Eddy van Wessel wint de Zilveren Camera 2022

De Nederlandse fotograaf Eddy van Wessel (57) is de winnaar van de Zilveren Camera 2022, de belangrijkste fotojournalistieke prijs van Nederland. Van Wessel wint de prijs met de indrukwekkende zwart-witserie Ruïnes voor de vrijheid, over de oorlog in Oekraïne.

„Eddy van Wessel laat de menselijke kant zien van de oorlog”, zegt Natalia Toret, juryvoorzitter Zilveren Camera en chef fotoredactie van NRC. „Zijn serie als geheel toont het leed dat onder burgers wordt aangericht in zo’n conflict. Daarnaast vertellen zijn foto’s elk ook een eigen verhaal. De foto van dat bejaarde echtpaar dat elkaars hand vasthoudt in een kliniek in Bachmoet bijvoorbeeld. Ze zijn gewond geraakt bij een raketaanval die hun huis heeft verwoest, hun hoofd en hun handen zitten in het verband. In al die heftigheid zit er nog zoveel liefde, zoveel tederheid in dat beeld. En dan dat schrijnende detail van die tekening van een vredesduif die aan de muur achter hen hangt. Ook de foto van het jonge echtpaar, waarvan de man dood in de tuin van hun huis in Bachmoet ligt, raakt diep. De wanhoop en het verdriet op het gezicht van de vrouw. De was die op de achtergrond nog aan de draad te drogen hangt. Dat appeltje dat daar ligt, net geplukt, zo lijkt het. Een beeld dat laat zien dat je zo uit het leven weggerukt kunt worden.”

De jury koos unaniem voor de serie van Van Wessel, die hiermee de eerste fotograaf is die voor de vierde keer de Zilveren Camera wint.

Oekraïne

Een aanzienlijk aantal inzendingen voor de Zilveren Camera ging dit jaar over Oekraïne, vertelt juryvoorzitter Toret: „Het was natuurlijk een van de grootste en belangrijkste onderwerpen in het nieuws van 2022. De oorlog is voor Nederlandse fotografen relatief dichtbij, veel fotografen reisden naar Oekraïne om daar verslag te doen van de strijd en de gevolgen die de oorlog heeft voor de bevolking. Ook was er bij fotografen veel aandacht voor hoe de oorlog ook in Nederland zelf gevolgen had en zichtbaar was: de opvangcrisis die er mee gepaard ging; de geel-blauwe vlaggen die overal in het land werden opgehangen.”

Punk en lief

De Paul Peters Fotoprijs, de prijs voor sociale fotografie, ging naar Zahra Reijs met de serie Dear Future, waarvoor ze jongeren fotografeerde die met kleding en uiterlijk hun identiteit vormgeven. In een eerder interview met NRC vertelde ze daarover:  „Ze zien eruit zoals zíj dat willen. Alles kan. De ene stijl vloeit over in de andere. Punk gecombineerd met lief en schattig. Zwart met pastel. En de ene dag mag het iets heel anders zijn dan de andere. Dat vind ik zo’n verademing. […] dat lef en die vrijheid.” Het juryrapport roemde het belang van de serie: „In een tijd waarin identiteit en het benoemen ervan soms tot hokjesgeest en versplintering leidt, zijn zij tien passen verder en rekken ze het begrip identiteit juist op.”

De Prijs voor Storytelling ging naar Marieke van der Velden en Philip Brink met hun serie Children of the Labyrinth. Hierin schrijven vluchtelingen een brief aan hun kinderen en lezen die voor. Op emotionele wijze vertellen zij over de reden van hun vlucht, de angstige reis, over onmacht en schaamte. Over hoe het voelt om verstrikt te raken in het labyrint van het Europese asielbeleid, maar bovenal over de liefde voor hun kind. Het project, dat bestaat uit fotoportretten en korte films, is volgens de jury een goed voorbeeld van de maatschappelijke rol die fotografie kan hebben: „Het resultaat is een project dat geen enkele kijker onberoerd laat. Het menselijke vermengt zich met het onmenselijke.”

Categoriewinnaars

Naast bovengenoemde prijzen reikt Zilveren Camera ook eerste, tweede en derde prijzen uit in zeventien subcategorieën. Hieronder enkele winnaars. Kijk voor het volledige overzicht op de website van Zilveren Camera. Daarnaast selecteert een jury uit de inzendingen tien foto’s voor de publieksprijs, waarvoor tijdens de expositieperiode gestemd kan worden.

De tentoonstelling Zilveren Camera is van 12 februari t/m 2 april te zien zijn in Museum Hilversum. Alle winnende foto’s zijn ook te zien op www.zilverencamera.nl.