Het Duitse parlement heeft vrijdag nipt een wetsvoorstel van de christendemocratische oppositiepartij CDU weggestemd. Het voorstel zou de „toestroom van buitenlanders” naar Duitsland moet beperken, door bijvoorbeeld gezinshereniging op te schorten en uitzettingen door de politie makkelijker te maken.
In een hoofdelijke stemming hebben 338 parlementsleden voor het CDU-voorstel gestemd en 350 leden tegen. Vooraf werd gevreesd dat de rechts-radicale AfD de wet aan een meerderheid zou helpen.
Nadat woensdag met steun van AfD een CDU-motie werd aangenomen, die de regering oproept tot een strenger asielbeleid, stond de stemming van vrijdag onder hoogspanning. Volgens andere partijen hebben de christendemocraten drie weken voor de verkiezingen een hand uitgestoken naar de AfD en is daarmee een „taboe” in de Duitse politiek doorbroken.
Lees ook
CDU-leider Merz slaat een bres in de muur rond AfD, en zet de Duitse politiek op z’n kop
Vanaf het vijfde parkeerdek van Reagan National Airport bij Washington zijn de bergingswerkzaamheden in de rivier te zien. Het Bombardier-vliegtuig en de Blackhawk-helikopter die woensdagavond op elkaar botsten en neerstorten, zijn vrijwel volledig gezonken. Politiebootjes met blauwe zwaailichten markeren het rampgebied in de Potomac, die hier maar 2,5 meter diep is. Het is te ver weg om de duikers te onderscheiden die inmiddels tientallen van de 67 inzittenden en de zwarte dozen gevonden hebben. De vele camera’s die hier in de regen staan opgesteld, van lokale tot internationale zenders, krijgen daar ook geen scherp beeld van.
Het is vrijdag als vanouds een komen en gaan van vliegtuigen op de drie landings- en vertrekbanen. Per uur kunnen hier wel 67 vluchten af en aan vliegen. Reagan is een van de drukste vliegvelden van de Verenigde Staten – en waarschijnlijk het meest complexe. Mede door de vele helikopters en privétoestellen die regelmatig boven de hoofdstad vliegen. Bovendien is het luchtruim klein: sinds 11 september 2001 mag er niet meer boven het Witte Huis, het Capitool en het Pentagon worden gevlogen.
Overgeleverd aan anderen
Binnen in de aankomst- en vertrekhal vertellen passagiers en mensen die familieleden brengen en halen dat ze extra zenuwachtig zijn na de crash. „Het is irrationeel. Als er nu ergens extra goed opgelet wordt, is het hier”, zegt Erin Banks (35), die met haar rolkoffertje op de rand van een stilstaande bagageband wacht op haar vlucht naar Colorado. Toen ze hier vanochtend naartoe reed, gebeurde er vlak voor haar een auto-ongeluk. „De kans dat je op de weg omkomt is veel groter dan in de lucht. Maar in een auto voel je enige controle. In een vliegtuig ben je volledig overgeleverd aan anderen.”
Ze is vooral geraakt door het verhaal dat ze heeft gelezen over de omgekomen Asra Hussain (26). Op de wifi van American Airlines appte zij haar man woensdagavond „we landen over twintig minuten”. Haar echtgenoot was onderweg om haar op te halen, toen hij links en rechts werd ingehaald door politie, brandweer en ambulances. Het appje dat hij aan zijn vrouw Asra terugstuurde, kwam nooit aan.
Onder de zestig passagiers waren meerdere jonge kunstschaatsers, die hadden deelgenomen aan wedstrijden in Wichita, Kansas. Daarnaast kwam de vierkoppige bemanning van American Airlines om. En de drie militairen in de helikopter. Het was de eerste fatale crash van een commerciële vlucht in de VS sinds 2009. Militaire helikopters zijn gevaarlijker. De afgelopen twee jaar kwamen achttien Amerikaanse defensiemedewerkers om bij ongelukken – meer dan op buitenlandse missies.
Lees ook
hoe konden een helikopter en een passagierstoestel botsen
Onderzoek moet uitwijzen wat de precieze oorzaak van de botsing was. Openbare informatie suggereert dat de militaire helikopter hoger vloog dan is toegestaan. Bovendien was de luchtverkeersleiding van het vliegveld mogelijk onderbezet. Op sociale media gingen het verzinsel rond dat de piloot van de militaire helikopter een transvrouw zou zijn.
