Duits dorpje Lützerath op z’n vroegst woensdag ontruimd voor uitbreiding bruinkoolmijn

David Solominia stopt als Georgische ambassadeur in Nederland. Dat schrijft zijn zus zaterdag in een Facebook-bericht met een bijgevoegde foto van de ontslagbrief van de ambassadeur. Ook Georgische media berichten over het nieuws.

De ambassadeur schrijft onder meer „elke vorm van geweld” te veroordelen. Solominia heeft zich, zo zegt hij, tijdens zijn ambtstermijn vooral ingezet voor aansluiting van Georgië bij de Europese Unie.

Premier Irakli Kobakhidze van de pro-Russische partij Georgische Droom kondigde donderdag aan dat hij de inspanningen om toe te treden tot de Europese Unie pauzeert. Dat deed hij omdat het Europees Parlement eiste dat in Georgië nieuwe landelijke verkiezingen worden uitgeschreven. Dit omdat er aanwijzingen zijn dat er bij de verkiezingen is gefraudeerd door Georgische Droom.

‚Onwettig’

Solominia is niet de eerste functionaris die opstapt. Ook Otar Berdzenishvili, de Georgische ambassadeur in Bulgarije, nam ontslag na de uitspraken van de premier. Tevens verklaarde hij zich solidair met de demonstranten die tegen het besluit van de regeringspartij Georgische Droom protesteren.

Ook de partijloze Georgische president Salome Zoerabisjvili heeft kritiek geuit op de verkiezingsuitslag. Zij noemde de regering zaterdag „onwettig” en wil niet aftreden als haar termijn in december afloopt.

In de nacht van donderdag op vrijdag raakten pro-Europese demonstranten slaags met de Georgische politie, nadat duizenden mensen de straten van hoofdstad Tbilisi waren opgegaan. Op zaterdag wordt er wederom gedemonstreerd.

Delen

Mail de redactie

De VVD is als een familie, zegt partijleider Dilan Yesilgöz zaterdag bij het partijcongres in de Brabanthallen in Den Bosch voor een zaal partijgenoten. En zoals in elke familie, is er enige spanning tussen de leden: „Op de een ben je dol, die ander is net de oom die het altijd een beetje beter weet”, zegt Yesilgöz. „Maar je deelt iets met elkaar. Je deelt een verleden, je deelt een beeld van de toekomst. In de basis ben je en blijf je altijd familie.” En óók zoals in elke familie, worden conflicten soms weggemoffeld.

Voorafgaand aan het congres publiceerde de liberale jongerenbeweging JOVD een enquête onder de JOVD- en VVD-leden waaruit bleek dat 90 procent van de 1.040 respondenten vindt dat kabinet-Schoof chaotisch is. 77 procent krijgt een „slecht gevoel” van het kabinet en 71 procent denkt niet dat het kabinet veel voor elkaar gaat krijgen. RTL kwam daags voor het congres met een eigen peiling onder VVD-leden, waaruit soortgelijke resultaten naar voren kwamen. Kortom: er borrelt wat in de immer gezellige VVD-vereniging.

Oud-Tweede Kamerlid Pim van Strien is één van de critici. Samen met 117 leden diende hij een motie in waarin hij de fracties en bestuurders opriep om „de schending van liberale kernwaarden” niet te zullen steunen of begaan. Tweeduizend leden ondertekenden een brief met dezelfde strekking.

De motie en brief gingen al een tijd voorafgaand aan het congres rond in VVD-kringen en politiek Den Haag. Want de motie stond voor iets groters: sommige leden zagen de motie als referendum over de partijkoers en bovenal de samenwerking met de PVV. Kortom: het was een oproep om de koers flink te veranderen.

