het econoom en diplomaat Laurence Tubiana, sterspeler bij de onderhandelingen over het klimaatakkoord van Parijs in 2015? Jean-Luc Mélenchon dan, de radicaal-linkse EU-criticus? Of veteraan politica Huguette Belo, president van eiland Réunion in de Indische Oceaan en voormalig communistisch politicus? Tweeënhalve week lang vlogen de namen van mogelijke linkse premierskandidaten de Fransen om de oren.
De socialisten, de communisten, de groenen en het radicaal-linkse La France Insoumise (LFI) – het kwartet verenigde zich in allerijl in de linkse alliantie Nouveau Front Populaire toen president Macron vorige maand onverwacht parlementsverkiezingen afkondigde – werden het maar niet eens. Bijna leek de linkse Franse alliantie te scheuren. En toen, geheel onverwacht, kwam het NFP dinsdagavond met een naam: Lucie Castets, econoom, directeur financiën van de gemeente Parijs en – bij het grote publiek – geheel onbekend.
De 37-jarige Castets is een verrassing voor het Franse publiek. Ze heeft gestudeerd aan dezelfde prestigieuze universiteit als Macron en tal van andere politici, de in Straatsburg gevestigde École national d’administration. Maar daar houden de overeenkomsten op. De premierskandidaat is een gedreven activist die een groot deel van haar leven heeft gevochten tegen het bezuinigen op openbare diensten. Een symbolische keuze, aangezien de huidige slechte staat van de publieke diensten wordt beschouwd als een voedingsbodem voor radicaal-rechtse stemmen.
In een interview met AFP noemt Castets zichzelf een „eerlijke en geloofwaardige kandidaat”. Ze heeft als prioriteit het terugdraaien van de verhoging van de pensioenleeftijd – de maatregel waartegen honderdduizenden woedende Fransen vorig jaar uit protest de straat opgingen. Ook wil Castets zich inzetten tegen belastingfraude en financiële criminaliteit.
Lees ook
Nieuwe linkse Franse alliantie hangt van los zand aan elkaar
Enorme schulden
De econoom is sinds vorig jaar op het stadhuis van Parijs medebeheerder van de begrotingen van de hoofdstad, die nog nooit zo diep in de schulden heeft gezeten als nu; iets meer dan 8 miljard euro in 2023. Sébastien Chenu, vicevoorzitter van het radicaal-rechtse Rassemblement National, noemde mede hierdoor haar nominatie een „slechte grap”. Op X plaatste Chenu een voorstel voor haar slogan: „Ik heb Parijs geruïneerd, ik kan het ook voor Frankrijk doen.”
De kans is klein dat Castets daadwerkelijk premier wordt. Hoewel het de gewoonte is dat de president een premier kiest van de grootste partij, is dat niet verplicht. In zijn eerste interview sinds de verkiezingen – een uur nadat de keuze voor Castets was bekendgemaakt – reageerde Macron koeltjes. „Het draait nu niet om een naam”, zei hij. „De vraag is wat voor meerderheid in het parlement kan ontstaan.” Hij sloot uit voor het einde van de Olympische Spelen een premier (en dus regering) te benoemen.
Het linkse blok was niet te spreken over zijn droge reactie. „Als je verkiezingen uitschrijft met het risico chaos te veroorzaken, moet je ook de uitslag respecteren”, aldus Olivier Faure, hoofd van de Socialistische Partij. De groene politica Marine Tondelier vindt dat „Emmanuel Macron de ontstane situatie niet meer moet ontkennen. Wij hebben gewonnen, wij hebben een programma, wij hebben een premier.”