President Donald Trump had geen onderzoek of feiten nodig om donderdag te beweren dat de ramp de schuld van zijn voorgangers zou zijn. Hij begon zijn persconferentie met „liefde en steun”, maar bereed direct daarna zijn ideologische stokpaardje: de federale luchtverkeersleiding zou door het streven naar meer divers personeel aan kwaliteit hebben ingeboet. Een bewering die experts onmiddellijk tegenspraken.
Voor zijn tweede inauguratie beweerde Trump al dat de terroristische aanslag in New Orleans, gepleegd door een in Texas geboren man, het gevolg was van Joe Bidens immigratiebeleid. De natuurbranden in Los Angeles, zo zei hij zonder bewijs, zouden de schuld zijn van Democratisch waterbeheer en diversiteitsbeleid.
„Het zou fijn zijn als we een leider hadden die dit tragische moment zou aangrijpen om iets verbindends in plaats van polariserends te zeggen”, zegt William (49) – liever geen achternaam – die met een grote papieren beker koffie in zijn hand staat te wachten tot de vlucht van zijn moeder landt.
Onmiddellijk ontslag
Er is wel sprake van een chronisch tekort aan luchtverkeersleiders die vliegtuigen begeleiden bij opstijgen en landen. Het Congres heeft geld vrijgemaakt om meer mensen aan te nemen. De Trump-regering wil dergelijke begrotingsbeslissingen naar zich toetrekken.
Democraten vrezen dat de problemen daar onder Trump alleen nog maar zullen toenemen. Alle ruim twee miljoen ambtenaren van de federale overheid kregen afgelopen week het aanbod van een oprotpremie van zeven maanden salaris als ze onmiddellijk ontslag nemen. Nog geen 24 uur na de crash kregen luchtverkeersleiders en anderen een nieuwe mail: „We moedigen u aan om zo snel mogelijk een baan in de particuliere sector te zoeken”.
Op de luchthaven wacht Marquez Saffold (22) op zijn vlucht naar huis, naar Chicago. De politieke ophef is langs hem heen gegaan, maar het ongeluk niet. „Ik heb mezelf gek gemaakt door tig keer de video van de botsing te kijken.” Voor zijn werk als verkoper van vrachtwagen onderdelen vliegt Saffold bijna elke week. „Ik was nog niet geboren op 9/11 en ik dacht dat neerstortende vliegtuigen iets uit het verleden waren. Vanaf nu denk ik daar heel anders over.”
Vanaf zaterdag 1 februari hanteren de Verenigde Staten een tarief van 25 procent op goederen die afkomstig zijn van buurlanden Canada en Mexico. Dat heeft het Witte Huis vrijdag bekendgemaakt. Voor China geldt vanaf zaterdag een importtarief van 10 procent. De Amerikaanse president Donald Trump dreigde al langer met de importtarieven, maar het was onduidelijk of ze ook daadwerkelijk vanaf 1 februari zouden gelden.
Een importtarief voor de Europese Unie, waar Trump ook mee dreigt, blijft voorlopig uit. Het Witte Huis heeft niet laten weten of er uitzonderingen op de importtarieven zijn om te voorkomen dat de kosten voor levensonderhoud van Amerikanen te veel zullen stijgen. Zo komt een aanzienlijk deel van de olie-import van de Verenigde Staten uit Canada, waardoor de benzineprijs zou kunnen stijgen.
Tijdens zijn eerste presidentstermijn voerde Trump al een agressieve handelsoorlog met China, waarbij de wederzijdse importtarieven opliepen tot boven de 20 procent. Met de importtarieven hoopt Trump de Amerikaanse economie te bevorderen en geld binnen te halen om zijn beleid te bekostigen. Over de effectiviteit van importtarieven gaan kritische geluiden op. Volgens De Nederlandsche Bank leidt een handelsoorlog wereldwijd tot meer onrust en minder economische groei.
Lees ook
Trumps handelsheffingen raken iedereen, maar niet echt hard
Liveblog Amerikaanse politiek
Beoogd FBI-directeur keert zich onder druk van de Senaat tegen gratieverlening Capitoolbestormers
In de bouwsector, de politiek én natuurorganisaties stonden zowaar alle neuzen dezelfde kant op: bij nieuwbouw en renovaties moest het verplicht worden holle tegels in te metselen in buitenmuren, zodat vogels aan nestplekken worden geholpen. Een kleine moeite met grote opbrengst, vonden alle partijen. Begin dit jaar zou de neststeenregel ingaan.