Tactiek van Rutte

Maar partijleider Yesilgöz maakte de stemming bij voorbaat vakkundig onschadelijk met een klassieke tactiek van haar voorganger Mark Rutte: doodknuffelen. Ze heeft, zo zei ze „alle begrip” voor de motie, vanwege „de chaos” die „af en toe” in politiek Den Haag te zien is. Ze zei dat ze de motie ziet als een „enorme aansporing” en adviseerde de leden, onverwachts, om vóór te stemmen.

79 procent van de aanwezige leden stemde in. Maar hoeveel van de voorstemmers dat deden uit diepe onvrede met de koers, is onduidelijk door de manoeuvre van Yesilgöz.

Indiener Van Strien claimt evengoed de overwinning: „Het is mooi dat de VVD-leden de motie overnemen, maar dan verwachten we dus wel verandering. En daar gaan we ze aan houden!”

Uit een enquête onder JOVD- en VVD-leden bleek dat 77 procent een „slecht gevoel” krijgt van het kabinet. 71 procent denkt niet dat het kabinet veel voor elkaar gaat krijgen

Wat de uitslag nog lastiger te duiden maakt, is een tweede motie waarin juist steun werd uitgesproken aan de partijtop. Indiener Ibo Gülzen zei: „Ik kan niet ontkennen dat onze motie geïnspireerd is door de voorganger.” Hij zoekt een „ander perspectief”, want hij ziet „geen enkele reden om zes maanden geleden, nu of in de toekomst” eraan te twijfelen of het de partijtop lukt om de liberale waarden vast te houden en uit te dragen. Deze motie, die Gülzen een „balansmotie” noemde, werd met ruim 80 procent van de stemmen aangenomen.

Een andere opvallende stemmingsuitslag is die van een motie waarin werd opgeroepen om de Israëlische premier Benjamin Netanyahu en zijn voormalige Defensieminister Yoav Gallant op te pakken, conform een uitspraak van het Internationaal Strafhof. De motie werd aangenomen met 60 procent van de stemmen. Ook een motie over het afkeuren van illegale Israëlische nederzettingen op de Westelijke Jordaanoever werd aangenomen. Indiener Cinar Akdemir was „verrast”, zei hij. Eerder op de dag had hij er een hard hoofd in dat zijn moties zouden worden aangenomen.

Integratie

Tijdens het congres werd door de partijtop speciaal aandacht gegeven aan het thema integratie. Sinds het geweld door en tegen Maccabi Tel Aviv-supporters in Amsterdam op 7 november heeft de VVD de integratiediscussie opengebroken.

Op het congres was één van de deelsessies is eraan gewijd. Wanneer een van de sessiebezoekers zegt dat de partij met „gestrekt been” de integratiediscussie in moet gaan, pleit Kamerlid Bente Becker, portefeuillehouder integratie, voor zachtere woorden. „Je wilt niet weten hoe vaak ik uitgemaakt word voor racist als ik aankaart wat er misgaat.” Het frustreert haar: „Ik wil aan [mensen die zich beledigd voelen] juist duidelijk maken: ik doe dit ook voor jou!” Ze vroeg zich hardop af hoe zij ervoor kan zorgen dat de VVD integratie kan problematiseren zonder gelijkgesteld te worden aan „de populist”. De les van de afgelopen periode was in ieder geval: „Als we stevige taal gebruiken, trekken mensen zich juist terug.”

Terugtrekkende beweging

Dat de stevige taal van de VVD inderdaad niet altijd goed valt, werd de afgelopen tijd duidelijk. Staatssecretaris Participatie en Integratie Jurgen Nobel kwam in opspraak omdat hij na het geweld in Amsterdam verkondigde dat „een groot deel” van de islamitische jongeren „de Nederlandse normen en waarden” niet onderschrijven. Hij kwam daar maandag 25 november tijdens een commissiedebat op terug. Hij had niet bedoeld mensen „zo voor het hoofd te stoten”, en erkende dat de meeste islamitische Nederlanders „gewoon meedoen”. De voorzichtige terugtrekkende beweging van Nobel, valt nu ook bij de rest van de VVD te ontwaren. Al wil de partij onverminderd doorgaan met het voeren van een discussie over integratie.

De partij nam ook nog even de tijd om voormalig partijleider Mark Rutte goed uit te zwaaien. Rutte, inmiddels secretaris-generaal van de NAVO, werd benoemd tot erelid. Dat hij daar zelf tegen protesteerde mocht niet baten: met oranje-blauwe confetti en een hoempapa-band werd hij nog even in het zonnetje gezet. Jij krijgt die lach niet van mijn gezicht, speelde de band. De oud-premier lachte, natuurlijk, zelf breed mee.

De VVD kijkt ook vooruit. Na afloop van het congres krijgen de bezoekers een goody bag mee. Die is riant: er zit een stropdas in VVD-kleuren in, manchetknopen met het logo en een grote VVD-button. De partij heeft uitgepakt vanwege de aankomende campagne voor de gemeenteraadsverkiezingen in maart 2026, vertelt een vrijwilliger.

Het valt op dat op de goodies alleen de VVD-logo’s staan, en geen toegespitste campagneboodschap voor de gemeenteraadsverkiezingen. En dus kunnen ze in theorie ook gebruikt worden voor een hypothetische campagne voor Tweede Kamerverkiezingen. Handig, voor het geval dat het kabinet binnenkort valt.

Want alhoewel Yesilgöz de spanningen rondom de samenwerking met de PVV oppervlakkig gezien heeft weten te temperen tijdens het congres, is de coalitie nog altijd in een staat van ontbinding.

Vrijdagavond reageerde PVV-leider Geert Wilders op X afkeurend op premier Dick Schoof, die wil dat de coalitie samenwerkt met de oppositie om de begroting in één keer door de Tweede en Eerste Kamer te krijgen. „Dat gaan we zeker niet doen”, zegt Wilders. Hij heeft „genoeg water bij de wijn” gedaan. En Yesilgöz heeft zaterdag juist expliciet de hand gereikt naar de oppositie. Dat ze wil verbinden, mag duidelijk zijn. Dat dat niet zo makkelijk gaat, evengoed.

Delen

Mail de redactie

Hayat Tahrir al-Sham, een fundamentalistische islamitische groepering, heeft in drie dagen Aleppo grotendeels ingenomen van het regeringsleger, en de verbindende snelweg tussen Aleppo en Damascus doorgesneden. De snelheid waarmee deze tweede stad is veroverd en het gebrek aan verzet, heeft deskundigen verbaasd.

Hoewel er in Syrië nog werd gevochten en er volgens de in het Verenigd Koninkrijk gevestigde mensenrechtenorganisatie Syrian Observatory for Human Rights iedere dag tientallen doden vallen, lagen de frontlinies sinds 2020 min of meer vast.

De vlugge opmars in van de rebellen Aleppo is grote tegenslag voor president Bashar al-Assad: toen de stad in december 2016 na een bloedig beleg weer in zijn handen kwam, werd dat niet alleen gezien als strategische overwinning, maar ook een opsteker voor de beeldvorming. Hij had aangetoond dat de oppositie niet in staat was zijn regime ten val te brengen.

Deels ten grondslag aan de razendsnelle val van de stad dit weekend, is dat Assads troepen zich hebben teruggetrokken. In een verklaring zaterdag erkent het leger dat HTS in Aleppo is en zegt het volgens persbureau Reuters dat het zich heeft teruggetrokken om een tegenaanval voor te bereiden, en om levens te redden. Volgens de Verenigde Naties en de Syrian Observatory for Human Rights zijn grote groepen burgers op de vlucht geslagen. Drie vragen over de ontwikkelingen rond Aleppo.