En toen besloot BBB-minister Mona Keijzer van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening een stokje voor het ‘vogelinclusief bouwen’ te steken. Om snel woningen te kunnen realiseren schrapte zij „belemmerende regels en procedures”. Terwijl „vogels ook last hebben van woningnood”, zegt Timo Roeke, senior adviseur bescherming van Vogelbescherming Nederland.
Dat vogels hulp kunnen gebruiken, blijkt elk jaar opnieuw bij de Nationale Tuinvogeltelling. „De populatie van huismussen is met 65 procent afgenomen”, zegt Roeke. „Er zijn in Amsterdam, Utrecht, Den Haag en Rotterdam zelfs meerdere wijken waar de huismus gewoonweg niet meer voorkomt.” Rond het ochtendgloren klinken steeds minder tsjilpende, kwetterende en zingende vogels. Dat heeft te maken met de verstening van Nederland en met het gebrek aan nestruimte. De kieren en gaten die huizen vroeger hadden waren slecht voor de isolatie en het energielabel, maar wél goed als nestruimtes.
Niet alleen natuurorganisaties zijn geschrokken door het schrappen van de regel. De bouwbrancheverenigingen Bouwend Nederland, WoningbouwersNL en NEPROM hebben Keijzer in een brief laten weten dat ze haar streven steunen „om overbodige regelgeving te voorkomen”, maar niet déze regel.
Op initiatief van Habtamu de Hoop (GroenLinks-PvdA) heeft de Tweede Kamer een motie aangenomen die ervoor moet zorgen dat de regel toch ingaat. Het is nog niet bekend of Keijzer daar gevolg aan geeft. Roeke hoopt van wel, vooral voor soorten die in holen broeden, „zoals de huismus en gierzwaluw”.
Tot die tijd zijn vogels prima geholpen met de klassieke nestkast aan de buitenmuren. Ook nu al, in deze regenachtige wintermaanden, zegt Roeke. „Het klopt dat veel vogels terugkeren uit Afrika in de lente, maar er zijn ook soorten die nu al op zoek zijn naar een plekje.”
Foto Getty Images
Voor een goeie nestplek gelden wel een aantal voorwaarden.
1Het maakt uit hoe en waar je een nestkast ophangt
„Hang het huisje niet met de opening op het westen”, zegt Roeke, „dan is de kans groot dat de regen naar binnen waait.” Het is ook van belang dat het niet te laag bij de grond hangt, „anders zijn de vogels kwetsbaar voor katten”. Huiskatten en verwilderde katten zijn naar schatting verantwoordelijk voor het doden van zo’n 20 miljoen vogels per jaar.
2Een nestkast moet waterdicht zijn en open kunnen om het schoon te maken
Een stokje voor de ingang hoeft niet, dat kan juist roofdieren een handje helpen.
3Verschillende vogelsoorten hebben verschillende wensen
De meeste vogels vinden een voordeur prima, boomklevers willen een ingang aan de zijkant. Veel vogels willen lekker vrijstaand, terwijl mussen graag dicht bij elkaar willen wonen, in een vogelrijtjeshuis of een vogelflat. Een struikbroeder doe je een plezier met een nestkast ín een struik.
4Vogelbescherming Nederland raadt aan om nestkasten alleen van hout te maken
Maar voor wie wat anders wil zijn er online huisjes van diverse materialen te koop. De kleur maakt vogels niet zoveel uit, zegt Roeke. „Alleen de zwaluw wil specifiek een nest op een wit oppervlak.” De andere vogels hebben zich aangepast. „Zolang de voorwaarden voor veiligheid kloppen, kan elke kleur en elk printje.”
Zo is er een vogelhuisje in de vorm van het Mondriaan-huis. Een grachtenpandje. Er is een vogelhuisje met de vlag van Friesland. Er zijn vogelvilla’s. Op de Vitra Campus in Zwitserland was tot februari een tentoonstelling van vogelhuisjes ontworpen door veertig kunstenaars uit verschillende landen.
Zolang de neststenen nog niet verplicht zijn, zullen vogels het met nestkasten moeten doen. En als een vogelhuisje niet bewoond wordt door een pimpelmeesje maar door een familie wespen, is dat eigenlijk ook goed nieuws, zegt Roeke. „Het is allemaal natuur – eigenlijk heeft iedereen woningnood.”