1
Wat is Hayat Tahrir al-Sham?

De gewapende soennitische groepering is de opvolger van Fatha al-Sham, wat weer een ‘rebranding’ is van de Syrische tak van terreurorganisatie Al-Qaida, Jabhat al-Nusra. HTS heeft zich de laatste jaren steeds meer wegbewogen van diens jihadistische wortels en is een pragmatischer koers gaan varen. De groepering is aan de macht in de noordwestelijke provincie Idlib, waar het een alternatieve regering heeft opgezet, inclusief eigen ministeries.

Zo probeert HTS zijn legitimiteit onder de bevolking te vergroten, maar tegelijkertijd zet de groepering ook repressie in tegen zijn tegenstanders. Dat bleek eerder dit jaar bij het hardhandige neerslaan van groeiende protesten tegen HTS. Een demonstrant daarover in augustus tegen NRC dat HTS zich „net gedraagt zoals het regime: ze martelen mensen en rekruteren verarmde jongeren om op betogers in te slaan”.

HTS is niet de enige rebellengroep in Noord-Syrië. Rondom Aleppo is ook SNA (Syrian National Army) actief, dat gesteund wordt en getraind is door Turkije. SNA bestaat uit meerdere Islamistische strijdgroepen en facties van wat eerst het Vrije Syrische Leger was. In het Noordoosten van Syrië, maar ook in een strook rondom Aleppo zijn de SDF (Syrian Democratic Forces) actief. Dat verbond wordt gedomineerd door de Koerdische militie YPG en gesteund door de VS. Rondom Aleppo werkt SDF juist weer nauw samen met de Russen.

2
Waarom loopt het juist nu uit hand?

Dat kan niet los worden gezien van de regionale context. Toen Assad tijdens de burgeroorlog het onderspit dreigde te delven in 2016, kreeg hij hulp van Hezbollah, Rusland en Iran, die hem wapens leverden en eigen manschappen inzetten in Syrië om hem te steunen.

Hezbollah is door de oorlog met Israël, met name in de afgelopen maanden, sterk verzwakt. Afgelopen dinsdag werd bekend dat de Israëlische premier Netanyahu en de Libenese strijdgroep Hezbollah een staakt-het-vuren hebben bereikt. De groep is zich vermoedelijk aan het hergroeperen, en van Hezbollah kan even weinig steun worden verwacht in Syrië.

Israël wist de afgelopen maanden ook prominente Iraanse officieren te liquideren – in het consulaat in de Syrische hoofdstad Damascus.

Wat Rusland zal bijdragen om Assad nu te helpen, is nog de vraag. Met gevechtsvliegtuigen zou Moskou zaterdag wel al bombardementen hebben uitgevoerd op HTS, meldt persbureau Reuters. Ook heeft het Kremlin steun uitgesproken aan het regime van Assad. Maar Rusland heeft zijn manschappen en zware geschut vermoedelijk nodig voor de oorlog in Oekraïne.

3
Wat is de internationale positie van Assad?

Het laatste internationale optreden van de Syrische president was half november op een Arabische top in Riad over Gaza. Assad wordt weer omarmd; Syrië was geschorst uit de Arabische Liga vanwege het brute geweld tegen de eigen bevolking, maar Saoedi-Arabië maakte die schorsing vorig jaar ongedaan.

Verschillende Europese landen hadden het afgelopen tijd ook over het verbeteren van de relatie met Assad, ondanks zijn repressieve regime dat wijdverbreid mensenrechten schendt. Dat heeft met name te maken met de aantallen Syrische asielzoekers in verschillende landen – regeringen zoeken naar een manier om terugkeer mogelijk te maken.

Ook het Nederlandse kabinet speelt met die gedachte, er wonen hier 165.000 vluchtelingen. De strengere asielmaatregelen die begin november werden gepresenteerd, houden onder meer in dat Syrië mogelijk veilig wordt verklaard, waarna een deel van de asielzoekers geen recht zou hebben op asiel in Nederland. Het kabinet wacht op een ambtsbericht van het ministerie van Buitenlandse Zaken over de situatie in Syrië. Dat wordt komende maand verwacht.

Delen

Mail de redactie